Ο χαμένος παιδαγωγικός διάλογος με τον Πινέδα

24grammata.com/ειδική εκπαίδευση
γράφει ο Τρύφων Κ. Σπυρόπουλος

Ο χαμένος παιδαγωγικός διάλογος με τον Πινέδα
Για μένα, το λοιπόν, το πιο εκπληκτικό,
πιο επιβλητικό, πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο,
είναι ένας άνθρωπος που τον μποδίζουν να βαδίζει ,
είναι ένας άνθρωπος που τον αλυσοδένουνε.
Χικμέτ, μικρόκοσμος

Η επίσκεψη του Πινέδα, πριν λίγους μήνες, πυροδότησε το δημοσιογραφικό ενθουσιασμό και την ανάγκη να αποτυπωθεί η υπέρβαση ενός ανθρώπου, με διάγνωση στο σύνδρομο Down, ως κάτι αποκλειστικά, δημοσιογραφικά, πρωτότυπο.

Άραγε, η καταξίωση δεν αποτελεί συγκροτησιακός όρος της ισοτιμίας; Στον απόηχο της μιντιακής θύελλας, ο Πινέδα όντως κατάφερε την προσωπική του υπέρβαση σε ένα συσχετισμό δυνάμεων που ορίζει τυπικά, ως ρητορική πολυτροπικότητα, την “ισοτιμία” και την ισότητα ευκαιριών να έχει “υλικό” αποτέλεσμα ως πιθανό ενδεχόμενο. Μη εξετάζοντας τους απειροελάχιστους μηχανισμούς που αντιμετώπισε, ο Πινέδα είναι δάσκαλος με σπουδές στην εκπαιδευτική ψυχολογία και ταυτόχρονα καλλιτέχνης, ηθοποιός. Επίσης, ως άνθρωπος διαθέτει μια ποιότητα, αναφορικά με το σύνδρομο Down, σκέψης και έκφρασης λόγου, όπως αποτυπώνονται στις διαλέξεις και συζητήσεις που κάνει διεθνώς.

Ωστόσο, η παρουσία του στη Ελλάδα δε συνοδεύτηκε με μια αναδυόμενη, έστω και περιορισμένη, σφαίρα επικοινωνίας για τα νοήματα της εκπαιδευτικής και παιδαγωγικής πράξης. Παρένθετα, ο  Freire με τον Ishor, στην απελευθερωτική παιδαγωγική, θα επισημάνουν, με πολιτική σημειολογία ότι ο εκπαιδευτικός είναι και καλλιτέχνης. Η Παιδαγωγική πράξη αποτελεί τέχνη, όχι νοούμενηως στοχασμός του ωραίου, αλλάως εμπειρία απελευθέρωσης των παιδαγωγούμενων. Ο Πινέδα, είτε με την ιδιότητα του παιδαγωγού γονιμοποιημένη με την ιδιότητα του καλλιτέχνη, είτε αναστοχαζόμενος ο ίδιος ως προϊόν ενός εκπαιδευτικού συστήματος φυλακή (ο καλλιτέχνης δάσκαλος υπό την έννοια των Freire- Ishor), μπορεί να συνομιλεί με τον εκπαιδευτικό κόσμο για την παιδαγωγική και την εκπαίδευση μέσα από το ιδιότυπο τρίπτυχο γνώσης- ευαισθησίας- εμπειρίας.

Ο Πινέδα με ένα δισυπόστατο λόγο, ως καλλιτέχνης και δάσκαλος, μπορεί να προσφέρει ιδέες για την αξιοποίηση της τέχνης στην εκπαιδευτική πράξη, προβληματισμούς για τους μηχανισμούς ισότητας των εκπαιδευτικών θεσμών και σκέψεις για τη διδακτική. Συνεπώς, ήταν αναγκαίο η παρουσία του στην Ελλάδα να συνοδεύεται και από ένα διάλογο με παιδαγωγικές ιδέες, με ή χωρίς επιστημονικό στίγμα, και προβληματισμούς από βιωμένες προσπάθειες και όχι από μια φωτογραφική αποτύπωση της κανονικοποίησης της επιτυχίας. Άλλωστε, όπως ο ίδιος επισημαίνει, η προτροπή του δεν είναι να δώσει ερεθίσματα για τη δημιουργία κλώνων του εαυτού του, αλλά να εξαντλήσουμε αυτό που μπορούμε…και να το επικοινωνήσουμε(..)

Το παρόν κείμενο, το οποία πηγάζει ως αφορμή από μια περιορισμένη επαφή με τον ίδιο τον Πινέδα, ίσως να μην παρουσιάζει μια γραμμικότητα και διαφάνεια νοημάτων αφού εκφράζει τη διαμαρτυρία για το χαμένο παιδαγωγικό λόγο, ως ισότιμη επικοινωνία, εξαιτίας των δημοσιογραφικών μεθοδεύσεων που τον παρουσίασαν ως τρόπαιο.