Ένα πλαίσιο θεώρησης της μεσογειακής διαφοράς ως διαφωράς

“Ένα πλαίσιο θεώρησης της μεσογειακής διαφοράς ως διαφωράς”
  Θάνος Γκαραγκούνης

24grammata.com- free ebooks
[κατέβασέτο/ download]

Απεικόνιση εξωφύλλου: Αθηνά Σουγλέρη, 2014 gallery cube, Patras
ISBN: 978-618-80809-4-2
Επίλεκτες Ψηφιακές Εκδόσεις: 24grammata.com
Σειρά: εν καινώ, Αριθμός σειράς: 82
Τόπος και Χρονολογία πρώτης έκδοσης: Αθήνα, 2014
Μέγεθος Αρχείου: 1,0 Mb
Σελίδες: 24
Μορφή αρχείου: pdf
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση δίχως την έγγραφη άδεια
του δημιουργού ή του εκδότη
Ο Συγγραφέας
Ο Θάνος Γκαραγκούνης γεννήθηκε στη Λάρισα το 1977. Είναι γεωγράφος. Εργασίες του δημοσιεύτηκαν από τις εκδόσεις Αμφιλύκη, και το ηλεκτρονικό περιοδικό 24 γράμματα (www.24grammata.com)

έργα του ιδίου από τις ηλ. εκδόσεις 24grammata.com

1. Εισαγωγή στην Ανθρωπογεωγραφία, Θάνος Γκαραγκούνης  κλικ εδώ

2. Η Καταναλωτική Κοινωνία κλικ εδώ 

3. Θάνος Γκαραγκούνης, Η έννοια του χώρου στη Δυτική Φιλοσοφία κλικ εδώ

4.  ΠΟ(Π)ΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ~Αναγνώσεις~ κλικ εδώ

5. Essay II.: Geoeconomy The Geoeconomy of Value culture, postmodernity, space κλικ εδώ

6. Geographical Αnalysis. A poststructuralist approach.Thanos Garagunis κλικ εδώ

7. Mediterraneanism. Geographical Representations of the Mediterranean κλικ εδώ

8. “Θεωρία, Χώρος, Πολιτισμός”  κλικ εδώ

Περίληψη
Οι θεωρήσεις περί αστικών σχηματισμών της μεσογείου και η αστική γεωγραφία του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού επιμένουν να αγνοούν τη συστηματική επίδραση που έχει για την ελληνική χωροοικονομία η ανάπτυξη μιας πλήρους καταναλωτικής κοινωνίας. Στόχος του παρόντος σχεδίου είναι να διερευνήσει θεωρητικά τη δυνατότητα και εμπλοκή της κατανάλωσης στη αναδημιουργία του αστικού τοπίου και την επινόηση νέων χωροκοινωνικών ανισοτήτων. Επιπλέον, θα επιχειρηθεί να τεθεί υπό κρίση εκείνη η θεώρηση της ανθρωπολογικής θεωρίας που βλέπει στη μεσογειακή και ιδίως την κατασκευή της ελληνικής ταυτότητας τον ορθολογισμό  ενός ευγενούς αγρίου. Η περίπτωση του Ρεθύμνου, που θίγεται εδώ, αναδεικνύει περισσότερο την ανάγκη για ισχυροποίηση των παραπάνω θεωρήσεων παρά επαληθεύει την εγκυρότητα της θεωρίας με ποσοτικούς όρους.

 Abstract
Conceptualizing the urban formations of the Mediterranean and the urban geography of the Greek social formation insist to ignore the affectivity and influence of a full-blown consumer society; especially its ability to transform the Greek space economy. The scope of the present sketch is to explore theoretically the potential of consumption to recreate the urban landscape and figure out new social and spatial inequalities. Moreover the paper will attempt to criticize a specific social anthropological conception that sees in the Mediterranean and Greek constructions of identity the rationality of a noble primitive. The case study of Rethymnos, that will be briefly exposed, intends to show the importance of such theories as more fruitful and productive rather than attest them statistically.

Εισαγωγή
Ο στόχος του παρόντος άρθρου είναι να αξιολογήσει τις πρόσφατες αλλαγές και την κοινωνική μετάβαση που υποστηρίζει την παραγωγή του αστικού χώρου της Μεσογείου. Θα πάρει τη μορφή μιας επαναπροσέγγισης της καταναλωτικής κοινωνίας και των κοινωνικών χώρων που διαμεσολαβούνται από τη λειτουργία της. Σε απάντηση των προσεγγίσεων της πολιτικής οικονομίας επί των πόλεων και της χωροχρονικής συμπίεσης (time-space compression) της ευελιξίας  (Harvey, 1982, 1989b), της παραγωγής του χώρου (Lefebvre, 1991) και της αστικής ερώτησης της συλλογικής κατανάλωσης (Castells, 1977) που λαμβάνουν το μοτίβο του μεταμοντερνισμού ως ένα νεοφιλελεύθερο και νεοσυντηρητικό προκάλυμμα (Habermas, 1985; Callinicos, 1989), το παρόν εγχείρημα σηματοδοτεί την ανάγκη να θεωρητικοποιηθεί η Μεσογειακή πόλη με πιο ευαίσθητους όρους σε ότι αφορά το μεταμοντέρνο πρόταγμα από ότι μια εμπειρική ματιά στη μεταμοντέρνα μεσογειακή πόλη (Leontidou, 1993).

