ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΦΡΑΝΚΛΙΝΟΥ ΡΟΥΖΒΕΛΤ

24grammata.com/Αμερική (αφιέρωμα  εν προόδω)

Εξερευνώντας την “Ωραία Αμερική” (14η στάση, αφιέρωμα εν προόδω)

 έχουν  προηγηθεί κλικ εδώ

γράφει ο  Απόστολος Θηβαίος.

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

Ο Απόστολος Θηβαίος θα είναι ο οδηγός και ο ξεναγός μας σε αυτό το πανέμορφο ταξίδι στην Αμερική του ωραίου, του έρωτα και της φαντασίας.

δέκατη τέταρτη στάση του οδοιπορικού

ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΦΡΑΝΚΛΙΝΟΥ ΡΟΥΖΒΕΛΤ
Τα τετράδια (οδοιπορικό στην Αμερική) φιλοδοξούν να μεταφέρουν ένα τυχαίο και συναρπαστικό υλικό στη διαδικασία της μετάφρασης. Στοιχεία της αμερικανικής μνήμης, διατυπώσεις εμβληματικών μορφών από κάθε τομέα ανθρώπινης δράσης. Δοκιμιακό λόγο, μικρά θεατρικά, σπαράγματα της αμερικανικής ποίησης, όπως διασώζονται στη βιβλιογραφία, επιστολές. Μες στον γνήσιο λόγο, παρά τις αποκλίσεις της μετάφρασης, -μια φυσική δυσλειτουργία στα όρια της αμεσότητας-, είναι δυνατόν να συλληφθεί ακέραιο το υλικό της διανόησης, της αισθητικής, της προσωπικής επικοινωνίας, της πολιτικής δράσης. Η μεταφραστική διαδικασία απολαμβάνει την ευλογία μιας εξωφρενικής θεματολογίας. Αν η μετάφραση συνιστά όντως δημιουργία, όπως σημειώνει ο Έζρα Πάουντ, τότε ο αμερικανικός λόγος μπορεί να μεταδώσει ψήγματα της αισθητικής και του υλικού που έθρεψαν την εντόπια σκέψη. Η μετάφραση μπορεί να σταθεί μια επαρκής μέθοδος, προκειμένουν να αποδοθούν οι αφορμές της συγκίνησης.
Η επιστολή του Φρανκλίνου Ρούζβελτ προς την κυρία Μπριγιόν του προαστίου Πασύ στο 16ο παρισινό διαμέρισμα,συμπληρώνει ένα πλήθος παρόμοιων εγγράφων. Αυτά ανταλλάσσονται ανάμεσα τους  και εδραιώνουν μια αγνή φιλία, ένα ισχυρό δεσμό. Ή κάτι περισσότερο, καθώς τον Ρούζβελτ θα συνοδεύει πάντα η φήμη ενός επιδέξιου εραστή και λάτρη του τόσο ασθενούς και ίσως για αυτό, ερεθιστικού φύλλου. Ο ίδιος φθάνει στο Παρίσι το 1777, προκειμένου να εκπροσωπήσει τα αμερικανικά συμφέροντα στην περίοδο που ακολουθεί τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας. Στο προάστιο διαμένουν διαχρονικά, τότε και τώρα άνθρωποι της πνευματικής και οικονομικής ελίτ. Η Γαλλία στεγάζει τα πιο αγαπημένα παιδιά της στο Πασύ και εκεί ο τελευταίος χορός του ιταλικού δράματος.Η τριαντατριάχρονη Γαλλίδα, σύζυγος ενός κατά πολύ μεγαλύτερου δημόσιου λειτουργού είναι ταυτόχρονα μητέρα δυο κοριτσιών και μια εξαιρετική μουσικός. Δεν είναι άλλωστε τυχαίος ο θαυμασμός με τον οποίο την περιβάλλουν σπουδαίοι εκπρόσωποι της μουσικής, όπως ο Σούμπερτ και ο Μπαχ. Αυτή η γοητευτική Γαλλίδα θ΄ασκήσει μια σημαντική επιρροή στον Ρούζβελτ και η σχέση τους θα προκαλέσει. Το πλατωνικό αίσθημα θα αναγορευτεί σε μια βαθιά σχέση πατέρα και κόρης.
Τα τετράδια (οδοιπορικό στην Αμερική)  φιλοξενούν μια επιστολή του Ρούζβελτ στην αγαπημένη του φίλη. Οι συνειρμοί του συντάκτη αλλά και το βάθος που αποτυπώνεται, αναδεικνύουν το πνεύμα του Φρανκλίνου Ρούζβελτ, ενώ ταυτόχρονα κατοχυρώνουν τη δυναμική της επιστολογραφίας και την αποφασιστική συμβολή της στη διαμόρφωση της μυθιστορηματικής γραφής.

