Η Γιορτή των Κήπων, Ντίνος Παπασπύρου

γράφει ο  Απόστολος Θηβαίος.

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

Στους παλιούς κήπους της Μασσαλίας και της Σινώπης είδα ξανά μια όψη χαμένη, ελληνική. Είδα και πάλι ακμαίες, νεανικές την Ήρα των Λοκρών, την Αθηνά της Οτράντα. Στα πόδια τους ξυπνούσαν χαμένα επίκρανα. Στις φορεσιές τους ζούσαν και πάλι τ΄ωραίο πράσινο, το καφέ της λησμονιάς μας που είναι γη και μύθος. Είχαν στα πρόσωπά τους σπασμούς, κεφαλομάντιλα μιας Ελλάδας επαρχιακής, ανόθευτης που ανήκει πια στην τάξη των μνημείων. Κορίτσια της Σπάρτης, του λόφου της Αμιάτα με τα καμίνια της και τα χωρία της Όμβριας. Υδρίες μύθων παλιών, σχήματα  της γραμμικής, φυτά μπολιασμένα , χειροτεχνίες τολμηρές. Τ΄απομεινάρια μιας Ελλάδας μαγικής, ανεπίδεκτης σε κάθε ερμηνεία λάμπουν ξανά στη “Γιορτή” του Θεσσαλονικού δημιουργού Ντίνου Παπασπύρου. Τις είδα που μετεωρίζονταν θεϊκές, κόρες είκοσι μόλις θερισμών πάνω στους κύκλους της ιστορίας. Ρήγιο, Αίγινα, Άργος, Αθήνα. Φθάνουν χορευτικές, σαν αυλητρίδες, σαν αμφορείς ροδιακοί ενσφράγιστοι ξυπνώντας όλα μας τ΄αρχαία καλοκαίρια. Την έκδηλη ακαμψία, τις άτονες εκφράσεις, όλα τα καταδικάζουν τα κορίτσια του Κήπου. Μετέωρες, όπως τα πλοία του Σκαραμαγκά, μια ιδέα πάνω απ΄αυτόν τον κόσμο, μια ανάσα έξω και πέρα απ΄τα παραμύθια, μ΄επισκέπτονται μ΄άνθη στα χέρια όπως τις εκκλησίες. Τα μυστικά μιας άλλης θάλασσας, μιας άλλης Ελλάδας κατέχουν αυτές οι αναπάντητες κόρες. Ποια στοά, ποια περιστύλια τις γεννούν, έτσι αρκαδικές όπως ξυπνούν μες στων ψηφιδωτών τα περιβόλια. Εξαίσια τεχνουργημένες γίνονται λάδια στους μουσαμάδες, ξυπνούν πάνω απ΄τον Κωνσταντή, στρέφουν τα νώτα τους στην άλογη, την παράδοξη της ζωής μας πλευρά, γίνονται Αμοργός, λυχνάρια ακέραια, οι λεύκες των δρόμων που όλο γέρνουν, σκεπάζουν τις πομπές των φερόντων τα δώρα, γερνούν και πάλλονται μες στην αριθμητική των αρχαίων βροχών.

Οι εικαστικές δημιουργίες του Ντίνου Παπασπύρου συνιστούν μια καθιερωμένη αξία για τη σύγχρονη, ελληνική τέχνη. Η Θεσσαλονίκη της Διαγωνίου, κοιτίδα και κυψέλη της σύγχρονης δημιουργίας στάθηκε αφετηρία και στήριγμα για τον δημιουργό. Η ιστορική μνήμη και το προσωπικό ταλέντο διαμόρφωσαν το υπόστρωμα για την ανάδειξη της εικαστικής ταυτότητας του ζωγράφου. Ύφος και τεχνοτροπία βασισμένα στην ατομική ευτυχία της ιδέας του Jules Renard. Τέχνη ιδιαίτερη, ατομική που δεν καθορίζει αλλά γεννά το θαυμασμό για τις ωραίες προσωπογραφίες των “Κήπων” και τα εξαίσια τοπία μιας χαμένης πια Θεσσαλονίκης. Ο Ντίνος Παπασπύρου επανέρχεται σαν τους ιόντες, τους παριόντες, τους πορευόμενους προς τα θυσιαστήρια. Μια εκδοχή των θερινών, λαϊκών εορτών όπως ζωντανεύουν μες στην καρδιά της ελληνικής επαρχίας, αναβαπτίζοντας τα ίδια πρόσωπα, τ΄αρχαία και άσβηστα έθιμα. Είναι τόσα πολλά όσα ζουν μες στις δημιουργίες του Παπασπύρου. Είναι το νερό και η δροσιά του μύθου που φέρνει στο φως πράγματα στοιχειώδη. Είναι οι λέοντες της φαντασίας, το μεγάλο και μεταφυσικό απρόοπτο της σύγχρονης, ελληνικής δημιουργίας που αναθρέφει την εικαστική διάλλεκτο του Παπασπύρου.

Δεν γερνούν τα κορίτσια του Τάραντα. Οι γυναίκες των Μυκηνών δεν πεθαίνουν. Γίνονται τέχνη, ποίηση και όνειρα που δεν πεθαίνουν, δεν αλλοιώνονται. Σε μια Ελλάδα που πενθεί, πάνω στα λείψανα ενός τόπου που γυρεύει σαν άλλος Οδυσσέας το λιμάνι και τον νόστο, ο Ντίνος Παπασπύρου επαναλαμβάνει την πορεία που ο Πωλ Φωρ επισήμανε στις ελληνιστικές του έρευνες.

Με τ΄ακροκεραύνια στα μαλλιά τους τα κορίτσια των κήπων  δεν σημαίνουν τ΄απλό ταξίδι. Δεν σημαίνουν τον ξενιτεμό, μα την αναζήτηση για το θεϊκό μες στη λησμονιά του εγώ τους.

Του εγώ μας.