ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΜΦΙΠΟΛΕΙΣ

24grammata.com/  αφιέρωμα στην Αμφίπολη εδώ / Τribute to Amphipolis here

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΜΦΙΠΟΛΕΙΣ

γράφει ο  Απόστολος Θηβαίος.

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

Το λιοντάρι της Αμφίπολης στέκει στο περιθώριο του επαρχιακού δρόμου. Έχει στα πόδια του τα στρώματα αρχαίων πόλεων. Κάτω απ΄την έδρα του χαράκτηκαν κάποτε οι εννέα οδοί. Το άγαλμα διασώζεται σε πλήθος φωτογραφικών αρχείων. Φιλμ περασμένων καλοκαιριών με τους επισκέπτες να ποζάρουν αμήχανοι στη σκιά του. Πίσω του απλώνονται οι μακεδονικοί οικισμοί και η φλέβα του μεγάλου νερού. Το λιοντάρι της Αμφίπολης κατέχει τη μνήμη ρωμαϊκών λεγεώνων και ανδρών του τρίτου ράιχ που οδοιπορούν γελώντας σε μια άλλη εποχή. Τα χαρακτηριστικά του επιβεβαιώνουν μια λεπτή και εξαίσια δημιουργία. Μ΄ένα πρόσωπο σχεδόν ανθρώπινο το λιοντάρι της Αμφίπολης διδάσκεται την αριθμητική των αιώνων.
Έπειτα από τόσες δεκαετίες περιφρόνησης πλήθος επισκεπτών συρρέει ξανά στα προάστια της Αμφίπολης. Κάποιοι στέκουν για να θαυμάσουν το μεγαλοπρεπή όγκο. Έπειτα ακολουθούν βέβαιοι για την επανάσταση που προετοιμάζεται τους θαλασσινούς δρόμους. Οι φοιτητές της αρχαιολογικής σχολής επισκέπτονται και εκείνοι με τη σειρά τους το περίφημο άγαλμα. Μαζί τους κρατούν χαρτιά, υποδεκάμετρα, ιχνογραφούν μ΄ελεύθερες γραμμές τη ράχη του ζώου. Αυτά τα προσχέδια θα χρησιμοποιηθούν για αναγωγές σε κλίμακες και γύψινα ομοιώματα και ίσως ακόμη επιβληθεί η ιδέα περί μιας εκθέσεως μακεδονικής ειδίκευσης.
Αυτόχθονες της περιοχής υποδέχονται τα τουριστικά λεωφορεία. Πωλούν κομψές αρχαιότητες, προτομές του Αλέξανδρου, διηγούνται σ΄όσους επιθυμούν μύθους απ΄τη μακραίωνη, τοπική ιστορία. Οι γυναίκες του τοπικού συνεταιρισμού πωλούν σκευάσματα και χαμογελούν πρόθυμα στους φωτογραφικούς φακούς. Μιλούν με θαυμασμό για το λιοντάρι και τις πρόσφατες ανασκαφές. Αυτές οι τελευταίες πρόκειται να αναδείξουν ένα λαμπρό μνημείο που όμοιό του δεν έχει αντικρίσει ποτέ η ανθρωπότητα. Ο τύμβος της Αμφίπολης βρίσκεται σε μικρή απόσταση, στα όρια μιας νεκρόπολης. Διστακτικές επισημαίνουν πως στην περιοχή θα κτιστεί ένα μεγαλοπρεπές μουσείο της μακεδονικής ιστορίας. Οι εθνικόφρονες δένουν στα πόδια του λέοντα μια γαλανόλευκη και κλονίζονται από τα ιδεώδη της φυλής.
Τις επόμενες μέρες η αρχαιολογική ομάδα που εργάζεται στον μεγαλοπρεπή τύμβο θα προβεί στις ανακοινώσεις. Οι φοιτητές της σχολής καλών τεχνών επιδίδονται σ΄απομιμήσεις φανταστικών κτερισμάτων και στεφάνων από ολόχρυσες δάφνες. Συζητούν με τις ώρες και ανταλάσσουν ιστορικά βιβλία. Ελπίζουν σ΄ένα μοντέρνο, εκθεσιακό χώρο όπου κανείς θα μπορεί να θαυμάσει το εσωτερικό του τύμβου που ανασκάπτεται και ακόμη τις επιγραφές που διασώζονται σκόρπιες στην αγκαλιά της Αμφίπολης. Η ιστορική μνήμη πρόκειται να λάμψει σ΄αυτόν τον ίδιο χώρο έπειτα από τόσους αιώνες. Άνθρωποι του υπουργείου εξετάζουν τη χωροταξία. Ομάδες αρχιτεκτόνων και τοπογράφων θεμελιώνουν πρωινά ολόκληρα τα μελλοντικά οικοδομήματα, προβαίνοντας σε παραινέσεις και επισημάνσεις περί της κτηματικής αξίας. Οι κάτοικοι που τόσα χρόνια προσμένουν μια τέτοια, συγκλονιστική στιγμή προσαρμόζονται στις οδηγίες των διοικητικών αρχών.
