Τσουνάμι, Χριστίνα Λιναρδάκη

 

…Η ποίηση Χαϊκού, μία από τις σημαντικότερες μορφές ποιητικής Τέχνης, κρίνουμε ότι είναι ιδανική, λόγω της λακωνικής έκφρασης, να μυήσει στη Τέχνη και στη βιβλιοφιλία τους ανθρώπους με μαθησιακές δυσκολίες…

Τιμή: 08,99 ευρώ  (στην τιμή συμπεριλαμβάνεται ο Φ.Π.Α.)

 Παραγγελία στο eshop του 24γράμματα (dyslexia shop.gr) εδώ

Δωρεάν τα ταχυδρομικά έξοδα σε όλη την επικράτεια, ανεξάρτητα από το ποσό παραγγελίας

Τρόποι πληρωμής:

• Αντικαταβολή (με χρέωση) ,
• Όλες οι πιστωτικές κάρτες (δίχως επιπλέον χρέωση),
• Paypal (δίχως επιπλέον χρέωση),
• Tραπεζικό έμβασμα e banking (δίχως επιπλέον χρέωση)

 

29 χαϊκού από επιζήσαντες της φυσικής καταστροφής στην Ιαπωνία το 2011

ανθολόγηση: Χριστίνα Λιναρδάκη
μετάφραση: Χριστίνα Λιναρδάκη

Δίγλωσση έκδοση: Ιαπωνικά, Ελληνικά

Μανδραγόρας, 2016
80 σελ.
ISBN 978-960-592-033-3,

Tο χαϊκού είναι μια ιαπωνική ποιητική φόρμα. Παραδοσιακά αποτελείται από τρεις ομάδες των 5, 7, 5 συλλαβών.Το χαϊκού είναι, με συνολικά 17 συλλαβές, η πιο σύντομη μορφή ποίησης στον κόσμο. Η ποίηση Χαϊκού, μία από τις σημαντικότερες μορφές ποιητικής Τέχνης, κρίνουμε ότι είναι ιδανική, λόγω της λακωνικής έκφρασης, να μυήσει στη Τέχνη και στη βιβλιοφιλία τους ανθρώπους με μαθησιακές δυσκολίες. Τούτη η συλλογή μας δείχνει το μονοπάτι για να υπερβούμε τον εαθτόμας και να αντιμετωπίσουμε το μέλλον με αισιοδοξία (Γ. Δαμιανός)

Λίγα λόγια για το βιβλίο:

Τη νύχτα της 11ης Μαρτίου 2011 τα δελτία ειδήσεων σε όλο τον κόσμο με δέος αναμετέδιδαν το σοκαριστικό νέο: το ίδιο απόγευμα είχε σημειωθεί σεισμός μεγέθους 9 της κλίμακας Ρίχτερ στον Ειρηνικό, έξω από τις ακτές της Βορειοανατολικής Ιαπωνίας. Ο καταστροφικός σεισμός είχε δημιουργήσει γιγάντιο τσουνάμι, το οποίο καταπόντισε σημαντικό τμήμα της ακτής με τεράστιο κόστος σε ζωές: 15.884 νεκρούς, 2.636 αγνοουμένους και 6.150 τραυματίες. Το τσουνάμι προκάλεσε επίσης ζημιές σε αντιδραστήρες του πυρηνικού εργοστασίου που βρίσκεται στην πόλη Οκούμα, στην επαρχία της Φουκουσίμα, και είναι χτισμένο πάνω ακριβώς στην ακτή. Ραδιενεργό υλικό άρχισε να διαρρέει στον αέρα και τη θάλασσα, προκαλώντας το μεγαλύτερο πυρηνικό ατύχημα μετά το Τσέρνομπιλ (1986). Έως τα μέσα Ιουνίου του 2011, περίπου 116.000 άνθρωποι είχαν εκκενώσει τις πληγμένες περιοχές κατ’ εντολή του κράτους ή αυτοβούλως. Η απελπισία που είχε χαραχθεί στα μάτια των ανθρώπων και οι εικόνες από τις καταστροφές στοίχειωσαν ολόκληρο τον κόσμο.

