Ελεύθεροι Πολιορκημένοι

γράφει ο Απόστολος θηβαίος

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

Η κατεύθυνση της ποίησης προς το κοινό καλό, το άξιο να δοξαστεί. Καθώς ο χρόνος αυξάνει τις αποστάσεις η ιστορία και οι στιγμές της αποκτούν το μεταφυσικό χαρακτήρα, το πρώτο συνθετικό ενός θρύλου μελλοντικού. Τότε ορίζονται εξαρχής οι αληθείς διαστάσεις της τέχνης και των γεγονότων στα οποία αυτή κάποτε βασίστηκε. Η συνεισφορά της ποίησης είναι αποφασιστική. Η σχέση αυτή βαθύτατα ανταποδοτική, ώστε τ΄όραμα και η ιδέα να υποκαθιστά σταδιακά το ίδιο το γεγονός. Απ΄αυτήν την πλευρά ο Σολωμός πέτυχε κάτι που σ΄άλλες συνθήκες θα ΄πρεπε σήμερα να προκύπτει απ΄ορισμένα συμφραζόμενα, τις εκδοχές και το υπερβατικό στοιχείο. Αντιθέτως, ο Σολωμός γράφει υπό απόσταση, συνειδητοποιώντας ήδη από τη στιγμή της γέννησής της την ουσία της ιστορίας και τις διαστάσεις που αυτή κάποτε θα λάβει. Ο Γ. Μακρής το ΄πε μετά από χρόνια αλλιώτικα, ο Ελύτης αποκήρρυξε τη μνήμη των αισθημάτων και στράφηκε ολόψυχα στην αίσθηση. Στοχαστείτε αισθαντικά και αισθανθείτε στοχαστικά, γράφουν οι ποιητές στις πιο ειλικρινείς στιγμές τους. Ο Σολωμός συνθέτει με την πίστη του στην ουσία που εξυψώνει τη ζωή, την πρωτοπορία του ίδιου του αισθήματος, διαψεύδοντας την προηγούμενη προτροπή, κυρίως απ΄αφέλεια της σπουδαίας, ποιητικής του σύλληψης και της καλλιτεχνικής του αξίας. Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι τιμούν τη ζωή και γίνονται αφορμή για στίχους εκρηκτικούς μοντέρνων ποιητών που ξόδεψαν τη ζωή τους στη βαθιά λαγνεία της άνοιξης και σ΄όλες ανεξαιρέτως τις ορατότητες. Φιλοδοξώντας στην ζωντανή των πραγμάτων ποσότητα.
Ο νους μου γυρνά ξανά στο Μεσολόγγι. Τέτοιες μέρες αυτοί που παρέμειναν ελεύθεροι ακόμη και μες στη φρενιασμένη πολιορκία, δείχνουν το μέγεθος της θυσίας και προσωποποιούν ένας προς ένας την έννοια της πίστης. Μια στάση πέρα ακόμη και από τον ηρωισμό και την αυταπάρνηση. Η ανάληψη της ευθύνης που αναλογεί στον άνθρωπο τροφοδοτεί τ΄ομώνυμο ποίημα του Σολωμού και αναβαθμίζει διαρκώς την ιστορική θέση εκείνων των ανθρώπων. Οι αποφασισμένες μητέρες με τα νεκρά βρέφη, η γη που οργιάζει μες στην πρώτη της άνοιξη, η πυριδαταποθήκη που σήμερα κοσμεί μαζί με τ΄άλλα αστέρια το μεγάλο πηγάδι της ελληνικής ιστορίας. Δεν ήταν η αναπαράσταση, δεν ήταν οι κακκουχίες και η απαντοχή των κατοίκων του Μεσολογγίου. Δεν ήταν ακόμη η ανάδειξη της θυσίας τους στον τότε, πολιτισμένο, ευρωπαϊκό κόσμο που συντάρραξε. Ήταν η βαθιά πεποίθηση, η ηθική που διαμορφώνεται αδιάρρηκτη λόγω της αναγκαιότητας. Μιας ανάγκης που μ΄άλλο δεν σχετίζεται παρά με την ελευθερία και την αξιοπρέπεια της ανθρώπινης ζωής. Οι άνθρωποι εκείνης της εξόδου, σαν τους Ισραηλίτες αιώνες πριν και σαν τις επίκαιρες πορείες των βαλκανικών και των άλλων λαών που πασχίζουν να ζήσουν θέτουν ένα μέτρο. Μια στάθμη ικανή και επαρκής για να διαμορφώσει το ποίημα και το σφυγμό της ιστορίας, όπως επιβιώνει αδιάκοπα, αποκτώντας μια αξία μεταφυσική, έξω και πέρα από τη μονομέρεια της επιστημονικής παρατήρησης. Είναι μία από τις αφηγήσεις εκείνες που θρέφουν το μεγάλο και εννιαίο, ανθρώπινο έπος. Το ίδιο που ως και σήμερα εκτυλίσσεται τραγικό μες στη λάμψη των εποχών. Είναι αξία η έξοδος του Μεσολογγίου, είναι υπόβαθρο πάνω στο οποίο θεσπίζεται η συλλογική ταυτότητα και η μνήμη. Μ΄άλλα λόγια είναι πάντα η γλώσσα και οι αγώνες εκείνου του συνόλου που ελεύθερα αποφάσισε να καθοριστεί ως έθνος και μ΄αυτό τον ψυχολογικό μα διακριτικό και άρρηκτο δεσμό πορεύεται ως τις μέρες μας. Τώρα που ο ελληνισμός επιστρέφει στην κοιτίδα του για να ακμάσει κάποτε και πάλι, αντλώντας από την εποποιία της ίδιας της φυλής.
Υπάρχει μια σταθερά μες σε όλες τις παρατηρήσεις και τ΄απομνημονεύματα εκείνης της εποχής. Όσοι διέσωσαν με μαρτυρίες την εποχή της υπόδουλης Ελλάδος, προβαίνουν σε μια κοινή προσευχή. Σε μια ακλόνητη στάση που καταδικάζει απ΄τη ρίζα του το ραγιαδισμό και φιλοδοξεί στην πραγμάτωση του χαρακτήρα που ένα έθνος οικουμενικό δικαιούται να διεκδικήσει.
Δεν ανοίγει κανείς τις φλέβες του από μοναξιά σημειώνει ένας επιφανής συγγραφέας της γείτονος πια, χώρας. Δεν γράφονται τα ποιήματα για να τραγουδηθούν οι λοιμοί και ο θάνατος. Μα γιατί η ποίηση, αγαπητέ Νίκο Εγγονόπουλε, όντως μας βοηθά να πεθαίνουμε, καταθέτοντας ένα στεφάνι στα πόδια της πληγής, έτσι που πάντα η άπιαστη αίσθηση του ελληνικού να επανέρχεται δριμύτερη και διάφανη, όπως το εδώ φως. Καθώς τ΄απόφωνα της ιστορίας και οι φωνές.
Οι δυο μορφές της αυτοσυνειδησίας, όπως τις συνέλαβε ο νους του Τ. Σ. Έλιοτ εκπλήρωσαν την ιστορική πράξη των Μεσολογγιτών. Έτσι που να ξέρουμε ποιοι είμαστε και ακόμη ποιοι θα θέλουμε να είμαστε στη μακραίωνη και αλύγιστη πορεία των μαρτυριών. Για εκείνο το ελληνικό, το ίδιο για το οποίο ο Οδυσσέας Ελύτης γράφει. Το αμετάφραστο, το ανεπίδεκτο ερμηνείας, τ΄οργανικό.