ΟΙ ΧΑΣΕΜΑΔΕΣ Ή ΤΑ ΒΙΩΜΑΤΙΚΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΡΟΜΑ

διαβάστε, επίσης, τα σχετικά άρθρα του 24grammata.com

1.  “γλωσσική περιπέτεια των Ρομά” (του Γιώργου Καλογερόπουλου) κλικ εδώ
2.    Σούτκα (ΠΓΔΜ): Η πρώτη, παγκοσμίως, οργανωμένη πολιτεία των Ρομά (του  Γιώργου Δαμιανού) κλικ εδώ
3.    Ρομά: ελληνική και διεθνής βιβλιογραφία. Διδακτορικές διατριβές, διπλωματικές εργασίες κλικ εδώ

4.   Οι Έλληνες Ρομ – Τσιγγάνοι κλικ εδώ

ΟΙ ΧΑΣΕΜΑΔΕΣ Ή ΤΑ ΒΙΩΜΑΤΙΚΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΡΟΜΑ
Το διπλό κερί μιας προσευχής

γράφει ο  Απόστολος Θηβαίος.

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

ΟΙ ΧΑΣΕΜΑΔΕΣ Ή ΤΑ ΒΙΩΜΑΤΙΚΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΡΟΜΑ
Το διπλό κερί μιας προσευχής
Αγαπά να μιλά για τα κορίτσια των καταυλισμών. Για τις έφηβες των φυλών που παντρεύονται δίχως έρωτα στις ελάσσονες ηλικίες. Τις έφηβες που μακιγιάρονται με φυσικά σκευάσματα πίσω από πέτρινες μάντρες, στη σκιά των γηραιότερων γυναικών με τους καπνούς και τα δαχτυλίδια σε στόματα και χέρια. Αγαπά ακόμη τους μύθους και συχνά διηγείται με ιδιωματισμούς μιας λησμονημένης αρχαΐζουσας την ιστορία του κοριτσιού και της σκληρής δασκάλας. Δείχνει με τ΄ακροδάχτυλά του ολόκληρη την περίμετρο του λαιμού του, δείχνει τις μαύρες κορδέλες στους λαιμούς των πουλιών που ιππεύουν τις νύχτες. Έπειτα διηγείται τις ιστορίες των μεταλλείων, περιγράφει μ΄ακρίβεια και τρυφερότητα ζωγραφική ένα παλαιό καφενείο δίπλα στ΄αρχαία χαλάσματα. Πολύτιμοι λίθοι, σκόρπια χέρια και μάτια σ΄αυτά τα χώματα. Έπειτα ανακαλεί τα ονόματα των οικισμών. Θυμάται τους έρωτες της Ξάνθης και πόσο πολύ αγάπησε εκείνη την κοπέλα που πνιγόταν στην παραλία της μέσης φορώντας μόνο έναν χασεμά. Πώς απομακρυνόταν εκείνο το κορίτσι προς τα μεγάλα βάθη και τίποτε,τίποτε δεν θα φέρει πίσω τα ωραία, τα νεανικά απογεύματα της Θράκης. Τότε που κανείς δεν απειλούσε το μυστικό του Εζέροβο και οι άνδρες εκτιμούσαν φυσικά και αυθαίρετα τις χρυσές επιαγκωνίδες μιας έφηβης νύφης.
Σήμερα τ΄απόγευμα στη σάλα του ιδρύματος θα τελεστεί εκδήλωση προς τιμήν του γηραιού τροφίμου. Επιστρατεύθηκαν καθηγητές πανεπιστημίου, οι επιζώντες της παλαιάς Βιζύης, οι συγγραφείς της περιοχής. Η σάλα αποφασίστηκε να διακοσμηθεί μ΄ένα μεγάλο ταμπλώ από λάδι που εικονίζει δυο εκτυφλωτικές πέρδικες, σαν παγόνια και ακόμη το φεγγαρόταψο απ΄τα συντρίμμια του διοικητηρίου. Ο ίδιος ο συγγραφέας, κυρίως λόγω της ασθένειάς του θα εκφωνήσει έναν σύντομο χαιρετισμό και ίσως πεισθεί να φωτογραφηθεί σε δυο τρεις επιτήδειους εναγκαλισμούς με τους τοπικούς