Όταν σημειώθηκαν οι καταστροφές, η ποιήτρια χαϊκού Mayuzumi Madoka ταξίδεψε στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας, το οποίο είχε πληγεί περισσότερο από το τσουνάμι, και διοργάνωσε επιτόπου συνεδρίες σύνθεσης χαϊκού με μερικούς από τους επιζώντες για θεραπευτικούς σκοπούς. Συνέλεξε κατ΄ αυτόν τον τρόπο 126 χαϊκού, τα οποία εξέδωσε. Στη συνέχεια, οι Hiroaki και Nancy Sato έκαναν μια δική τους επιλογή και δημοσίευσαν την αγγλική έκδοση, με τίτλο So happy to see cherry blossoms, εμπλουτισμένη με επεξηγηματικά σχόλια. Από αυτήν επιλέχθηκαν τα 29 χαϊκού που δημοσιεύονται από τις εκδόσεις Μανδραγόρας στην ελληνική έκδοση με τίτλο Τσουνάμι.

Τη μετάφραση από τα αγγλικά έκανε η Χριστίνα Λιναρδάκη, τη σύγκριση με τα ιαπωνικά πρωτότυπα και την επιμέλεια της μετάφρασης η Taeko Miwa. Τα ιδεογράμματα και τα σχέδια είναι της Μαρίας Γενιτσαρίου. Την έκδοση προλογίζει ο πρέσβης της Ιαπωνίας στην Ελλάδα Masuo Nishibayashi.

Οι επιζήσαντες
Γράφει ο Θεοχάρης Παπαδόπουλος //

Κάποτε, ρώτησαν τον Ιωάννη Πολέμη γιατί τα ποιήματά του είχαν ως επί το πλείστον, το ίδιο θέμα. Ο Πολέμης απάντησε ότι ο καθένας γράφει εκεί, που πονάει. Επίσης, έχει παρατηρηθεί, ότι σε στιγμές μεγάλου πόνου οι ποιητές εμπνέονται και μας δίνουν τους καλύτερούς τους στίχους. Ο πόνος ξεχειλίζει μέσα στον ποιητή, τον πνίγει, τον κάνει να θέλει να ξεσπάσει και η ποίηση έρχεται σαν κάθαρση, σαν λύτρωση, αλλά και σαν θεραπεία. Ο ποιητής, που έγραψε στίχους σε στιγμές μεγάλου πόνου, θα νιώσει ανακούφιση, όταν δει το ποίημα γραμμένο στο χαρτί. Θα είναι σα να έχει μοιραστεί τον πόνο του και να έχει ελαφρώσει από ένα βάρος. Δεν ξεχνά τον πόνο του, αλλά τον κάνει βιώσιμο.

Στην ποιητική ανθολογία «Τσουνάμι», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μανδραγόρας», συναντάμε 29 χαϊκού από 29 επιζήσαντες της φυσικής καταστροφής στην Ιαπωνία το 2011. Ο ισχυρός σεισμός δημιούργησε ένα γιγάντιο τσουνάμι, που έπνιξε ολόκληρες περιοχές, ενώ στην επαρχία της Φουκουσίμα οι ζημιές στους πυρηνικούς αντιδραστήρες προκάλεσαν διαρροή ραδιενέργειας στον αέρα και τη θάλασσα. Αρκετοί επιζώντες, λοιπόν, έκαναν τον πόνο τους ποίηση και έτσι, έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε 29 χαϊκού μεταφρασμένα από τα αγγλικά από την Χριστίνα Λιναρδάκη, μετάφραση, στην οποία θα επανέλθουμε πιο κάτω.

Το βιβλίο είναι χωρισμένο στις τέσσερεις εποχές του χρόνου. Στις σελίδες, που βρίσκονται αριστερά, βλέπουμε το κάθε χαϊκού γραμμένο με ιδεογράμματα (κάντζι) καλλιγραφημένα από τη Μαρία Γενιτσαρίου και πιο δίπλα το ίδιο χαϊκού στα γιαπωνέζικα με αγγλικούς χαρακτήρες (ρομάτζι). Στις σελίδες, που βρίσκονται δεξιά βλέπουμε την ελληνική μετάφραση, ενώ από κάτω ακολουθούν επεξηγηματικά σχόλια, έτσι ώστε να μπορούμε να εντρυφήσουμε στη γιαπωνέζικη κουλτούρα και να κατανοήσουμε τον τρόπο γραφής των γιαπωνέζικων χαϊκού. Το παραδοσιακά γιαπωνέζικα χαϊκού είναι εικόνες της φύσης. Στο «Τσουνάμι», βλέπουμε εικόνες της καταστροφής.

