Με αφορμή το θάνατο του Όσκαρ Γουάιλντ στις 30/11/1900

ΤΩΡΑ ΓΝΩΡΙΖΩ ΚΥΡΙΕ ΝΤΟΡΙΑΝ

γράφει ο Απόστολος Θηβαίος

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

Ο Ντόριαν γερνά μες στους καθρέφτες. Μέσα του παλιώνουν τα σπλάχνα του κόσμου, γύρω του εποχές που κυλούν ξέφρενα. Όμως ο Ντόριαν αγέραστος, φιλήδονος, εδώ και έναν αιώνα εμπρός στα φθαρμένα κρύσταλλα σε μια συμφωνία των σωμάτων. Γύρω του καραγωγείς, γυρολόγοι, οιωνοσκόποι μ΄αποτυχημένες ερμηνείες απ΄το πέταγμα των πουλιών και τη θέση του κεραυνού, συνωστίζονται. Κοιτούν με θαυμασμό τον Ντόριαν που αγέρωχος περνά μέσα απ΄τα πλήθη, επαναλαμβάνοντας τις συγχορδίες της έκλυτης ζωής του. Ο Ντόριαν στις φωτογραφίες των περιοδικών, σε πόζα βασιλική με τη λογική της απελπισίας κρυμμένη στ΄ακριβά ενδύματα της αριστοκρατικής του καταγωγής.
Όσοι τον γνωρίζουν τρομάζουν με τη λυπημένη του καρδιά, με το σπασμένο του πρόσωπο. Γύρω του ένας ολόκληρος αιώνας, στο μέσον της καρδιάς του ένας παρηκμασμένος πολιτισμός, σπασμένα αγάλματα, μάτια στυλωμένα στο άδειο.
Όσοι τον γνωρίζουν έχουν να λένε για την αιωνιότητα στο πνεύμα του, για τις θύελλες και την τρικυμία και για τον τρυφερό ανθό που σήμαινε πάντα η παρουσία του.
Ντόριαν, πες μας για την πονεμένη σου ιστορία. Για το πρόσωπό σου που έσβηνε μέρα τη μέρα μες στους καθρέφτες. Για τη ζωή σου που εκμηδενίστηκε μες στ΄όνειρο, για το δράμα που στοίχειωσε για πάντα την καρδιά σου. Οι άνθρωποι των κοσμικών τάξεων συζητούν για τη ζωή σου. Σκαρφαλωμένοι στα καταστρώματα των steam ships χάνουν τον καιρό τους λέγοντας πράγματα ανάρμοστα για σένα. Λένε πως πούλησες την ψυχή σου για χάρη ενός ωραίου λόρδου, πως τις νύχτες συνωστίζονται έξω απ΄το διαμέρισμά σου πλήθος τα μέτρια και ωραία αγόρια της Λόντρας. Εραστές ανθισμένοι, αποφασισμένοι να κάνουν τα πάντα για την αγκαλιά σου μες σ΄εκείνη τη σκοτεινή κάμαρα που συχνάζουν πάντα επαναστάτες, μελλοντικοί αυτόχειρες, απελπισμένοι με ψυχές που κρατιούνται ζωντανές μόλις από μια κλωστή. Λένε τόσα, μα όταν σ΄αντικρίζουν κρατούν ερμητικό το στόμα τους, δίχως τίποτε να παραδέχονται. Μονάχα τ΄όραμα της έλξης και της βουλιμίας σου κάπου κάπου παραδέχονται , κρατώντας μυστική τη θέα απ΄τους βρώμικους φεγγίτες . Η διάρκειά σου γεννήθηκε δίχως φως, έξω από τις εποχές, μες σε θολές και πυρετώδεις ατμόσφαιρες.
