Αφιέρωμα στη ζωγράφο Ευγενία Γεροντάρα [2/3]

Οι ωραίες λύπες της Γεροντάρα

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

 για τη ζωγράφο Ευγενία Γεροντάρα διαβάστε και εδώ, καθώς  και εδώ

Μες στην καρδιά του χειμώνα, κάποιος στέλνει χρώματα από την άκρη της πόλης. Πίσω απ΄τα φώτα, στο βάθος εκείνων των μυστικών, των μικρών δρόμων που συμβαίνουν πάντα τα θαύματα,  κοιμούνται οι πιο παράξενες φαντασίες της ζωής μας. Πρόκειται γι΄αλλιώτικους ανθρώπους, μικρούς, σχεδόν ήσυχους που κατεβαίνουν απ΄τα ράφια και την καρδιά μας, βαδίζοντας μες στο εργαστήριο που ΄χουν για πατρίδα τους. Παρτιζάνοι, Γάλλοι με θερινές φορεσιές και γαλάζιες τιράντες, κορίτσια των καταυλισμών με κατακίτρινα φουστάνια και Ιταλίδες σαν άλλες Μαρίες του χιονιού. Μια τέτοια ώρα ξυπνούν μέσα μας τα παραμύθια. Τέτοιες ώρες ανάβουν οι φωτισμοί μες στους μικρούς καθρέφτες. Εκεί κρύβονται απρόσμενα κορίτσια που δεν αρμόζουν στην πραγματική ζωή μας. Οι μικρές λεπτομέρειες των ζωγράφων, τα ρεύματα και τα μοντέλα τους τίποτε δεν αξίζουν μπροστά στο παραμύθι μιας δυτικής συνοικίας. Πλάι στις ληκύθους, τους κρατήρες, τα πιθάρια, πίσω από μια υδρία που προσμένει την αρχαιολογία του μέλλοντος οι σπάνιες μορφές με τις μικρές τους διαστάσεις και τ΄άπειρα πρόσωπά τους. Απλά ειδώλια γι΄απλούς ανθρώπους, όπως ποτέ η τέχνη δεν έκανε. Μ΄έναν ιδιωτικό τρόπο οι μικροί εκείνοι άνθρωποι περιφρονούν το μεγάλο που εξαπατά, αποστρέφονται τ΄ωραίο που κάπως επιτήδεια προβάλλει μια ανεπανάληπτη πάντα ομορφιά και αδιαφορούν για κάθε τι αισθηματικό που μπορεί αργά τις νύχτες να υποτάσσεται στην τέχνη. Όλες αυτές οι παράδοξες μορφές, γεννημένες μες στο φανταστικό τούτης της ανεξήγητης πραγματικότητας, συνιστούν μια ακέραια έκφραση και κάτι το τυχερό. Από κάπου παλιά φθάνουν μάσκες της ισπανικής ζωγραφικής και άλλα ανθρωπόμορφα που μπορεί κανείς ν΄ανακαλύψει μες στα παλιά βεστιάρια και τους καταλόγους των πιο αιρετικών ζωγράφων. Φθάνει μια μοναδική τεχνοτροπία και τα υδρόγεια μάτια τους  επαναφέρουν την παλιά τρυφερότητα και όσα αφήσαμε κλειδωμένα στους νέους κόσμους. Είναι το ήθος και τ΄όνειρο που φέγγουν πάνω στα πρόσωπα των μικρών εκείνων, θαυμαστικών ανθρώπων που κουβαλούν λατινικές τεχνοτροπίες και την αρρυθμία που διέππει σαν αρχή τον ξεθεμελιωμένο κόσμο μας.

Είναι πολλά εκείνα που ξεχωρίζουν στα πρωτότυπα έργα της Γεροντάρα. Ξεχωρίζει βέβαια η τέχνη της γελοιογραφίας, ως ένδειξη μιας κουλτούρας που αναγνωρίζει στην παραμόρφωση το γκροτέσκο και το καρναβαλικό. Στο σχολείο που φοίτησε η Ευγενία υποθέτω πως διδάχτηκε όλη τη θεματογραφία της ελληνικής κεραμικής στην πορεία της μες στους αιώνες.

  Περισσότερο απ΄όλα με τινάζει το ρεύμα των χρωμάτων. Όλες οι αποχρώσεις, όλες οι προοπτικές, σαν τάχα να μην νοιάστηκε ποτέ η καλλιτέχνις για τον χώρο, το χρόνο παρά μόνο για τ΄ανθρώπινο που μπορεί και υπάρχει παντού ως διαφορετικότητα και σύμπαν αυτόνομο. Κοντράρει την εθνική μας κατάθλιψη η Ευγενία. Και ας είναι λυπημένοι οι άνθρωποί της, από τούτο το βράδυ συγκαταλέγονται στην φωτογραφική των θαυμάσιων πραγμάτων της νεοελληνικής μας περιπέτειας.