Παίζοντας τα ρέστα του. Κώστας Ταχτσής

γράφει ο Απόστολος Θηβαίος

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

Ο θάνατός του υπήρξε μυστηριώδης. Θεωρήθηκε δίχως αμφιβολία πράξη δολοφονική. Μάλιστα πολλοί ανέμειξαν τότε επιφανείς προσωπικότητες στην υπόθεση. Η ερωτική του κλίση λένε διαδραμάτισε έναν κάποιο ρόλο, μια και το βίωμά της δεν θα μπορούσε την εποχή της ακμής του Κώστα Ταχτσή να αποτελεί τίποτε άλλο παρά ένα φριχτό περιθώριο. Η συντηρητική Αθήνα, υπομνηματίζοντας με κάθε ευκαιρία τα όρια και τους τύπους ελάχιστα μπορούσε να πει κανείς πως ανεχόταν τις παρεκλίσεις. Και ο Ταχτσής για τα χρηστά ήθη της εποχής του υπήρξε μια προσωπικότητα βαθιά αιρετική. Ο μύθος του διαμορφώθηκε εν μέρει απ΄την ίδια τη βιογραφία του. Ταξίδια, γνωριμίες, ένας ευρύς κύκλος ανθρώπων και ο σκληρός θάνατος. Το αφήγημα της ζωής του Κώστα Ταχτσή εμπεριέχει ένα στοιχείο λανθάνοντος ερωτισμού, καθοριστικού για τη μνήμη του. Και την ελληνική, λαϊκή ιστορία ολόκληρου του 20ου αιώνα. Με τις πολιτικές, τις κοινωνικές και τις άλλες μεταστροφές ενός ολόκληρου κόσμου, παραδομένου στην ηθική της ανάγκης. Το Τρίτο Στεφάνι αποκωδικοποιεί την ιστορία ως βίωμα. Τα πρόσωπα ενός εκ των κορυφαίων μυθιστορημάτων της εντόπιας βιβλιογραφίας διατρέχουν ως άλλες καρυάτιδες την πιο αποφασιστική φάση του εγχώριου πολιτισμού. Οι πρωταγωνιστές έρμαια των προσωπικών παθών και της διαχρονικής, ελληνικής χίμαιρας αντικατοπτρίζουν την Ελλάδα που διαμορφώνεται αφήνοντας πίσω της τα κορυφαία αξιώματα προκειμένου να ενταχθεί στη διαδικασία της παγκόσμιας εξέλιξης. Ο Κώστας Ταχτσής καταγράφει τη διαδικασία ενηλικίωσης της ελληνικής κοινωνίας, καταθέτοντας ένα μυθιστορηματικό επίγραμμα σαν εκείνα που τόσο αγάπησε στις νεκρικές διαδρομές του σωζόμενου Κεραμεικού.
Εκεί, κοντά στο Μεταξουργείο που τον γέννησε είδα ξανά τον Κώστα Ταχτσή. Κάπως θεατρικό, μ΄ένα επιτηδευμένο χαμόγελο επιτυχίας, ανάμεσα στους σύγχρονους, λαϊκούς αγωνιστές που σχεδιάζουν την αντεπανάσταση μες στα μηχανουργεία. Βαθύς γνώστης του λαϊκού σφυγμού κατέχει τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζεται το γνήσιο και το ανόθευτο. Πλάι του σ΄έναν εκπληκτικό συχνωτισμό τα πρόσωπα απ΄τα Ρέστα, υπεραιωνόβια και απαράλλαχτα. Και το σπίτι που μεγάλωσε, το φυσικό σύνορο του ηλεκτρικού, τα φθαρμένα περιοδικά που φιλοξένησαν τις εργασίες του. Όλα τον συνοδεύουν σ΄αυτήν την τρυφερή του επιστροφή. Βαδίζει στις καινούριες λεωφόρους, με το ελαφρύ μειδίαμα της αφετηρίας ψάχνοντας απεγνωσμένα τις πιο γνήσιες απ΄τις καρυάτιδες αυτής της πόλης. Ακόμη συγκρατούν τον μικρό εξώστη. Αργά το βράδυ θα κατέβουν με τον αρχαιοπρεπή τους τρόπο κάτω στους δρόμους, μαζί με όλες τις αυθεντικές τάξεις αυτού του κόσμου. Αφήνοντας ελεύθερες τις πτυχώσεις των φορεμάτων τους στέκουν γύρω του σαν τις νυχτερινές πεταλούδες ή σαν τον ανεπανάληπτο ενικό αριθμό του Μίλτου Σαχτούρη. Αυτός να εξιστορεί το ελληνικό θαύμα και γύρω του απ΄τους προτζέκτορες να προβάλονται θαύματα που χάθηκαν και πέρασαν.Οι καρυάτιδες γνωρίζουν όλα τα μυστικά αυτού του δρόμου. Γελούν τρυφερά και και με τ΄αμμώδη τους μάτια διαβάζουν ολόκληρο το μυθιστόρημα της ζωής του Κώστα Ταχτσή. Αυτά τα κορίτσια τον διατρέχουν, αυτά τα κορίτσια σύμβολο και σήμα της Αθήνας που χάνεται για ν΄αθροιστεί σήμερα στις ξέφρενες εναλλαγές της ζωής μας.Τις αποχαιρετά μ΄ένα νεύμα αριστοκρατικό, – πολλοί τον κατηγόρησαν πως καλλιέργησε υπερβολικά τους τρόπους και τις φιλοδοξίες του, πως έγινε αγνώμων-, και σβήνει αργά στο βάθος ενός παροπλισμένου σιδηρουργείου. Αν κάποιος επισκεπτεί τα μαγαζιά της περιοχής θα τον δει να καταγράφει την προσωπική ιστορία ενός νεαρού Πέρση ή να τραγουδά με λυγμούς, όλος από σιωπές, μάτια και θάνατο μια προσευχή για κάποια τρομερή Εκάβη. Θα τον δει δακρυσμένο μες στη μικρή, εσωτερική αυλή του παιδικού του κάστρου, να κοπιάζει να ξεχάσει τους δύσκολους έρωτες, την παζολινική του μοίρα που ποτέ μα ποτέ δεν διέψευσε. Κυρίες και κύριοι ο Κώστας Ταχτσής που ποτέ δεν έφτασε στ΄άδηλα, όμως τίμησε μ΄όλη του την καρδιά τον πιο γνήσιο ρεαλισμό. Το ελληνικό, αστικό έπος διά χειρός του ιδίου. Κυρίες και κύριοι ένας αποπλανητικός όσο ποτέ Κώστας Ταχτσής.
Το Στεφάνι του είναι ένα αποχαιρετιστήριο δώρο για την Ελλάδα που φεύγει. Είναι μια απ΄τις αποσκευές μας. Η πεσμένη του ζωή σήμερα τον σώζει.