Ο Γ. Πρίμπας για τις παιδικές ζωγραφιές του Απ. Θηβαίου

Παιδικές Ζωγραφιές.
Σκέψεις με αφορμή την έκδοση του ομότιτλου βιβλίου του Αποστόλη Θηβαίου στο πλαίσιο της σειράς «εν καινώ» του 24Γράμματα.

Υπάρχουν δύο κυρίως λόγοι για τους οποίους κάποιος ενδιαφέρεται για έργα παιδικής ζωγραφικής.
Ο πρώτος έχει να κάνει με την ανακάλυψη εκείνων των στοιχείων, στα έργα ζωγραφικής κάποιου παιδιού, που θα δείχνουν το τάλαντο του εν δυνάμει μελλοντικά μεγάλου δημιουργού. Στο βαθμό που ο θεατής, είτε συγγενής του παιδιού είτε κάποιος τρίτος, του έργου είναι σε θέση να αξιολογήσει σωστά και δεν παρασύρεται μάλλον από την ανάγκη του να ανακαλύψει μέσ’ από το πρωτόλειο αυτό υλικό ένα ταλέντο, αυτός είναι ένας καλός λόγος ενασχόλησης με έργα παιδικής ζωγραφικής, αλλά όχι ο σημαντικότερος και όχι αυτός που αφορά το παρόν κείμενο.
Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με το θεατή και το γεγονός ότι αυτός, ο θεατής, όταν ενδιαφέρεται για έργα παιδικής ζωγραφικής γνωρίζει ότι εκτίθεται σε έργα πρωτόλεια, φτιαγμένα από χέρια που μόλις πρόσφατα πιάσανε το μολύβι και πιθανόν να μην έχουνε ακόμη γνωρίσει τη γραφή, με ολοκληρωτική απουσία επιτήδευσης, στα οποία το παιδί δημιουργός προσπαθεί με τον πιο λιτό ή και αδρό τρόπο να ζωγραφίσει ένα πρόσωπο, ένα σπίτι ή οτιδήποτε μεταφέροντας στο χαρτί εκείνα και μόνο τα στοιχεία που του έκαναν εντύπωση και (θεωρεί ότι) χαρακτηρίζουν το αντικείμενο μοντέλο του κι ενίοτε και τον περιβάλλοντα χώρο που αυτό, το αντικείμενο μοντέλο, βρίσκεται. Μάλιστα, το παιδί δημιουργός, επειδή αγνοεί τάσεις, σχολές και κινήματα, στο έργο του ενδιαφέρεται να μεταφέρει, όπως αυτό νοιώθει ότι μπορεί, ακριβώς και μόνον εκείνα τα στοιχεία που θα επιτρέψουν στο ίδιο αλλά και στα πρόσωπα που γνωρίζει ότι θα ενδιαφερθούν για το έργο του να αναγνωρίσουν, σε αυτό, το αντικείμενο μοντέλο του και αυτή η αναγνώριση (είτε ρωτώντας να ακούσει από τους άλλους τι είναι αυτό που ζωγράφισε είτε ανακοινώνοντας το τι είναι και κοιτώντας στα μάτια βαθειά και διαπεραστικά για επιβεβαίωση) συνιστά το καλύτερο βραβείο του.
Η μη επιπόλαιη θέαση ενός έργου παιδικής ζωγραφικής μας μεταφέρει στην εποχή εκείνη όπου η υποκρισία που συνοδεύει την κοινωνική μας ένταξη δεν υπήρχε ή ήταν ακόμη ασήμαντη. Μας φέρνει αντιμέτωπους με μια ειλικρίνεια που έχουμε ξεχάσει.
Η εμβάθυνση σε ένα έργο παιδικής ζωγραφικής είναι ένα ταξίδι στα χρόνια της αθωότητας και της ειλικρίνειας και ως εκ τούτου περισσότερο χρήσιμη για τον θεατή παρά για το παιδί δημιουργό. Εξάλλου την κριτική και αυτοκριτική του τι έγινε λάθος τη χρειάζεται αυτός που το έκανε.
Η εμβάθυνση σ’ ένα έργο παιδικής ζωγραφικής είναι και ένα μάθημα. Μάθημα τέχνης που πρωτίστως θέλει να την καταλαβαίνουν. Πόσο αλήθεια μας έχει λείψει;
Η ιδέα του Αποστόλη Θηβαίου να αντιπαραβάλει έργα παιδικής ζωγραφικής (στα οποία σκόπιμα δεν αναφέρει τον δημιουργό – εξάλλου ακόμη και δικά του να ήτανε, τώρα πια ως θεατής τους και όχι ως δημιουργός τους θα έπρεπε να λογίζεται) με κείμενα του προϊόντα της σε βάθος μελέτης αυτών των έργων παιδικής ζωγραφικής είναι εξαιρετική. Πέρα πάντως από την ιδέα και στο τι πιθανόν εσωτερικές αναζητήσεις και προβληματισμούς οδηγήθηκε στο διάστημα της ενασχόλησης του αυτής, το αποτέλεσμα τον δικαιώνει και στα μάτια του αναγνώστη. Τον αναγνώστη που σε αυτό το βιβλίο, όπως και στα «Παιχνίδια στην Ακροθαλασσιά» του Βασίλη Κωνσταντούδη (http://www.24grammata.com/?p=42856), εκτίθεται, εάν θελήσει να εμβαθύνει, ανεπανόρθωτα σε επικοινωνία με ένα λιτό, ειλικρινή, απλό αλλά στον αντίποδα του απλοϊκού και χωρίς καμία επιτήδευση καλλιτεχνικό τρόπο έκφρασης. Εκτίθεται στην αφελή, ειλικρινή και άδολη ματιά που έχει χάσει.

Γιώργος Πρίμπας