Από τη Μυτιλήνη στο Ελ Μετλίν της Τυνησίας

24grammata.com/ αφιέρωμα στον πολιτισμό της Τυνησίας

ΕΛ ΜΕΤΛΙΝ: ΟΙ ΜΥΤΙΛΗΝΙΟΙ ΤΗΣ ΤΥΝΗΣΙΑΣ – EL METLINE:UNE VILLE GRECQUE EN TUNISIE – EL METLINE:A GREEK TOWN IN TUNISIA
Η Τυνησία κατοικήθηκε από τους παλαιολιθικούς χρόνους, γεγονός που πιστοποιούν προϊστορικά ευρήματα, τα οποία ανήκουν στην περίοδο του Ανθρώπου του Κρομανιόν. Οι Έλληνες εγκαταστάθηκαν στην Τύνιδα (τη σημερινή Τυνησία) περίπου το 1200 π.Χ. Την ελληνική αποίκιση ακολούθησαν οι Φοίνικες (9ος αι. π.Χ.), οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στις ακτές και ίδρυσαν την Καρχηδόνα, που υπήρξε θαλασσοκράτειρα της δυτικής Μεσογείου και αντίπαλος της Ρώμης. Στην Τυνησία, όπου τον1ο αι. μ.Χ. διαδόθηκε ο χριστιανισμός, που κυριάρχησε πλήρως τον 4ο αι., γεννήθηκαν οι μεγάλοι εκκλησιαστικοί πατέρες Τερτυλιανός, Κυπριανός και Αυγουστίνος. Η ελληνική παρουσία στην Τύνιδα, στις αρχές του 1990, ήταν περιορισμένη (60 άτομα σε Τύνιδα και Σφαξ). Σήμερα υπάρχουν 30 Έλληνες, εκ των οποίων οι 10 ζουν στην Τύνιδα και αποτελούν τους γνήσιους διαδόχους μιας αξιοπρεπούς
και πολυπληθούς κοινότητας 60.000 ατόμων των αρχών του 20ού αι. Στη πρωτεύουσα Τύνιδα, υπάρχει και ο Ελληνορθόδοξος Ναός του Αγίου Γεωργίου.

Στη βόρεια Τυνησία βρίσκεται το χωριό Ελ Μετλίν, οι κάτοικοι του οποίου κατάγονται από τη Μυτιλήνη, από όπου έφυγαν μετά την κατάληψη του νησιού από τους Οθωμανούς. Η Μετλίν είναι μια κωμόπολη όπου κυριαρχεί το γαλανόλευκο. Γαλανόλευκα σπίτια, γαλανόλευκες τέντες, ως και τα πεζοδρόμια έχουν βάψει γαλανόλευκα. Γαλανόλευκα τα ντέφια στα γλέντια, γαλανόλευκα τα ντουβάρια και στο εσωτερικό των σπιτιών. Στα σπίτια της Μετλίν σε δέχονται με χαρά αλλιώτικη. Σαν αρχίσουν να σε νιώθουν δικό τους, ίδιο με δαύτους, βγάζουν θαρρείς από το μπαούλο κι αρχίζουν να σου λένε τις ιστορίες των παππούδων. Πως κάποιοι τους λένε «γκεκίγια», δηλαδή Έλληνες,κάποιοι λένε πως «ήρθαν με τους Τούρκους», κάποιοι σου μιλούν για την ιστορία κάποιας πατρίδας «σε ένα νησί κάπου βόρεια». Είναι ώρα που οι γυναίκες μιλούν χαμηλόφωνα για τα χαΐρια της γειτόνισ-σας και στρίβουν μακαρονάκι, «Μακαρόνα» το λένε ετούτο εδώ στη Μετλίν. «Σκάλα» λένε το επίνειό τους.

