Φωτογραφία
Η έκθεση του Αμερικανού φωτογράφου Roger Ballen στην Γάνδη
Η έκθεση του Αμερικανού φωτογράφου Roger Ballen στην Γάνδη
γράφει η Εύα Γαλατσάνου
Διαβάστε όλη την αρθρογραφία της Εύας Γαλατσάνου στο 24grammata.com εδώ
“Το φως έρχεται μέσα απο το σκοτάδι”
Roger Ballen, Asylum of the birds, 2014
Διαβάστε όλη τη μελέτη σε μορφή pdf εδώ
Το μουσείο του Βέλγου ψυχιάτρου Dr. Jozef Guislain στην Γάνδη στεγάζεται σε ένα τμήμα του Ψυχιατρικού Κέντρου Dr Guislain όπου εμφανίζεται η ιστορία της ψυχιατρικής μέσα απο σκεύη, έρευνα αλλά και την τέχνη με περιοδικές εκθέσεις που διοργανώνονται κάθε χρόνο. Το ιδιαίτερο έργο του Αμερικανού φωτογράφου Roger Ballen φιλοξενείται απο τις 22/03/2014 μέχρι το τέλος Αυγούστου του 2014. Οι φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στην έκθεση εκπροσωπούν την δουλειά του τα τελευταία 40 χρόνια και απο την στιγμή που αντικρύζεις τα έργα καλείσαι σε ένα “ταξίδι ψυχής” όπως ονομάζεται και η έκθεση. Ο Roger Ballen γεννήθηκε στην Νέα Υόρκη το 1950 και απο το 1982 κατοικεί στην Νότια Αφρική, στο Γιοχάνεσμπουργκ.
Το σύμπαν που δημιουργεί και αφηγείται ο Ballen μέσα από τις φωτογραφίες του αποτελείται απο ασπρόμαυρα φόντα, αντικείμενα που κάνουν τον χώρο να μοιάζει με σκηνή θεάτρου, ιερογλυφικά σκίτσα, ανθρώπους που τα σώματα τους απεικονίζονται αφύσικα στημένα, “παγωμένα” σε μία κίνηση, απορροφημένα στην ενέργεια που διατελούν και τελικά τόσο εύθραυστα που αγγίζουν τα όρια του αλώβητου, όπως και περιστασιακή ανάμειξη ζώων στην σύνθεση. Είναι ένας κόσμος που μοιάζει ονειρικός, φαίνεται σαν να είναι κάτι μακρυά απο την πραγματικότητα που βιώνουμε, σαν μία δυστοπία που όμως τελικά μοιράζεται πολλά κοινά στοιχεία με την πραγματικότητα.
Έτσι, ο Ballen εκφράζει την πραγματικότητα αλλά προσθέτοντας ταυτόχρονα στοιχεία φαντασίας καθιστώντας τα όρια αναμεσά τους δυσδιάκριτα. Επιλέγει ως τρόπο απόδοσης το ασπρόμαυρο γιατί “είναι ένας πιο αφηρημένος τρόπος για να συνδιαλέγεται και να μεταμορφώνεται αυτό που αναφέρεται ως πραγματικότητα” όπως αναφέρει ο ίδιος.
Απο το 1982 που μετακόμισε στο Γιοχάνεσμπουργκ, έχει δουλέψει μια σειρά απο αλμπουμ όπως Boarding House (2009), Asylum of the Birds (2014). Για την τελευταία δουλειά του επισκέφτηκε και δούλεψε ένα σπίτι στα προάστια του Γιχάνεσμπουργκ όπου μένουν άνθρωποι και ζώα αλλά κυρίως πτηνά. Μέσα σε αυτό τον χώρο στήνει εικόνες που κινούνται σε πορτραίτα και νεκρές φύσεις και ορχηστρώνει ένα ολόκληρο σύμπαν δυστοπικό προσπαθώντας να ανακαλύψει την ουσία των προσώπων που φωτογραφίζει. Με την διεισδυτική ματιά του εναγωνίως προσπαθεί να συλλάβει τον ψυχισμό των εικονιζόμενων, να αποτυπώσει την αυθεντικότητα πίσω απο τα στολίδια, τα ρούχα και τα αντικείμενα. Αναζητά να αποτυπώσει εκείνη την ματιά, εκείνη την κίνηση που μπορεί να υποδηλώσει όλο το σύνθετο ψυχισμό του ανθρώπινου όντος. Οι φωτογραφίες του είναι ασπρόμαυρες και επιβλητικές. Μοιάζει μέσα απο τις συνθέσεις του να συνδιαλέγει το μαύρο με το άσπρο και κατ’ επέκταση την σκοτεινή και την φωτεινή πλευρά της φύσης του ανθρώπου.
Το έργο του είναι ένα ταξίδι εσωτερικό και υπαρξιακό για την αναζήτηση της ταυτότητας του ίδιου και γενικότερα του ανθρώπου. Σε μία εποχή που η έννοια της όμορφης και τελειοποιημένης εικόνας κυριαρχεί δεσποτικά, ο Ballen επιχειρεί μία άλλη προσέγγιση της εικόνας, αυτής που επικοινωνεί με το είναι του ανθρώπου και χωρίς αναστολές και φόβους εκφράζει απερίφραστα και ρητά την αλήθεια του ανθρώπου. Όπως αναφέρει ο ίδιος, οι φωτογραφίες του αποτελούν αυτοπορτραίτα γιατί ουσιαστικά εκφράζουν μία άλλη πλευρά του ποιού είναι, οι φωτογραφίες του είναι αυτός και μέσω αυτών κάνει ένα ταξίδι αναζήτησης του εαυτού του και της ουσίας του…Διαβάστε όλη τη μελέτη σε μορφή pdf εδώ