Πεθαίνω σαν χώρα

24grammata.com- κριτική
Σενάριο του μέλλοντος, Δ. Δημητριάδης

γράφει ο Απόστολος θηβαίος

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

Αυτό το κείμενο δεν έχει καμιά πολιτική πρόθεση. Οι καιροί βεβαίως επιβάλλουν διατυπώσεις με πολιτική χροιά. Η εποχή μας συνιστά μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για επιστήμες όπως οι πολιτικές ώστε να διαδραματίσουν έναν καίριο ρόλο στην προσπάθεια να κρατηθεί ζωντανός αυτός ο αιώνας. Σίγουρα η ζωή θα προχωρήσει με ή χωρίς το ελληνικό δαιμόνιο μονίμως ακμαίο, στην ίδια υπεδιέγερση που σημειώθηκε πριν από χιλιάδες χρόνια. Οι πολύ πληγωμένες κοινωνίες με ιδεολογικές συνάφειες, με ισχυρό παρελθόν, όλη αυτή η φόρτιση, όπως πολύ εύστοχα λέγεται συνιστά το εξασφαλισμένο κεφάλαιο για τις επιχειρήσεις τουρισμού και την επιχειρηματική προοπτική της αρχαιολογίας. Τούτο το επιχείρημα αρκεί για την επιβίωσή μας.
Επιστρέφω όμως στο κείμενο. Η πολιτική διάσταση έχει κατακτηθεί πια στις μέρες μας. Όλοι οι πιθανοί συνδυασμοί προβλέπουν δοκιμασμένες συνταγές, ευφάνταστους συνδυασμούς ποικίλων κοινωνικών δομών που όμως δοκιμάστηκαν και απεδείχθησαν ανεπαρκείς. Η μελλοντική καταγραφή της δικής μας επικαιρότητας θ΄αποτελέσει ένα κατ΄ουσίαν παράδειγμα αποφυγής. Οι κοινωνίες του μέλλοντος θα αποφύγουν πάση θυσία τα κακώς κείμενα του παρελθόντος. Αυτό το τελευταίο θα μας ανήκει τότε δικαιωματικά, το στίγμα που θα΄χουμε αφήσει θα ισοδυναμεί με τη συσσώρευση των πολλών δυσχερειών που επιβάλλει πάντα η απερχόμενη γενιά.
Τ΄αναχώματα θα κρύβουν το μέλλον μας. Η περιορισμένη οπτική μας, τ΄αδιέξοδα που διαμορφώνονται, θα ΄χουν αδυνατίσει για πάντα τις ικανότητές μας. Η συνείδηση, τ΄ανθρωπιστικά αντανακλαστικά μας, πράγματα αυτονόητα θα χουν εξαντληθεί μες στην ίδια τους τη φιλολογία. Η κριτική μας ικανότητα, αδυνατισμένη, θ΄αποτελεί το βασικό αίτιο για την ανώφελη περιηγήσή μας σ΄ολόκληρη την ακτίνα ενός πολύ κλειστού κύκλου. Κάτι σαν τις αισθητά εφιαλτικές και εντατικές πορείες ενός πλήθους με κοινή μοίρα στον ερμητικό χώρο, στην αφαίρεση που επιφέρει τ΄ολοένα και πιο ασφυκτικό σύνορο. Η ελευθερία μας, τόσο δοκιμασμένη σ΄αδιάφορες κατακτήσεις δεν θα χαρακτηρίζεται από το φυσικό της πάθος. Η καταγωγή της θα έχει χάσει τον παλμό, η αφετηρία της σκοτεινή και ανεξιχνίαστη, παραγόμενη με τεχνητά μέσα, πάντα εξαιρετικά προβλεπόμενη. Τέτοιες ρήξεις όπως αυτή του αφηγητή στο μνημειώδες έργο του Δημήτρη Δημητριάδη δεν θα επαναληφθούν ποτέ και σε καμία εποχή. Πάντα εκείνη η κορνίζα, σχεδόν αρχαία, πάνω απ΄τα έπιπλα που γερνούν μαζί μας και συνεχίζουν. Πάντα τελειωμένες ελπίδες, χρόνια αρσενικά, δύσκολες γένες, πολλή και αθεράπευτη μοναξιά. Βιβλικές παραστάσεις και ύφος μεσσιανικό τα καλύτερα συστατικά γι΄αυτό το θαύμα που μας βαραίνει και δυναμιτίζει το κλίμα.