φορείς. Οι φωτογραφίες απ΄τα λατομεία τον συγκίνησαν ιδιαιτέρως. Τελικά αποφασίστηκε να μην πραγματοποιηθούν αναφορές σ΄εκείνα τα συμβάντα και όλοι συμβιβάστηκαν. Ο τιμώμενος διατηρεί μια ακραία ευαισθησία γι΄αυτά τα διαψευσμένα οράματα και άλλωστε ήταν πάντα στολισμένα με λίθους πολύτιμους, μ΄ακατέργαστες πέτρες τα βλέματα των γυναικών του Εχίνου της Ξάνθης. Αυτές οι γυναίκες είναι από υλικό θρακικό και καλύπτονται με κεφαλοδεσμούς, ανάλογους της Παναγίας.
Το ίδρυμα στέκει στο λόφο, σε μια απόσταση μικρή από το οικιστικό και εμπορικό κέντρο του χωριού Σέμελη. Ετούτη η επαρχία γέμισε χαμηλά σπίτια και παιδιά και υπαίθρια καφενεία και ερείπια ρωμαϊκά. Η Σευθέπολις συνιστά πια όνομα βαπτιστικό για τα αγέννητα κορίτσια και ακόμη σύμβολο αγωνιστικό για τις προσεχείς, εκλογικές αναμετρήσεις. Η γυναίκα Ρομά που φθάνει σήμερα από την Βιζύη ονειρεύεται ένα σχολείο, ένα δημοτικό λεωφορείο που φθάνει νυσταγμένο απ΄τα προάστια της Ξάνθης. Ονειρεύεται και φιλά το χέρι του γηραιού προσώπου που τόσο μυθικό ανέδειξε τούτο τον τόπο και τις λάσπες του. Μοιάζουν συγγενείς. Ο συγγραφέας απ΄τη Βιζύη γνωρίζει την Σουλεϊμάν Σαμπιχά μονάχα εξ όψεως.  Η ατμόσφαιρα έχει κάτι απ΄τη σκηνή της νεαρής Ινδιάνας στ΄ανάκτορα της Μαδρίτης, έχει μια ατμόσφαιρα. Στον τιμώμενο αρέσουν αυτά. Η φυλή αυτού του κοριτσιού, τ΄αρχαία, ανήμερα άλογα, τώρα αγάλματα ακινητοποιημένα. Με το μέτωπο στις εξόδους των μουσείων. Της κράτησε το χέρι, ήλπιζε για ΄κείνη.
Το κοινό που προσέτρεξε απαιτεί δυο λόγια από τον γηραιό διηγηματογράφο. Εκείνος δεν αρνείται ποτέ μια τέτοια προσφορά, εκείνος καταθέτει το δάκρυ του στη μεγάλη ελπίδα του κόσμου. Θ΄αναγνώσει ακόμη ένα απόσπασμα του Μοσκώβ Σελήμ, θ΄απαριθμήσει όσους τίμησαν το θρακικό όνειρο. Στο πρόσωπο αυτής της Ρομά είναι ζωγραφισμένη η μισή καρδιά ενός αγίου. Στην πρωτεύουσα την αρνούνται. Σαν Χριστό ξεχνούν τ΄όνομα και την καταγωγή της. Ώσπου ν΄αναγνωθεί τ΄απόσπασμα ο γηραιός συγγραφέας, αυτός ο νευρωτικός θα΄χει ανακαλύψει και πάλι τη νεανική ορμή, την ομορφιά που είναι πρωτίστως μια πνευματικότητα. Καθώς όμως σωπαίνει η γυναίκα Ρομά τον αποχαιρετά μ΄άπταιστα, δωρικά επιγράμματα, κρατώντας ακέραια τη σωματογραφία του Αιγαιακού ανθρώπου.
Έπειτα από αιώνες ο γηραιός τρόφιμος κατέληξε. Ετάφη στο δημοτικό κοιμητήριο, κάτω απ΄τους θρήνους δυο ολόκληρων θεών. Στην πρωτεύουσα ορθώνουν πια υδατοφράχτες και εορτάζουν την αγοραία αμάθεια. Σκληρά μιλούν για τους γάμους στο χωριό Σέλινο, για τους κοριτσίστικους έρωτες. Σκληρά μιλούν και αρνούνται τα περί τυφλότητας και όσες υποψίες σημαίνουν το μυστικό παιχνίδι του φιδιού.