Η Αμφίπολη από τώρα και στο εξής θ΄αποτελέσει έναν ιστορικό σταθμό και ίσως τίποτε να μην απομείνει το ίδιο στο επαρχιακό τοπίο. Αργά το βράδυ οι κάτοικοι χειροκροτούν τους εργάτες που παρελαύνουν. Καταφτάνουν κουρασμένοι απ΄τις ανασκαφές. Κουβαλούν ξύλινα, αυτοσχέδια κιβώτια με αγαλματίδια, κομμάτια της αρχαίας κεραμοποιείας, αθύρματα παραμορφωμένα απ΄τον καιρό. Όμως για το μεγάλο μυστικό τίποτε δεν αποκαλύπτουν. Λένε πως τις επόμενες ώρες κάτι σπουδαίο πρόκειται να ανακοινωθεί και σιωπούν, κατακλυσμένοι και εκείνοι απο αγωνία εμπρός στα ραδιόφωνα.
Αυτή η χρυσή εποχή της Αμφίπολης όμως δεν ήταν γραφτό να κρατήσει για πάντα. Περί το τέλος του καλοκαιριού η αρχαιολογική ομάδα ανακοίνωσε τα πρώτα και θεμελιώδη ευρήματα. Τόνισε τη σημασία του πολυάνδρειου μνημείου και επισήμανε πως ο τάφος είχε από καιρό πια συλληθεί. Με το δισταγμό εκείνου που πρόκειται να επιφέρει μια μεγάλη απογοήτευση η αρχαιολογική ομάδα απέκλεισε οριστικά το ενδεχόμενο ο τάφος να ανήκει στον Μέγα Αλέξανδρο. Ίσως πρόκειται για ένα μνημείο πεσόντων ή πάλι για ένα από εκείνα τα περικλεή κενοτάφια που χτίζονταν για το γένος ανθρώπων σπουδαίων.
Τα σχέδια του μουσείου ναυάγησαν. Ένα σκέπαστρο ίσως τοποθετηθεί πάνω από τον τύμβο. Η επικεφαλής αρχαιολόγος ρωτήθηκε επίμονα για τις επιγραφές. Της ζητήθηκε να προσδιορίσει το περιθώριο του σφάλματος. Οι φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν δεν άφηναν αμφιβολίες. Οι φοιτητές της σχολής καλών τεχνών εξασφάλισαν ακόμη μερικά σχέδια και απεχώρησαν οριστικά. Ο τύμβος ενισχύθηκε με μέσα αρχιτεκτονικά και εγκαταλείφθηκε λίγο πριν την έναρξη του φθινοπώρου. Οι κάτοικοι επέστρεψαν πια στους γραφικούς οικισμούς, λησμονώντας μια για πάντα το ωραίο λιοντάρι της Αμφίπολης. Ελάχιστοι πια παραμένουν στην περιοχή προσδοκώντας την ανατροπή των γεγονότων.
Το επόμενο καλοκαίρι τα παιδιά παίζουν στην σκιά του τύμβου. Οι ανασκαφές ολοκληρώθηκαν πια. Το στέγαστρο δεν τοποθετήθηκε και τα σχέδια για το μουσείο ματαιώθηκαν για πάντα. Το λιοντάρι της Αμφίπολης συνεχίζει να γερνά πάνω στην έδρα του, μ΄εκείνο το πράσινο υλικό της λήθης διάχυτο πια στους περίτεχνους νευρώνες και τα βαθιά, σμιλευμένα μάτια.Τα μικρότερα παιδιά εξασκούνται στην ανάγνωση διαβάζοντας με δυνατή φωνή τα ονόματα των επιγραφών πάνω στους αρχαίους τοίχους. Σ΄όλη την περίμετρο αναφέρονται ονόματα πεσόντων. Αρχάιοι Μακεδόνες από την εποχή της ύστατης, προρωμαϊκής ακμής. Οι νεκροί ζουν και πάλι μέσα απ΄τις παιδικές φωνές. Ο στίχος του ποιητή μιας αχαρτογράφητης νήσου δικαιώνεται.
Δώσε μου μια ταυτότητα να θυμηθώ ποιος είμαι. Αυτή η θαυμάσιο λήκυθος και η πήλινη ολπή, το νεκρικό προσωπείο με μάτια από πολύτιμους λίθους και οι λεπτές ακέφαλες κόρες θ΄ανανεώνουν για πάντα την ενότητα της ελληνικής ιστορίας. Αυτή μέσα από το τίποτα και τις παιδικές φωνές θ΄αναδύεται και πάλι, επινοώντας ένα σχέδιο, ανακάμπτοντας.
Ο τύμβος της Αμφίπολης, δίχως το σημαίνοντα νεκρό, διατηρεί μια αξία μεγαλύτερη και υψηλότερη απ΄αυτήν της ανάμνησης και της παλαιότητας. Εδώ στην Αμφίπολη μα και αλλού, κοιμάται η αρχαία, ελληνική ψυχή.