Είμαι και δεν είμαι Charlie…

24grammata.com-άποψη

Είμαι και δεν είμαι Charlie…

διαβάστε σχετικά άρθρο των Απ. Θηβαίου και Μαν. Δημελλά

γράφει ο  Νάσος Κατσώχης.

Διαβάστε όλη την αρθρογραφία του Νάσου Κατσώχη στο 24grammata.com κλικ εδώ

Τα τραγικά γεγονότα του Παρισιού, και ειδικότερα του Charlie Hebdo, πέρα από τον αυτονόητο αποτροπιασμό για την απώλεια των ανθρώπινων ζωών, κατά τη γνώμη μου ανέδειξαν τις αντιφάσεις της κοινής γνώμης: εκατομμύρια άνθρωποι έσπευσαν να προστατεύσουν την ”ελευθερία της έκφρασης και του Τύπου”. Όμως πάνω στη σπουδή τους -και είτε οι στυγερές πράξεις των τρομοκρατών οφείλονται κυρίως σε θρησκευτικούς είτε σε άλλους λόγους- τούς ξέφυγε μία σημαντική λεπτομέρεια: αν πράγματι θέλεις σε μία πολυπολιτισμική κοινωνία την ελευθερία, οφείλεις να σεβαστείς, να σέβεσαι διαρκώς, τα πιστεύω, τα σύμβολα και τις αξίες των άλλων.
Ανεξάρτητα από τον παραλογισμό δηλαδή που διακρίνει τις ”διδαχές” του Κορανίου, εκατομμύρια Ισλαμιστές στον κόσμο πιστεύουν βαθιά στη θρησκεία τους. Και επομένως, το να προσβάλλεις τον Προφήτη Μωάμεθ, το ύψιστο στη δική τους κοσμοαντίληψη -και το πιο ιερό- πρόσωπο, το να προσβάλλεις τα σύμβολα και τις αρχές της θρησκείας τους (όχι απλώς να διαφωνείς και να αντιτίθεσαι σε αυτά, που αποτελεί ασφαλώς δικαίωμα του καθενός να το κάνει), στη δική μου αντίληψη φαίνεται απαράδεκτο. Μην ξεχνάμε πως η ανεξιθρησκεία, μία από τις κατακτήσεις των δυτικών δημοκρατιών, δεν σημαίνει μόνο να έχει το δικαίωμα κάποιος να είναι άθεος, αλλά ταυτόχρονα να είναι σεβαστή η θρησκεία του καθενός, ανεξάρτητα από το αν -και πόσο- αυτή στηρίζεται με ορθολογικούς όρους. Υπ΄ αυτή την έννοια, συνεπώς, θα προβώ στη δική μου ”πρόσληψη’΄’ των γεγονότων:

ΕΙΜΑΙ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ Charlie.

ΕΙΜΑΙ με τους ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ που άδικα έχασαν τη ζωή τους από τη βαρβαρότητα των δολοφόνων. ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ όμως με όσους ΒΛΑΣΦΗΜΟΥΝ τα σύμβολα και τις αξίες άλλων, άρα και μέσω γελοιογραφιών. Αν μοιάζει αντιφατική η διατύπωση (καθώς οι ίδιοι οι άνθρωποι που σκοτώθηκαν, ήταν αυτοί που σατίριζαν με βλάσφημο τρόπο τη Θρησκεία), ας ξεδιαλύνω την ”αντίφαση”: υποστηρίζω την ελευθερία της έκφρασης αυτονόητα, με μόνο όριο σε τούτη, την περίπτωση όπου κάποιος αναφέρεται στις βαθιές πεποιθήσεις και τα σύμβολα άλλων (του οποιουδήποτε), κυρίως σε θρησκευτικό επίπεδο ή στο επίπεδο των εθνικών συμβόλων. Πάνω από όλα όμως ΕΙΜΑΙ ΜΕ ΤΟ ΑΝΑΦΑΙΡΕΤΟ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΖΩΗΣ. ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ. Ακόμη και εκεί όπου παραβιάζεται η εξαίρεση που έθεσα. Αυτονόητα. Η ανθρώπινη ζωή συνιστά την απόλυτη αξία. Πάνω από οποιαδήποτε άλλοθι, οποιεσδήποτε δικαιολογίες και αφορμές. Και αντίστροφα τώρα: το ότι είμαι, και πρέπει όλοι να είμαστε, με την ανθρώπινη ζωή, δεν ακυρώνει (εν είδει αντίφασης, ας πούμε) την πεποίθηση ότι μπορούν να υπάρχουν κάποια όρια στην ελευθερία της έκφρασης. Το συγκεκριμένο περιοδικό, για όσους δεν το γνωρίζουν, είχε ”επενδύσει” πάνω στη θρησκευτική βλασφημία: όχι μόνο απέναντι στον Ισλαμισμό, αλλά και στον Χριστιανισμό. Και δεν το έκανε σε πρωτοβάθμιο, αλλά σε δευτεροβάθμιο επίπεδο: τέτοιου είδους σκίτσα δηλαδή δεν σχεδιάζονταν απλώς ως σάτιρα απέναντι στις Θρησκείες, αλλά με τον σκοπό της ”πρόκλησης για την πρόκληση”. Προκειμένου δηλαδή να ερεθίσουν (κατάφωρα οπωσδήποτε) το θυμικό των πιστών. Κατανοείτε, επομένως, ότι κάτι τέτοιο μόνο μομφή θα έπρεπε να εγείρει. Στη Γαλλία το ήξεραν. Γιατί, παρά το γεγονός πως το περιοδικό ήταν αναρχικών πεποιθήσεων, μέχρι και ο ηγέτης του αντικαπιταλιστικού κόμματος της Γαλλίας είχε κατηγορήσει τους επιτελείς του περιοδικού για ”βλασφημία απέναντι σε σύμβολα”. Δεν χρειάζεται επομένως να επεκταθώ άλλο εδώ. Νομίζω πως υπήρξα σαφής.

