Tria Giovan, Ονειρεμένη Αβάνα

92BC_ 019
92BC_ 019

 

 cuba – archive I

γράφει ο  Απόστολος Θηβαίος.

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

Μέσα απ΄τα αετώματα πρόβαλε η μορφή του. Έφερε το σημάδι της φθοράς. Ένα μοντέλο τελευταίο κάποιου ρεύματος. Ένας ανάπαιστος που ζωντανεύει απόψε σε μια σινεμασκόπ εκδοχή της ζωής μας μετά από επαναστάσεις,  πάντα μετά από εκείνο το ξαφνικό αίσθημα του θριάμβου που πέρασε. Η Αβάνα, μόνη όπως κάθε μεγάλη πόλη, εξαθλιωμένη, με τα παράθυρά της φθαρμένα, με την καρδιά της που δαπανάται στα κύματα. Η Αβάνα δεν θα υπάρξει, είπαν ποτέ. Ο τελευταίος διαβάτης που ακολούθησε τον ήλιο πιστεύοντας πως επινοεί κάτι ακέραιο και ολόκληρο όπως η ζωή χάθηκε μες στους φακούς. Τόσα πράγματα να πεθαίνουν μες στο μεσημέρι, τόσα πράγματα και τόσα πρόσωπα να φθάνουν εδώ από κάθε γωνιά  του κόσμου, γυρεύοντας έναν τόπο για να πεθάνουν. Αυτό το πλοίο που κάποτε καθελκύστηκε με τιμές και φωτισμούς, αυτό που γερνά σε μια άκρη του κόσμου με τις σημαίες του κουρέλια, αυτό το αμερικάνικο πλοίο που κοιμάται κάτω από φεγγάρια, ομιλίες, αγάλματα, βιτρίνες του παλιού καιρού, εργοστάσια, αγαπημένα καλοκαίρια με ηλιοτρόπια στα χέρια, με την αιωνιότητα ακόμη αφάνταστη και ακμαία, αυτό το πλοίο με τα σβησμένα φανάρια, με τις ωραίες σιδηροτεχνίες,  με τις ανθιστάμενες κορδέλες των παιδικών πηλικίων ήταν κάποτε η Αβάνα. Εδώ τα παιδιά γερνούν μες στις θεωρίες. Μαθαίνουν να μετρούν τον καιρό με κίτρινες βροχές.

93AC-15201- 002
93AC-15201- 002

Η Tria Giovan καταγράφει με τον φακό της την ιστορία της Αβάνας. Καταγράφει, λέμε αφού ολόκληρη η δεκαετία του 1990, βγαλμένη μέσα απ΄τις προσωπογραφίες και την αρχιτεκτονική της ζωής μας, γίνεται αρνητικό στα χέρια της Giovan. Οικογενειακές φωτογραφίες, πρόσωπα του καλοκαιριού, παλιές βιτρίνες, κτίσματα της αποικιοκρατικής εποχής, βορά πια στους μουσώνες και τη φθορά. Όλα διοχετεύονται μέσα απ΄τον φακό της Tria Giovan. Και εκείνη με τ΄απλόχερο ταλέντο της, μεταθέτει εμπρός στα μάτια μας την ατμόσφαιρα ενός κόσμου που ξανά, σήμερα κερδίζει την ιδιότητα του νέου. Όπως και πριν από πέντε περίπου αιώνες, έτσι και τώρα οι φωτογραφίες της Giovan ή πάλι η τριλογία του Gutierez συνοψίζουν την Κούβα του καινούριου αιώνα. Κάθε αυγή με το φορτίο της αδιάκοπο μια πόλη θρηνεί για τα παιδιά της, αφηγείται τις ιστορίες των κτιρίων, διαγράφει απελπισμένες τροχιές στο παρελθόν με τα νώτα της στραμμένα στον καιρό μας. Ένα θαύμα από θάλασσα είναι όλο και όλο τ΄απόθεμα αυτού του αιώνα. Οι φωτογραφίες της Giovan συνιστούν καλύτερα ένα δείγμα των ημερολογίων, καθώς λέγονται της εισόδου. Σαν να ΄νοιγε ξανά μια Αλεξάνδρεια τις αυλές της, Σαν να πρόκειται για τα εισόδια στην αρχαία πύλη του Θεού και την πρόταση ενός ποιητή.

Η νέα Κούβα προϋποθέτει σωρούς ερειπίων. Δεν πρόκειται μόνο για μια επανάσταση που χάθηκε, μα για μια άλλη που τώρα προετοιμάζεται να σαρώσει τολόκληρη την Αβάνα. Με αφορμή την ιστορική συγκυρία πλήθος αφιερωμάτων φιλοξενούνται στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο για την επαναστατική Κούβα και το τέλος του οράματος. Ο φακός της Giovan αν κατέχει κάποια σημασία, πέραν της υπέροχης αισθητικής με την οποία προσεγγίζει τη ζωή, μοιάζει μ΄εκείνα τα ποτάμια που αιώνες κοιμούνται στις κοίτες τους. Τα ημερολόγια των δρόμων, όπως θα μπορούσαν να περιγραφούν οι λήψεις της Giovan διασώζουν σήμερα τον τελευταίο σπασμό της Αβάνας.

Και ο Ρέι που γράφει, όλο γράφει, γυρεύοντας όλα να τα διηγηθεί. Τις μορφές όσων χάθηκαν, τον έρωτα που γεννιέται στις έρημες πια αποικίες, τον άνθρωπο αέτωμα και μια στιγμή από τότε που τόσο  για πρώτη φορά σ΄αγάπησα μες στις στοές.

Η Giovan εκπληρώνει την απαίτηση του Κώστα Αξελού και μας εμπνέει με την ποίηση και την ποιητικότητα του τόπου και του χρόνου.

[1]          Οι φωτογραφίες αντλήθηκαν από το αφιέρωμα της ηλεκτρονικής έκδοσης του περιοδικού LIFO για τη φωτογράφο Tria Giovan. Η αίσθηση και τα σημαινόμενα ωστόσο, αντλήθηκαν από το εξαιρετικό έργο της φωτογράφου με θέμα την Αβάνα που χάνεται.