ΕΦΗΜΕΡΟ. ΤΟ ΣΎΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΖΩΗΣ.
Ίσως να θυμάσαι, αγαπητή μου, πως όταν χαρήκαμε εκείνη την ευτυχισμένη μέρα στον εξαίσιο κήπο του Moulin Joy, στάθηκα για λίγο σε κάποιον απ΄εκείνους τους περιπάτους και απέμεινα μακριά απ΄τη συντροφιά. Μας είχαν δείξει αναρίθμητους σκελετούς ενός είδους μύγας που αποκαλείται εφήμερη και οι διαδοχικές γενιές της αναθρέφονται και πεθαίνουν μες στη διάρκεια της μέρας. Έτυχε να δω ένα σμάρι από ΄κεινες να συζητούν πάνω στο φύλλωμα. Γνωρίζεις πως αντιλαμβάνομαι όλες τις μυστικές γλώσσες των ζώων. Η υπερβολική αφοσίωση που επιδεικνύω στη μελέτη τους θα μπορούσε να αποτελέσει την καλύτερη δικαιολογία  για τη μικρή πρόοδο που έχω κατορθώσει πάνω στη συναρπαστική σας γλώσσα. Άκουσα με περιέργεια τα λεγόμενα αυτών των μικρών πλασμάτων. Δοσμένα στον οίστρο της φυλής τους μιλούσαν δυο ή τρία μαζί, καθιστώντας δύσκολο το εγχείρημα να παρακολουθήσει κανείς τη συζήτηση. Ωστόσο κατόρθωσα, από κάποιες σκόρπιες εκφράσεις, να καταλάβω πως τα πλάσματα εκείνα επιχειρηματολογούσαν μ΄ενταση διακριτική για την ποιότητα δυο ξένων μουσικών, όπως το γαλλικό κουνούπι Tipula και το καθιερωμένο moscheto. Σ΄αυτή τη διαφωνία απασχολήθηκαν σαν τάχα να μην λάμβαναν υπόψη το σύντομο του βίου τους. Ή ακόμη, σαν να είχαν λάβει διαβεβαιώσεις πως πρόκειται να ζήσουν για έναν ολόκληρο μήνα. Ευτυχισμένος κόσμος συλλογίστηκα. Βρίσκεστε σίγουρα κάτω από μια σοφή, ακριβοδίκαιη και ήμερη αρχή μια και τίποτε δεν μπορεί να σταθεί ως αιτία παραπόνου, παρά μόνο οι τελειότητες και οι ατέλειες της ξένης μουσικής. Έστρεψα το βλέμμα μου στα γκρίζα μαλλιά ενός άλλου εφήμερου. Στεκόταν σ΄ένα φύλλο και μονολογούσε. Γοητευμένος απ΄το μονόλογό του, πήρα να κρατώ σημειώσεις. Με την ελπίδα πως θα την διασκαδάσει, εκείνη που της είμαι υπόχρεος για τις απολαυστικότερες των διασκεδάσεων, την εξαιρετική συντροφιά και την γαλήνη.
«Είναι η γνώμη των πιο έγκριτων φιλοσόφων της φυλής μας που έζησαν και μεγαλούργησαν πολύ πριν από εμένα, πως ετούτος ο απέραντος κόσμος, το Moulin Joy, δεν θα μπορούσε να υπάρξει παραπάνω από δεκαοχτώ ώρες.