Τ΄ΑΝΟΙΧΤΑ, Ο. Ελύτης

Τ΄ΑΝΟΙΧΤΑ
Ο. Ελύτης

Οδυσσέας Ελύτης(1911 – 1996) α. όλα β. έργα γ. μελέτες / άρθρα δ. ξενόγλωσσα

γράφει ο Απόστολος θηβαίος

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

Έφθασε να δίνει τη μορφή του στην καινούρια δραχμή. Πόσο ξένος τόπος ετούτος ο καιρός για τους ποιητές. Και όμως ο Οδυσσέας Ελύτης παραμένει αξέχαστος. Παρών σε προεκλογικές περιόδους, ιδρυτικά συνέδρια, ντοκιμανταίρ για τη σουηδική ακαδημία σε μέρη μ΄ωραίες, χειμωνιάτικες μέρες, εκθέσεις της εαρινής ισημερίας και μέρες των ποιητών.
Όλες οι παραπάνω αιτές και ακόμη μερικές που δεν είναι της παρούσης υπομνηματίζουν τον Οδυσσέα Ελύτη και την ενεργή, σημερινή, ποιητική του παρουσία. Η ποίησή του θυμίζει τα θερινά ταξίδια της αναψυχής, τότε που τα συνθετικά είχαν ακόμη τη σημασία τους. Τ΄ανοιχτά χαρτιά του, συλλογισμοί προσωπικοί σε μια ελεύθερη ποικιλία θεμάτων, συνειρμοί αρκούντως οικείοι αποκαλύπτονται μες στα ασυγκράτητά κείμενά του. Ασυγκράτητα διότι κάθε τόσο ο ποιητής διαπράττει ξαφνικές γέφυρες μ΄άλλα τοπία ξεφεύγοντας σ΄εκείνες τις αθεράπευτες ροπές των φωτογράφων. Μοιάζει με το σχήμα της εξομολόγησης. Μονάχα που τ΄ανοιχτά χαρτιά είναι πρωτίστως το υλικό μιας διά βίου προσευχής. Μιας σπάνιας προσήλωσης στον αγώνα της ορατότητας του Νίκου Καρούζου. Παρακαλώ στον όρο αποδώστε κάθε τι δυνατό και απίθανο, έτσι που να σημειώνονται φθορές στο χρώμα και το ρυθμό. Οι αυθεντικοί Αμερικάνοι αυτού του αιώνα μιλούν γι΄άγριες συνειδήσεις, σκέψεις, διαλλέκτους, φαντασίες. Όμως στην περίπτωση του Ελύτη που ολοένα και αποκτά βάθος ανθρώπινο οι σύνθηκες είναι ξέφρενες. Μυστικές, περιέχουν τον ποιητή στη σπάνια ισορροπία της προσφοράς.Αυτά τ΄αποθέματα είναι ένα δώρο ειλικρινές, είναι η καλύτερη στιγμή για όλους. Είναι η άνοιξη της Γρανάδα όταν σ΄όλους τους τοίχους οι στίχοι κάνουν όνειρα για το μέλλον.
Η θάλασσα, η διαφάνεια, η θηλυκή πλευρά του κόσμου, τ΄όνειρο, είναι τα συνθετικά αυτού του κόσμου. Και μετά ανοίγουν με φόρα όλα τα φύλλα, αφήνοντας ολοένα και μεγαλύτερα σημάδια ήλιου στη μνήμη και το σήμερα. Φλεγόμενοι οι στίχοι του Ελύτη περνούν μέσα απ΄τη σάρκα μας. Και ας λησμονηθεί για πάντα η εθνικότητα και η ρίζα και ας υπαινιχθούμε πως όλα τα ποιήματα είναι οι γέφυρες της αρχής. Τραγικός, ικανός να χωρέσει ολόκληρη τη λαγνεία αυτού του κόσμου αφήνει μια μαρτυρία. Έτσι λοιπόν, καταλήγουμε απόψε στο συμπέρασμα πως αγαπητέ οι νεκροί μπορούν και τραγουδούν. Είναι παιδιά που σκοτώνουν τον καιρό τους, είναι ξοδεμένοι ουρανοί, ανεξάντλητοι. Κάτω απ΄τα πόδια τους περνούν χιλιάδες χρόνια, περνούν τραγούδια λαϊκά, αλησμόνητα. Και όμως αυτοί συναντιώνται στο φως ερμηνεύοντας τα βραδινά τους όνειρα ελεύθερα, όπως η ζωή τρέφει την τέχνη και τ΄αντίστροφο. Τ΄ανοιχτά χαρτιά σημαίνει άνθρωπος ανοιχτός. Σημαίνει εκείνο που ο ίδιος ο Ελύτης γράφει για τη φαντασία που μεταμορφώνει τις συνθήκες φέρνοντάς μας ένα βήμα κοντύτερα στο θαύμα. Ακόμη και εκείνος, αυτές τις λέξεις τις εννοεί ιερές, τελειώνει πάντα τα λόγια του μ΄αυτές, όπως διαλέγουμε ένα όνομα ή μια ζωή αμετάκλητα.
Στην εισαγωγή του εξομολογείται την πίστη του. Σε πείσμα της ρυτίδας που ζωγραφίζει το βράχο και εσένα τον ίδιο, κόντρα στο ρεύμα του καιρού, προς τη θάλασσα ταξιδεύει και αυτός ο Οδυσσέας. Όταν γράφονταν τα μυθικά τραγούδια εκείνος ζούσε την παιδικότητα των κοχυλιών, γνώριζε τον κόσμο τον φτιαγμένο από τα δωρικά του Μιχάλη Γκανά και από παλμό. Μια ταυτότητα μοναχική που σηκώνει στις πλάτες της τον κόσμο. Θα ΄ρθουν άλλοι ποιητές, και άλλοι στο προσκήνιο του θεάτρου. Είναι όμως φωνές που ξεχωρίζουν μες στους θορύβους και τα παιχνίδια της σφαγής. Είναι χαρτιά ανοιχτά, είναιδωμάτια άδεια και τ όριο μιας αθώας εποχής.
΄Ο Οδυσσέας Ελύτης στο σύνολο του έργου του διαπερνά τους πόρους και ακολουθεί τα νέφη. Στέκει στην άλλη πλευρά, σαν εκείνους του Λοϊζου που κρατούν ζωντανό τον κεραυνό.