Τώρα γνωρίζουν. Γνωρίζουν πως πέρα απ΄όλα αυτά τα εξωφρενικά, χρυσά στολίδια στο λαιμό του κυρίου Ντόριαν Γκρέυ, πέρα απ΄τον κτηνώδη ερωτισμό του και τις κρυφές του συναναστροφές εκείνο που κατέχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι η αναγωγή του, η σχέση του με τις εποχές που μέλλονται. Γιατί ο κύριος Ντόριαν πάνω απ΄όλα γνωρίζουμε πια πως συμβολίζει κάτι πολύ περισσότερο απ΄τις παράξενες κλίσεις του. Κάτι περισσότερο απ΄αυτές τις φαουστικές προεκτάσεις του βίου του. Ο κύριος Ντόριαν, θέλω να πω πως συμβολίζει πάνω απ΄όλα τον ίδιο τον πολιτισμό. Το πτώμα του θα κρύβεται πίσω απ΄την ανθρώπινη εμμονή να κρατηθεί ανέπαφος ο ξέφρενος, νεανικός ρυθμός του κόσμου που δεν συμβιβάζεται, δεν παύει, δεν εξαντλείται, δεν προοδεύει. Ο κύριος Ντόριαν συνιστά ένα πρόσωπο ηδονικό που μπορεί και καταργεί τα μέτρα. Αισθησιακός με τη ζωή, το θάνατο, τον κόσμο, την ιστορία.Τα σκοτεινά του μάτια δεν σημαίνουν άλλο απ΄αυτόν τον γερασμένο κόσμο. Είναι τ΄αθώα φίδια των ποιητών όταν ακόμη κοιμούνται στην τρομερή τους νάρκη. Κάποτε θα συρθούν ως τις αυλές μας, τα άγρια κεφάλια τους θα μας κοιτούν παράδοξα, δήθεν αθώα. Όμως εμείς, εμείς κύριε Ντόριαν χαμένοι μες στο παραμύθι και μες στ΄όνειρο, με το ξαφνικό, το θριαμβικό μας γέλιο πώς να φανταστούμε, πως αυτές οι κραυγές μέσα απ΄τους καθρέφτες ήταν η πιο γνήσια εκδοχή σου. Τώρα που όσα πόθησες κατορθώθηκαν, το φάσμα σου μας καθηλώνει, η μοίρα σου μας φοβίζει κύριε Ντόριαν. Κύριε Ντόριαν Γκρέυ.
Μ΄αυτό το μικρό κείμενο, σπουδή στο αξεπέραστο Πορτραίτο του Όσκαρ Γουάιλντ, δοκιμάζονται δυο κατευθύνσεις. Εκείνη που απαιτεί και συνεπάγεται το σεβασμό μας εμπρός σε ένα κορυφαίο έργο με ψυχολογικές αναγωγές και ακόμη εκείνη την άλλη που γυρεύει τη σήμανση για να σταθεί ανανεωμένο στους καιρούς μας το εμβληματικό έργο του Γουάιλντ. Ο κύριος Γκρέυ απόψε καυχιέται πως σηματοδοτεί έναν ολόκληρο πολιτισμό. Η αίσθησή του, προϊόν μιας ατελέσφορης εξέλιξης, μιας τάσης που ποτέ δεν σήμαινε πρόοδο. Και όμως μες στον καθρέφτη ένας ολόκληρος κόσμος γερασμένος και εξαντλημένος, αδυνατεί να συνειδητοποιήσει την όψη των πραγμάτων. Αυτό το δίχως τοίχους πορνείο του Ζαν Ζενέ, ο κόσμος αυτός θεμελιώνεται πίσω απ΄τη σωρό ενός πολιτισμού που φθείρεται, που χάνει τη διασύνδεσή του με ζητήματα κορυφαία, όπως η αίσθηση της ανθρωπιάς και της γνησιότητας. Ο πρόσφατα χαμένος Ρενέ Ζιράρ εύστοχα έθεσε τον επίλογο, οριοθέτησε τη βαθύτερη και πιο διαχρονική σηματοδότηση του έργου του Όσκαρ Γουάιλντ που τέτοιες μέρες, στην αφετηρία ενός συντελεσμένου πια αιώνα περνά στη σφαίρα της αθανασίας.