Και θεωρώ βάσιμους τους ισχυρισμούς αυτούς καθώς η φαινομενική κίνηση του μεγάλου φωτοδότη έχει φτάσει στα όρια του ωκεανού, στο τέλος του κόσμου. Θα ολοκληρώσει την πορεία του και θα χαθεί μες στα νερά που μας κυκλώνουν αφήνοντας τον κόσμο στο σκοτάδι και την παγωνιά, επιφέροντας πια αναγκαστικά τον παγκόσμιο θάνατο και την καταστροφή. Έχω ζήσει μια ανυπολόγιστη ηλικία, σχεδόν επτά απ΄τις ώρες αυτές και απομένουν όχι λιγότερα από τετρακόσια είκοσι λεπτά. Πόσοι λίγοι από εμάς συνεχίζουν ακόμα! Έχω δει γενιές να γεννιούνται, να θρέφονται και να εκλείπουν. Οι φίλοι μου πια είναι οι επίγονοι των φίλων της νιότης μου που, ως δυστυχία μου, δεν υπάρχουν πια. Και θα πρέπει σύντομα να τους ακολουθήσω, σύμφωνα με το φυσικό νόμο, πάντα στο σφρίγος μου.Δεν προσδοκώ να επιζήσω επτά ή όκτώ λεπτά περισσότερο. Τι ωφελεί να εξαντληθώ στο νέκταρ ετούτου του φύλλου που ποτέ δεν θα μπορέσω να απολαύσω. Σε τι αγώνες κοινωνικούς έχω εμπλακεί για το καλό των συμπατριωτών και συνοδοιπόρων ετούτου του θάμνου και πόσο έχω αφιερώσει τις φιλοσοφικές σπουδές μου για το γενικό καλό της φυλής μας! Γιατί στους αγώνες οι νόμοι δίχως ηθική δεν αξίζουν. Τούτη η εφήμερη, παροντική φυλή σύντομα θα φθαρεί, όπως και των άλλων, παλιότερων θάμνων, τώρα ερειπίων. Και στη σκέψη πόσο μικρή η πρόοδός μας! Ω δυστυχία μου, η τέχνη είναι μακρά και η ζωή σύντομη. Οι φίλοι μου θα με παρηγορούσαν και ακόμη θα επισήμαιναν πάντα τ΄όνομα που αφήνω πίσω, το λαμπρό και εποικοδομητικό μου βίο. Μα σε τι ωφελεί η δόξα για κάτι εφήμερο που πια δεν υπάρχει;  Τι θα σημαίνει για την ιστορία ολόκληρη, όταν το Moulin Joy, ο κόσμος αυτός θα φθάνει στο τέλος, θαμμένος κάτω από τα παγκόσμια συντρίμμια;
Για μένα, ύστερα απ΄όλες αυτές τις αγωνιώδεις αναζητήσεις, δεν απομένει παρά η αντανάκλαση μιας ζωής ξοδεμένης στο καλό, μερικές συζητήσεις όλο πνεύμα και λογική με τα εφήμερα κορίτσια και μια στο τόσο το ευγενικό εκείνο χαμόγελο της αιώνια αξιαγάπητης Λαμπερής.»
Ο Φρανκλίνος Ρούζβελτ οραματίζεται το τέλος του 18ου αιώνα. Το βλέπει να ξεπερνιέται απ΄την ιστορία, τις γενιές των ανθρώπων, τη φιλοσοφία την ίδια. Στο υπόστρωμα μήτε δόξα, μήτε τ΄όνομα που κάποτε απέκτησες. Στην παραβολή του Ρούζβελτ διακρίνεται η άμεση και οξυδερκής προσέγγιση της ζωής. Η ιδιότητα του συμβόλου αρμόζει τόσο στον εμπνευστή τον ίδιο, όσο και την ανθρωπότητα που θρέφεται, διατηρώντας πάντα το σφρίγος και την έντασή της.  Μόνο στους ορισμούς και τα καλά νοήματα μπορεί να σταθεί ακέραιο το επιχείρημα της ύπαρξής μας. Η ευκαιρία που κάποτε μας χαρίστηκε.
Η επιστολή αντλείται απ΄τα Επίλεκτα του βιβλίου της Οξφόρδης. Επιμελείται ο Brander Matthews,  καθηγητής του πανεπιστημίου Κολούμπια, μέλος της αμερικανικής ακαδημίας τεχνών.