Σωστή σύνταξη και μετάφραση [ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά]

24grammata.com/ γλώσσα

Σε συνεργασία με τον αξιόλογο και έγκυρο ιστότοπο www.vandf.gr *  (προτείνεται ανεπιφύλακτα)

Σωστή σύνταξη και μετάφραση
Οι βασικές αρχές του γραπτού λόγου ή πιο συγκεκριμένα η συμμόρφωση με τις αρχές της κοινής λογικής, είναι κάτι που ισχύει για όλες τις γλώσσες.
Ως μεταφραστές καλούμαστε να αναλάβουμε κείμενα διαφορετικού ύφους, και κάποια από αυτά ενδέχεται να μην είναι τόσο εύληπτα και σαφή.
Τίθεται το ίδιο δίλημμα σε όλους μας: πού, σε μια μετάφραση, μπορούμε να επέμβουμε και να διορθώσουμε τα πιθανά σφάλματα του κειμένου-πηγή, προκειμένου να εκφράσουμε καλύτερα το νόημα;
Πρόκειται βεβαίως για θετική προς τον συντάκτη παρέμβαση και κατ΄ επέκταση για τους αναγνώστες.
Ένα από τα προβλήματα που παρουσιάζονται συχνά σε επίσημα κείμενα είναι η τάση επανάληψης της ίδιας ιδέας, με διαφορετική όμως διατύπωση. Αυτή η επιμονή που σκοπός της μπορεί να είναι η ενδελεχής εξέταση ενός θέματος, αντί να κάνει την κεντρική ιδέα πιο κατανοητή, έχει ως αποτέλεσμα να γίνεται πιο συγκεχυμένη και το κείμενο να καταντάει κουραστικό για τον αναγνώστη και πονοκέφαλος για τον μεταφραστή. Οι λέξεις είναι οι ψηφίδες που συνθέτουν το γλωσσικό ψηφιδωτό μας και οφείλουμε να τις χρησιμοποιούμε με σύνεση, χωρίς υπερβολές και αβλεψίες.
Το σωστό γράψιμο ενέχει τη «μαστοριά στην επιλογή και τον συνδυασμό» των λέξεων, καθώς και την «έξυπνη» στίξη των προτάσεων.
Συχνά μας έρχεται στον νου ο εκπαιδευτής μας, Βασίλης Μπαμπούρης, και η ηλεκτρονική υπογραφή του: «Λίγα λόγια και σταράτα».
Αξίζει να αναφέρουμε την υπερβολική χρήση δυσνόητων ακρωνυμίων για τα οποία δεν παρέχεται επεξήγηση στο κείμενο. Υπάρχει, άραγε, μεταφραστής ο οποίος να μην «κόλλησε» έστω και μία φορά αναζητώντας ένα μυστηριώδες ακρωνύμιο;
Τι να πούμε για το στομφώδες ύφος ή την υπερβολική παράθεση συνώνυμων επιθέτων στην ίδια πρόταση;
Άστικτες ασύνδετες και… ατελείωτες προτάσεις, στις οποίες ο συντάκτης προσπαθεί να χωρέσει πολλαπλά διαφορετικά νοήματα. Επίσημα έγγραφα βομβαρδίζουν συχνά τον αναγνώστη με ποικιλία ιδεών που έχουν στοιβαχτεί στην ίδια πρόταση, ενώ η σωστή στίξη και το «σπάσιμο» σε παραγράφους θα μπορούσαν  σε μεγάλο βαθμό να αποκαταστήσουν τη σαφήνεια του κειμένου.
Ακολουθούν οι ενδιάμεσες παρενθετικές δηλώσεις, οι οποίες ξεφεύγουν από το αντικείμενο της αρχικής πρότασης. Η υπερβολική χρήση των παρενθέσεων είναι σαφώς ένδειξη ενός κακώς δομημένου κειμένου. Και τι πρέπει να κάνει ο μεταφραστής όταν λείπει η κύρια πρόταση ή η παρένθεση έχει μείνει ανοιχτή;
Τέλος, ας αναφέρουμε στις περιπτώσεις όπου ο συντάκτης καταλήγει να εκφράσει ακριβώς το αντίθετο από αυτό που ήθελε αρχικά να πει. Γεγονός που οφείλεται συνήθως σε παράλειψη ή ορθογραφικά και τυπογραφικά λάθη. Για παράδειγμα, ίσως να καταλήξουμε στην αντίστροφη χρήση των λέξεων «έσοδα» και «έξοδα», οι οποίες στη γλώσσα μας διαφέρουν μόνο κατά ένα γράμμα.
Η διόρθωση των σφαλμάτων του αρχικού κειμένου στη μετάφραση, είναι μια αμφιλεγόμενη διαδικασία. Οφείλουμε να θυμόμαστε ότι η δουλειά του μεταφραστή δεν είναι να γράψει εκ νέου το κείμενο που του έχουν αναθέσει. Επίσης, πρέπει να αποτυπώσει στη μετάφρασή του, μια πιστή εκδοχή του κειμένου-πηγή. Η απευθείας επαφή με τον πελάτη, αν αυτό είναι δυνατόν, είναι ασφαλώς η καλύτερη λύση για την αποσαφήνιση των δύσκολων σημείων. Εν κατακλείδι, η κοινή λογική είναι ο καλύτερος οδηγός στις επιλογές μας.

