Η «Ελπίδα» δεν ήρθε για διακοπές…

24grammata/ παιδική λογοτεχνία (ειδικό ένθετο)

γράφει ο Σπυρόπουλος Τρύφωνας, Εκπαιδευτικός πρωτοβάθμιας, Μετ/κός φοιτητής Ειδικής Αγωγής, Παν. Λευκωσίας

Η «Ελπίδα» δεν ήρθε για διακοπές…
Ο Ναβίντ είναι άλλο ένα παιδί που χάνει την πατρίδα του για να βρεθεί «ενήλικας» σε μία άλλη.
Όμως «Ναβίντ» σημαίνει ελπίδα· ίσως, ο λογοτεχνικός ήρωας να είναι ελπίδα και για εμάς, δίνοντας την ευκαιρία να αισθανθούμε ότι η εξοικείωση με το «διαφορετικό» προσφέρει πολλαπλότητα στην ύπαρξή μας εφόσον έχουμε την περιέργεια να ψηλαφίσουμε τον «τοπικό» μας εαυτό ενάντια στην επιβολή του παγκοσμιοποιημένου «διαφορετικού». Ο εξαναγκασμός της αποδοχής του παγκοσμιοποιημένου «διαφορετικού» συμβαίνει σε μία υδρόγειο, κατά τον Zygmunt Bauman, που κάποιοι είναι οι «αλήτες» της επαρχίας και έχουν το περιοριστικό δικαίωμα της νομαδικής ζωής, και οι άλλοι είναι οι «τουρίστες» του πλανήτη που έχουν το (κανονιστικό) δικαίωμα στο ταξίδι ως ελεύθερη μετακίνηση. Στον παραπάνω συλλογισμό η πρόθεση του συγγραφέα του «Ναβίντ», εφόσον το νόημα δεν θεωρείται κλειστό, σκιαγραφείται από την ανταπόκριση του αναγνώστη και την επιθυμία του να (συν)διαμορφώσει τα νοήματα.

Τα παιδιά διαχειρίζονται την ετερότητα με δικό τους τρόπο, αφού διατηρούν την πρωταρχική επιθυμία να χαρτογραφούν το(ν) άγνωστο. Ωστόσο οι επιθυμίες τους ακυρώνονται στον κόσμο μας. Ο συγγραφέας σαν να δίνει εντολή στα παιδιά και εκείνα φορούν τις μάσκες των ενηλίκων για να ξεκινήσουν τις (νεοτερικές) αφηγήσεις για το «ξένο». Οι επιμέρους αφηγήσεις-εντυπώσεις για τον Ναβίντ ενοποιούνται στο δίπολο (θετική/ επιφυλακτική) αποδοχή-(επιθετική)απόρριψη μέχρι που το δίπολο καταργείται όταν ο συγγραφέας φορέσει τη δική του «μάσκα» για να βιώσει τη συγκινητική συμφιλίωση μέσα από ένα περιστατικό βίας (..)

Ο Ναβίντ και η μάσκα του ενήλικα –δύο συμβολισμοί, ο ένας του συγγραφέα και ο άλλος του πληθυντικού αναγνώστη– είναι μία επισήμανση ότι το κρυφό διαβατήριο κάθε μετακίνησης νομιμοποιείται από τον κάθε αγώνα επιβίωσης.

Η σκέψη για αυτό το λογοτέχνημα ολοκληρώθηκε, σκόπιμα, στο νησί της Ανάφης –ευρισκόμενος ως εκπαιδευτικός σε διθέσιο δημοτικό– όπου το διαπολιτισμικό νόημα ταυτίζεται με την πολυκοσμικότητα.

 
Η ταυτότητα του βιβλίου
Πάνος Χριστοδούλου
Εικονογράφηση: Άννα-Μαρία Παπαδημητρίου
σελ. 126
κέρδος, 2007
ISBN 978-960-04-3651-8