Κάτι ακόμη: ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ με τους ηγέτες της Δύσης, που υποκριτικά -κατ’ εμέ τουλάχιστον- συγκεντρώθηκαν για να διακηρύξουν την ”πολιτική ορθότητα”. Μία ορθότητα όμως την οποία ανακινούν και ”ανασύρουν”, μόνο όταν πλήττεται η Δύση. Δεν είδε κανείς μια παρόμοια -τόσο εντυπωσιακή- συνύπαρξη ηγετών κατά τις εχθροπραξίες της Δύσης απέναντι στη Μέση Ανατολή. Μην λησμονούμε ότι στο υπόβαθρο της βαρβαρότητας που ενεδρεύει στη διδασκαλία του Κορανίου (”πας αλλόθρησκος πρέπει να εξοντώνεται”) και δυνητικά καθιστά τους πιστούς-του ”άγριους”, προστίθεται και η αντιμετώπιση -αλλά και η αλαζονεία- της Δύσης απέναντί τους, με τις κυριαρχικές πολιτικές και τις παρεμβάσεις της (για οικονομικούς και ιμπεριαλιστικούς λόγους). Ας μην υποκρίνονται συνεπώς οι ηγέτες των δυτικών δημοκρατιών: φέρουν ΚΑΙ οι ίδιοι σαφή ευθύνη για την υπόθαλψη της ”βαρβαρότητας των…άλλων”. Αλλά και γενικότερα, για την υλοποίηση πολιτικών που εξαθλιώνουν και περιθωριοποιούν τόσους και τόσους ανθρώπους.

Οι πολυπολιτισμικές κοινωνίες, το μέγα αγαθό που έχει συνδεθεί με το όραμα της παγκοσμιοποίησης, αποδεικνύονται τελικά πολύ ευάλωτες. Η συνύπαρξη διαφορετικών πολιτισμών είναι ασφαλώς ιδεώδης και ευκταία, όμως στην πράξη αποδεικνύεται πως δεν είναι εύκολο πράγμα -κάθε άλλο-. Οι ιθύνοντες ανά τον κόσμο οφείλουν να επαναπροσδιορίσουν τα ιδεώδη και τις στοχεύσεις της παγκοσμιοποίησης. Γιατί διαφορετικά είναι ορατή, αν όχι βέβαιη, η έξαρση -και πιο επικίνδυνα, η κυριαρχία- των κάθε λογής εθνικιστικών κινημάτων ανά τον κόσμο. Με ό,τι τούτο συνεπάγεται…

Θα κλείσω με μια διατύπωση: δεν υπάρχει μεγαλύτερη υποκρισία από το να (καμώνεσαι πως) πρεσβεύεις τις ορθές απόψεις, μέσα όμως από αντιφάσεις.

Νάσος Κατσώχης

akat9(@)hotmail.com