Ιστορία, Ιστορικά γεγονότα
Βουβωνική πανώλης. Σύντομη περιπλάνηση στην ιστορία
24grammata.com- free ebook
Η βουβωνική πανώλης, γνωστή και ως Μαύρος Θάνατος, είχε τέτοια επίδραση στην ανθρωπότητα στα τέλη του Μεσαίωνα, που η λέξη ‘πανώλης’ έγινε συνώνυμη με όλες τις μεγάλες και άκρως απειλητικές επιδημίες. Με τον όρο αυτό, αναφερόμαστε στη “λεμφαδενίτιδα”, μια διόγκωση λεμφαδένων πιο αισθητή στις βουβωνικές περιοχές. Ο υπεύθυνος οργανισμός είναι η Yersinia pestis, που στο παρελθόν ονομάστηκε κάποια στιγμή Pasteurella pestis, προς τιμήν βεβαίως του Louis Pasteur. Ο κλασσικός φορέας της νόσου είναι ο μαύρος αρουραίος. Μερικές φορές ονομαζόταν και ‘‘παλιός αγγλικός αρουραίος’’, αν και άλλα τρωκτικά όπως σκίουροι και μερικά σκυλιά μπορούν να φιλοξενούν τον μικρο-οργανισμό. Συνήθως η νόσος προσβάλλει τον άνθρωπο, αφού ο ψύλλος τσιμπήσει πρώτα ένα μολυσμένο αρουραίο και στη συνέχεια αυτόν.
Μπορεί επίσης να μολυνθεί από την άμεση επαφή με το τρωκτικό. Ως εκ τούτου, οι άνθρωποι βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο να ασθενήσουν από πανούκλα όταν ζουν σε στενή επαφή με τους αρουραίους και άλλα τρωκτικά, όπως στις πολυσύχναστες φτωχογειτονιές των πόλεων. Εκτός από τη βουβωνική μορφή, υπάρχει η πνευμονική πανώλης, μια μορφή λοίμωξης των πνευμόνων η οποία, σε αντίθεση με τη βουβωνική και σηψαιμική μορφή, μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο με σταγονίδια, ένας πολύ αποτελεσματικότερος τρόπος μετάδοσης από το να τσιμπηθεί κάποιος από μολυσμένους ψύλλους και γι αυτό επομένως και η πιο επικίνδυνη από όλες τις μορφές της πανούκλας, αφού είναι πιο εύκολα μεταδοτική.
Η παλαιότερη αναφορά που αναφέρεται σε πιθανή επιδημία πανούκλας βρίσκεται στην εβραϊκή Βίβλο, στην οποία οι Φιλισταίοι της Ασντόντ (Ashdod, η πέμπτη σήμερα σε μέγεθος πόλη του Ισραήλ και λιμάνι στις ακτές της Μεσογείου) επλήγησαν από τη μάστιγα για το έγκλημα της κλοπής της Κιβωτού της Διαθήκης. Η τελευταία περιγράφεται στην Παλιά Διαθήκη ως ιερό κιβώτιο όπου φυλάσ-σονταν οι πέτρινες πλάκες που είχε παραδώσει στο Μωυσή ο Γιαχβέ, καθώς και κάποια άλλα ιερά αντικείμενα των Ισραηλιτών. Τα γεγονότα αυτά τοποθετούνται χρονικά στο δεύτερο περίπου μισό του 11ου αιώνα π.Χ. Στην περισσότερη αγγλική βιβλιογραφία, οι πληγές που εστάλησαν στους Φιλισταίους ονομάζονταν tumors, δηλαδή όγκοι, ενώ στα εβραϊκά σαν κάποιο πρήξιμο στα απόκρυφα σημεία, που παραπέμπει σαφώς στη διόγκωση των βουβωνικών λεμφαδένων. Οι αναφορές μας πληροφορούν ότι η πόλη των Φιλισταίων και τα γύρω εδάφη, επλήγησαν από μεγάλο αριθμό ποντικών και μια μάστιγα η οποία είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο μεγάλου τμήματος του πληθυσμού…[κατέβασέτο]