Όλες οι ευκαιρίες που χάθηκαν ήταν από την έλλειψη γενναιοδωρίας. Ο Δημητριάδης πιστεύει στη μεγαλοψυχία. Άλλωστε για εκείνον η εποχή δεν έχει σημάνει ακόμη. Τα αισθήματά μας τότε θα ΄χουν μνήμη και θα στέκουν προσοχή στο ύψος και την εμβέλεια της μοναχικής σημαίας, καθώς εξελίσσεται η πρωινή έγερσης απ΄τον πρωινό σκοπό. Αυτή όμως η αίσθηση είναι κάτι καινούριο, αποτελεί την ουσία ενός αφοπλιστικού σεναρίου. Είναι ζωγραφιά και συνείδηση, είναι τοπίο απ΄τους πολλαπλούς καθρέφτες του Κίρτσερ. Αμέτρητες εκφάνσεις, της απελπισίας, του πολέμου με τα μέτωπα όλα παρόντα και τις φαντασιώσεις του πανικού που κατρακυλούν και συντρίβουν τα χρόνια και τη μνήμη μας. Η ζωή μας και η ιστορία μας μετριέται πια ανάμεσα σε δυο ανάσες. Μιμείται την επανάληψη, έχοντας χάσει κάθε ουσία της ζωής. Κάτι σαν τον Σίσσυφο μετά από χρόνια στον ίδιο ανήφορο, έξω απ΄την πόλη, μαζί με τόσους άλλους, επιβεβαιώνοντας την παγκοσμιοποίηση της ιστορίας.
Σ΄όλη την πόλη θ΄ανεμίζουν κάποτε σημαίες. Οι αφίσες θ΄ανακοινώνουν το τέλος τόσων και τόσων πραγμάτων. Όπως η ματαίωση κάθε ανανεωτικού στοιχείου, η σωτηρία μιας φυλής που αποστρέφεται τη λάμψη της για να επιβιώσει κόντρα σ΄όλες τις πιθανότητες της μοναχικής της καρδιάς. Το τέλος του εθνικού αυτοκολασμού, του άψογου ρεαλισμού μας, της ρηχής, της επαρχιωτικής μας πρόσληψης για τα πράγματα. Ένα οριστικό φινάλε για τα χρόνια του συλλογικού αυτισμού μας, όπως τον γνωρίσαμε σ΄οριακές εξάρσεις.
Δεν χωρεί πολιτική σ΄αυτόν τον κλειστό κύκλο. Μονάχα σπουδαίοι ήρωες, όπως όλοι εκείνοι που τριγύριζαν στα βόρεια, ζητώντας κάτι πολύτιμο να διασώσουν. Ο Δημήτρης Δημητριάδης γι΄αυτούς γράφει. Είναι τόσοι πολλοί οι τόνοι που δίνουν ρυθμό στη μοίρα μας κάθε φορά. Τα τέρματα που τόσο ωραία υπαινίχθηκε ο Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου, καταθέτοντας αυτήν την ίδια κυριολεκτική παραδοχή, ίσως να σημαίνουν πάνω απ΄όλα την πρώτη εκείνη στιγμή που τόσες μοναξιές γνωρίζουν ταυτόχρονα τον κόσμο, καταλύοντας όλες τις κατευθύνσεις. Όσα δηλαδή μπορούσε πάντα να σημαίνει μια ελεύθερη, υδάτινη κίνηση.
Πρέπει να είναι κανείς σίγουρος, πως έστω και κάποιοι λίγοι μπορούν να αισθανθούν κάτι περισσότερο απ΄την πολιτική μας αναπηρία. Πως είναι δυνατόν να βρεθεί ακόμη και ένα, έστω παράδειγμα για του λόγου το αληθές. Αλλιώς τούτο το κείμενο πλουτίζει μια ολοένα και περισσότερο διογκούμενη φιλολογία και τίποτε.
Και το παράδειγμα βρίσκεται, ξέρετε όταν η Κατερίνα στέλνει στο διάβολο ένα ολόκληρο σύστημα ή όταν ο Δημήτρης Δημητριάδης χαράζει την οδό στην αποκήρρυξη μιας πόλης και μιας εποχής ίσως.
Τελειώνοντας με τις παραπάνω, τετριμένες διαπιστώσεις, μπορεί εναλλακτικά κανείς να σκεφτεί πως εκείνο το στοιχείο που συντηρεί τους φωτισμούς της καρδιάς μας ως σήμερα δεν είναι άλλο απ΄ τη μυστική παραίνεση του Δημήτρη Δημητριάδη και της Κατερίνας Γώγου.
Κεφάλι στραμμένο προς τον ουρανό. Και ας άλλαξε τ΄όνομα ετούτης της χώρας, έτσι που το καινούριο σε τίποτε να μην θυμίζει το παλιό. Και ας χορεύει με τους χρησμούς στα χέρια, γύρω απ΄τις φωτιές του καιρού μας ο γέρο Έζρα, κρατώντας το στόμα του κλειστό. Κλειστό.