24grammata.com- free ebooks
[κατέβασέτο/ download]

Η λύση που προτείνεται εδώ αφορά την αποτελεσματικότητα και επιρροή μιας πλήρους αναπτυγμένης καταναλωτικής κοινωνίας (Baudrillard, 1981; Clarke, 2003) να σχηματοποιήσει και να διαμορφώσει το αστικό τοπίο. Ακολούθως η μεσογειακή πόλη του Ρεθύμνου μπορεί να εκληφθεί ως η πρακτική συμπύκνωση αυτού που στη θεωρία προβληματίζει με την ετερογένεια και αδυναμία να κατανοηθεί ομοιοτρόπως, το μεταμοντέρνο δηλαδή, ως θεωρητική πρακτική. Θα ειδωθεί το Ρέθυμνο σε μια προσπάθεια κριτικής της εγελιανής ανθρωπολογίας του χώρου και του λεγόμενου προβλήματος της παλιάς πόλης (Old Town problem) (Herzfeld, 1991) και λιγότερο ως αυτόνομη οντότητα περίπτωσης μελέτης. Η κριτική αυτής της νοσταλγικής ποιητικής του χώρου που βλέπει στο Ρέθυμνο μόνο μια σύγκρουση μεταξύ επίσημου και ανεπίσημου λόγου αποτελεί ένα από τους στόχους της παρούσας σημείωσης που θα αναδείξει τη σημασία του μεταμοντέρνου.
Δεν θα ήταν αδόκιμο να προταθεί ότι η πλήρης ανάπτυξη της καταναλωτικής κοινωνίας επιφέρει σημαντικές αλλαγές τόσο στη χωρική δομή όσο και την κοινωνική οργάνωση της Μεσογειακής πόλης και είναι αυτός ο δεσμός του καταναλωτισμού με το μεταμοντέρνο που θα μας απασχολήσει εδώ. Για να γίνουν κατανοητές αυτές οι αλλαγές, ο εμπειρικός διαχωρισμός του Ρεθύμνου σε δύο μέρη στην Παλιά πόλη και τα νέα τμήματα της πόλης θα επιχειρηθούν να συλληφθούν εννοιολογικά υπό τη λογική του σημείου (Baudrillard, 1981) παρά υπό τη λογική της δομικής νοσταλγίας του Herzfeld (1991) και του λεγόμενου προβλήματος της ‘παλιάς πόλης’.

Ένας από τους λόγους που ωθούν σε με μια τέτοια προσπάθεια είναι και η γενικότερη ασυμφωνία να κατανοηθεί η προέλευση του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού. Από τη μια πλευρά έχει προταθεί ότι η Ελλάδα είναι απότοκο μιας παρασιτικής, κρατικής  και υδροκέφαλης ανάπτυξης  (Τσουκαλάς, 1977∙ Mouzelis, 1978∙ Μοσκώφ, 1975∙ Φίλιας, 1975). Από την άλλη πλευρά υιοθετείται η άποψη ότι η Ελλάδα και το τρέχων ιδιοσυγκρασιακό καθεστώς οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης δεν είναι τόσο αποτέλεσμα μιας ιδίας αδυναμίας να ακολουθήσει το δυτικό καπιταλιστικό μοντέλο, αλλά ακριβώς αυτή η απορρόφηση της από το παγκόσμιο σύστημα (Wallerstein, 1990) του οποίου οι δίδυμες στρατηγικές σύνθεσης και αποσύνθεσης υποβάλλουν την Ελλάδα σε ένα περιφερειακό καπιταλιστικό εξάρτημα (Βεργόπουλος, 1977∙ Μηλιός, 1984∙ Emmanuel, 1972).

Δυστυχώς ποτέ δεν έγινε μια συστηματική προσπάθεια να κατανοηθεί ο ελληνικός σχηματισμός στη βάση της ηγεμονίας της καταναλωτικής κοινωνίας- πέρα ίσως από μια πολύ εμπειρική προσπάθεια (Καραποστόλης, 1985). Αναζητώ εξαιτίας αυτής της έλλειψης να αναπτύξω παρακάτω:
Α) πρωτίστως τους περιορισμούς μιας περιορισμένης πολιτικής οικονομίας που επιμένει να λαμβάνει τη ελληνική χωροοικονομία με αυστηρώς μαρξιστικούς όρους. Αυτός παραδόξως ο οικονομισμός με μια εγελιανή αυτή τη φορά κάλυψη είναι εμφανής και σε μια πρόσφατη ανθρωπολογική αναπαράσταση (Herzfeld, 1982, 1985, 1991∙ Papataxiarxis and Paradellis, 1992) που βλέπει στη Μεσόγειο διάφορες εκδόσεις μιας οικονομίας που βασικά παραμένει συναφής με τη λογική της τιμής, ντροπής και εκδίκησης όσο και αν ραφινάρεται υπό μια ορισμένη ‘ποιητική’ (Herzfeld, 1985).
Β) Δευτερευόντως επιδιώκεται να αναπτυχθεί  ένα θεωρητικό πλαίσιο που θα συνιστά νέους τρόπους θεώρησης της Μεσογειακής χωρικής δομής μέσα από την κατανόηση και ανάλυση της καταναλωτικής κοινωνίας.
Γ) Τέλος η περίπτωση του Ρεθύμνου αποτελεί όχι μόνο και απλοϊκώς μια περίπτωση μελέτης που εξετάζει τη εγκυρότητα της προτεινόμενης θεωρίας, αλλά εν προκειμένω αποτελεί εδώ αυτό που αναδεικνύει την ανάγκη για περισσότερο θεωρητικά εμπλουτισμένες εργασίες που δεν θα αγνοούν τη συνάφεια τους με τον κόσμο εκεί έξω.

24grammata.com- free ebooks
[κατέβασέτο/ download]