Η ιστορία της Ατομικής Ενέργειας Γ (Γερμανοί επιστήμονες)

24grammata.com/ επιστήμη

Ο ηρωισμός του Hahn

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

το άρθρο συνεχίζεται: Α. Λίγα λόγια για τους πρωταγωνιστές, Β. Γάλλοι και Ιταλοί επιστήμονες, Δ. Αμερικανοί επιστήμονες και πυρηνική βόμβα

Οι Γερμανοί  επιστήμονες

Η πορεία και τα αποτελέσματα των ερευνών των Ιταλών δεν πήγαν χαμένα. Η δουλειά τους θα φτάσει στο Ινστιτούτο Kaiser Wilhelm του Βερολίνου. Εκεί, θα συνεχίσει τις έρευνες των Ιταλών,  ο Otto Hahn (1879 – 1968), με την Αυστριακή Lise Meitner ( 1878 – 1968) και τον νεαρό Fritz Strassmann ( 1902 – 1980). Οι τρεις τους θα συνεχίσουν τα πειράματα των Ιταλών, αλλά μετά από λίγο η Μειτνερ θα τους αφήσει και θα καταφύγει κυνηγημένη  στη Σουηδία (είναι και αυτή Εβραία, στο θρήσκευμα)
Έτσι, κατά το 1938, τρεις ομάδες εργάζονται για τη διάσπαση του ατόμου. Στο Παρίσι : ο Ζολιό και η Κιουρί. Στο Βερολίνο : Ο Χαν και ο Στρασμαν και στη Σουηδία : η Μεϊτνερ. Λίγες μέρες πριν από τα Χριστούγεννα του 1938 ο Χαν και ο Στρασμαν  θα πετύχουν, επιτέλους, την πολυπόθητη διάσπαση. Ο Χαν θα καλέσει τους συνεργάτες του και θα τους εξηγήσει το αποτέλεσμα  αυτών την πειραμάτων: με τη δέσμευση νετρονίου ο πυρήνας γίνεται ασταθής και διασπάται σε δύο νέους πυρήνες απελευθερώνοντας τεράστιες ποσότητες ενέργειας, ενώ ταυτόχρονα απελευθερώνονται τρία νετρόνια. Τέλος, ζητά από τους συνεργάτες του να ορκιστούν ότι η Γερμανία του Χίτλερ δε θα μάθαινε ποτέ την ανακάλυψη στο Ινστιτούτο Kaiser Wilhelm του Βερολίνου. Εκλιπαρώντας τους θα τους πει : «Να μη φτιάξετε ποτέ μία ατομική βόμβα. Εαν ο Χίτλερ θα έχει στα χέρια του ένα τέτοιο όπλο, εγώ θα αυτοκτονήσω»
Στη συνέχεια θα γράψει τα νέα του στον Ελεύθερο Κόσμο, στη Σουηδία, όπου βρίσκεται η Μάιτνερ. Η Μάιτνερ μαζί με τον ανιψιό της Otto Frisch ( εξόριστος και αυτός, λόγω θρησκεύματος), θα το επαληθεύσουν. Η Μάιτνερ θα ενημερώσει αμέσως στη Δανία  έναν άλλο μεγάλο φυσικό της εποχής Niels Bohr (βραβείο Νόμπελ 1922). Μέσω του Bohr τα νέα φτάνουν στην Αμερική, στο πανεπιστήμιο του Princeton, και συγκεκριμένα στον Albert Einstein και στον Leo Szilard. Ο Τελευταίος, μάλιστα, ενημερώνει τους Ζολιο – Κιουρί, στο Παρίσι, γράφοντας: « είναι λογικό ότι αν θα ελευθερωθεί περισσότερο από ένα νετρόνιο θα έχουμε αλυσιδωτές αντιδράσεις και θα μπορέσουμε να φτάσουμε στην κατασκευή βόμβας, που θα είναι ένας μεγάλος κίνδυνος, ειδικά αν πέσουν στα χέρια ορισμένων κυβερνήσεων)

Ενδεικτική βιβλιογραφία
1.Conoscere Fermi a cura di Bernardini – Bonolis.Ed.compositori 2001
2.Fermi, un fisico da via Panisperma all America, Michelangelo Maria, Le scienze
3.“Il lungo Freddo”, Storia di Bruno Pontecorvo, Mirian Marfai, Milano 1992
4.The greatest power on earth, Ronald Clark, Sidwick & Jackson, London, 1980
5.The story of atomic energy, Laura Fermi, Random House, New York, 1962

Την επιστημονική διόρθωση έκανε ο Φυσικός Στέλιος Αναστόπουλος και η Χημικός Σίλια Στασινοπούλου