Writing Style and Translation
There are some basic principles of style, or more correctly consistency of logic, which apply to any language.
As translators, we come across a variety of texts and styles and the question invariably presents itself: to what degree may a translator intervene or correct flaws in a source document while producing a translation?
One of the main problems we’ve seen in official texts is a tendency to over explain by repeating the same idea in different words several times in a succession of paragraphs.
This misguided quest for clarity often results in a confused text which will tend to annoy the reader rather than enlighten him and poses that much more of a challenge for the translator as well.
Words are resources and like any resource should not be overused.
Indeed a writer’s skill is largely the ability to choose words effectively and assemble and punctuate them intelligently.
– We always think of and remember our wise instructor Vassilis Babouris’ online signature: “Talk less, say more.”
·    Overuse of acronyms, or obscure acronyms which are not defined in the text: have you ever been frustrated and stuck in translation, searching for an acronym?
·    Elaborate writing which interferes with the author’s objective, for example the use of a redundant list of synonymous adjectives within the same phrase, or addressing the same subject.
·    Run-on sentences: the mere fact that a sentence is long does not make it a run-on sentence, but tends to occur when a sentence contains more than one complete idea. Despite this, official texts can often bombard the reader with a series of unrelated concepts within a single sentence, where the addition of the needed punctuation or paragraph structure can make a world of difference.
·    Complex parenthetical passages which sidetrack the clarity and purpose of the original sentence; overuse of parentheses is generally considered a sign of a poorly structured text. (I can remember instances in which the author forgets the main sentence altogether, or forgets to close the parenthesis).

There is also the type of error where the author ends up saying the diametric opposite of what he intends, for example a mix-up between the words “revenue” and “expenditure”, (which in Greek have only one letter different between them).

This all must be balanced with the thought that a translator’s job is not to rewrite the source text, but to produce an accurate version of it in the destination language, so it’s always best to simply ask the client when possible and use common sense as your best guide.

Rédaction correcte et Traduction
Quelques principes de base concernant l’expression écrite, ou plus exactement le respect de la logique s’appliquent à toutes les langues.
En notre qualité de traducteurs nous sommes souvent confrontés à des textes de qualité variable qui pourraient prêter à confusion. Alors le même dilemme se pose à nous : à quel point, dans une traduction, peut-on intervenir dans un document original en vue de mieux en exprimer le sens ou d’en corriger les erreurs ? Il s’agit évidemment d’une intervention au bénéfice du rédacteur ou plus généralement de l’intéressé.
Un des problèmes courants présentés par des textes officiels est la tendance marquée à répéter la même idée, formulée différemment, dans une succession de paragraphes. Cette insistance en vue d’éclairer un sujet aboutit à produire un texte confus, qui loin d’être plus compréhensible, ennuie le lecteur et pose un défi au traducteur. Les mots sont les ressources, ils doivent être utilisés à bon escient, sans verbiage redondant. Bien écrire est l’art de choisir ses mots, les assembler et ponctuer ses phrases intelligemment.
Nous pensons souvent à notre instructeur Vassilis Babouris et à sa signature en ligne, pleine de sagesse «  Parlez moins, dites plus »
On peut citer l’usage exagéré d’acronymes plus ou moins obscurs non expliqués dans le texte : quel traducteur n’a jamais été en panne à la recherche d’un sigle inconnu ?
Quoi dire du style ampoulé aux dépens du résultat visé par l’auteur, avec redondance d’adjectifs synonymes dans la même phrase ou attribués au même sujet ?
Citons encore les phrases interminables qui expriment plus d’une idée complète. Les textes officiels bombardent souvent le lecteur de concepts différents, empilés dans une même phrase là où une ponctuation pertinente et un découpage en paragraphes feraient une différence appréciable dans l’intelligence du texte.
Viennent en suite les parenthèses qui font dévier le sens et l’objet de la phrase originale ; l’utilisation exagérée de parenthèses est d’ailleurs le résultat d’un texte mal structuré. Il arrive même au rédacteur d’oublier la phrase principale ou encore d’oublier de fermer la parenthèse.
Pour finir citons certains cas où le rédacteur finit par dire exactement l’opposé de ce qu’il voulait stipuler à cause d’une omission ou d’une mauvaise orthographe. Ainsi, par inattention l’utilisation inversée des mots « dépense » et « revenue » qui en grec ne différent que d’une lettre.
La correction, dans le texte traduit, d’erreurs comme celles mentionnées ci-dessus, reste à évaluer. Il faudra tenir compte du principe selon lequel le traducteur n’est pas supposé réécrire un document qui lui est confié. D’autre part il doit produire, dans sa traduction, une version fidèle du texte. Le contact avec l’intéressé, si cela est possible, serait évidement la meilleure solution. A défaut seul le bon sens est le guide irremplaçable dans le choix de sa décision.
Vion and Frédérique

http://www.vandf.gr/index_files/Page14223.htm

* «Βρισκόμαστε όλοι στην ίδια μικρή σφαίρα στο διάστημα, ένα μοναδικό οικοσύστημα που μοιραζόμαστε. Ένα από τα πιο προηγμένα εργαλεία επικοινωνίας και εξερεύνησης στη διάθεσή μας είναι ο Παγκόσμιος Ιστός «Εναέριος χώρος»: ένας χώρος για να ακουστεί η φωνή σας παγκοσμίως. Αποστολή του V and F είναι η προώθηση δημιουργικών ταλέντων σε όλους τους τομείς. Προσφέρουμε επίσης τις δικές μας υπηρεσίες μετάφρασης και σχεδίου».