Μπορεί μια μεγάλη φυσική καταστροφή να αποτυπώνεται με στίχους, που περιγράφουν την τεράστια οδύνη, που ένιωσαν οι επιζώντες, όμως, ο κάθε επιζών διατηρεί την ελπίδα του, όταν βλέπει ότι κι αν ακόμα όλα χάθηκαν γύρω του, εκείνος κατάφερε να επιβιώσει. Και δίπλα η φύση, που αρνείται να πεθάνει. Ράγες, που χορτάριασαν, λουλούδια, που άνθισαν, έρχονται να επουλώσουν τις πληγές, που άφησε η καταστροφή, ενώ η αέναη εναλλαγή της ζωής και του θανάτου, περιγράφεται με ζωηρές εικόνες στο «Τσουνάμι». «Είμαι ζωντανός κάτω από τις ανθισμένες κερασιές», γράφει ο Takano Hiroko, δίνοντάς μας μια συγκλονιστική εικόνα, όπου ο άνθρωπος, που επέζησε από τη μεγάλη καταστροφή, βλέπει τις ανθισμένες κερασιές – εποχιακές λέξεις (κίγκο), που υποδηλώνουν την άνοιξη – και διατηρεί μέσα του την ελπίδα για ζωή.

Όπως αναφέραμε και πιο πάνω, το «Τσουνάμι» έχει μεταφραστεί από τα αγγλικά, από τη Χριστίνα Λιναρδάκη. Το να μεταφράσει κανείς ποίηση από τη γλώσσα, που γράφτηκε σε μια άλλη, είναι ένα δύσκολο εγχείρημα. Το να μεταφράσει κανείς ποίηση από μια γλώσσα, που είναι ήδη μεταφρασμένη είναι παρακινδυνευμένο. Είναι σα να παίρνουμε ένα κείμενο και να το βγάζουμε φωτοτυπία και μετά να παίρνουμε την φωτοτυπία και να την ξαναβγάζουμε. Η δεύτερη φωτοτυπία, συνήθως, βγαίνει ξεθωριασμένη. Το «Τσουνάμι» περιλαμβάνει χαϊκού, που γράφτηκαν στην ιαπωνική γλώσσα, μεταφράστηκαν στην αγγλική και από την αγγλική μεταφράστηκαν στην ελληνική. Εδώ, λοιπόν, θα πρέπει να συγχαρούμε την Χριστίνα Λιναρδάκη γιατί η μετάφρασή της είναι τόσο καλή, που μπορούμε να διαβάσουμε τα χαϊκού και να μας συνταράξουν, όπως ακριβώς θα έκαναν αν ήταν γραμμένα κατευθείαν στα ελληνικά και αυτό είναι η μεγάλη αρετή της μετάφρασης. Παρατηρούμε ότι τα χαϊκού δεν είναι χωρισμένα σε στίχους των 5, 7, 5 συλλαβών, αλλά είναι γραμμένα στην αυθεντική στιχουργική μορφή των χαϊκού, δηλαδή, σε έναν ενιαίο στίχο 17 συλλαβών. Η Χριστίνα Λιναρδάκη αναφέρει στον πρόλογο, ότι χρησιμοποίησε τον ενιαίο στίχο των 17 συλλαβών για καλύτερη απόδοση του νοήματος. Κατά τη γνώμη μας, σκοπός της μετάφρασης είναι να αποδώσει όσο πιο σωστά μπορεί το νόημα του ποιήματος ακόμα και αν ξεφύγει λίγο από τους περιορισμούς της εκάστοτε φόρμας.

Συμπερασματικά, Το «Τσουνάμι» είναι μια συγκλονιστική ανθολογία χαϊκού, που αξίζει να διαβαστεί και να ξαναδιαβαστεί πολλές φορές, γιατί παρά του ότι γράφτηκε για μια σχετικά πρόσφατη φυσική καταστροφή, η αισθητική του αξία το καθιστά διαχρονικό και, όπως είχε πει και ο Μαρξ, το κάνει να έχει «αιώνια ακτινοβολία».http://fractalart.gr/