Το κουβάρι της συγκλονιστικής και γεμάτης περιπέτειες ζωής του ελληνικής καταγωγής πειρατή Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα, που αφού κούρσεψε όλη τη Μεσόγειο κατάφερε να γίνει τιμημένος αρχιναύαρχος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ξετυλίγεται μέσα από την ιστορία μιας μικρής κωμόπολης της Τυνησίας της Ελ Μετλίν. Σήμερα, η ελληνική παροικία στην Τυνησία, που στις αρχές του 20ου αιώνα αριθμούσε 60.000 άτομα, κυρίως επιχειρηματίες, εμπόρους και σπογγαλιείες, έχει συρρικνωθεί σε περίπου 40 άτομα. Εκτός από τον ορθόδοξο ναό του Αγίου Γεωργίου στην Τύνιδα, όπου κυματίζει η ελληνική σημαία, και τις δυο ελληνορθόδοξες εκκλησίες στη Σφαξ και στη Τζέμπρα, η Ελ Μετλίν, η Μυτιλήνη δηλαδή, μια μικρή κωμόπολη σε απόσταση 60 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα της Τυνησίας, θυμίζει την ελληνική παρουσία. Η Ελ Μετλίν δεν πήρε τυχαία αυτό το όνομα. Πίσω από την ονομασία κρύβεται μια ολόκληρη ιστορία γεμάτη περιπέτειες που ξεκινάει από τη Μυτιλήνη και ξετυλίγεται μέσα από τον βίο των αιμοσταγών πειρατών Μπαρμπαρόσα, οι οποίοι πριν από περίπου μισή χιλιετία ξεκίνησαν από τη Λέσβο με το τσούρμο τους και αφού όργωσαν όλη τη Μεσόγειο κουρσεύοντας καράβια, έστησαν το άντρο τους στα βόρεια παράλια της Τυνησίας κοντά στη Μπιζέρτα και το ονόμασαν Ελ Μετλίν.Ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τον ελληνισμό της Τυνησίας, την ονομασία της Ελ Μετλίν και για τους ελληνικής καταγωγής αδελφούς Μπαρμπαρόσα παρουσιάζει ο πρόεδρος της Πολιτιστικής Εταιρείας «Μακεδνός» Δημήτρης Αλεξάνδρου στο βιβλίο του «Γκρεκίγια: Οι Έλληνες της Τυνησίας». Μάλιστα ο κ.Αλεξάνδρου ανακάλυψε στη Μυτιλήνη τον Γεώργιο Ρούγγο, που πιθανολογείται ότι είναι απόγονος των Μπαρμπαρόσα, μέσα από την αφήγηση του οποίου προκύπτουν άγνωστα στοιχεία για τους φοβερούς αρχιπειρατές της Μεσογείου.

Οι τρομεροί πειρατές Μπαρμπαρόσα

Οι Αρούτζ και Χαϊρετίν Μπαρμπαρόσα είχαν γεννηθεί στη Μυτιλήνη και ήταν Έλληνες αναφέρει στο βιβλίο του ο κ.Αλεξάνδρου, ο οποίος δεν είναι και ο μόνος που διατυπώνει αυτή την άποψη. Στις ελληνικές ρίζες των αδελφών Μπαρμπαρόσα αναφέρονται τόσο η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια «Βικιπαίδεια» όσο και ο Γεώργιος Λεονάρδος στο ιστορικό μυθιστόρημά του με τίτλο «Μπαρμπαρόσα ο Πειρατής», αλλά και ο Μυτιληνιός συγγραφέας-μελετητής Θέμης Καραβασίλης στο βιβλίο του «Παλαιόκηπος».Οι αδελφοί Μπαρπαρόσα, που πήραν αυτό το όνομα από τα κοκκινωπά τους γένια, σύμφωνα με μία εκδοχή ήταν παιδιά ενός σπαχή, ονόματι Γιακούπ, και μιας χριστιανής Ελληνίδας από τη Λέσβο, η οποία ονομαζόταν Κατερίνα. Αρκετοί είναι όμως οι ιστορικοί που θεωρούν πιθανόν να ήταν και ο πατέρας τους εξισλαμισμένος Έλληνας. Σύμφωνα με τουρκικές πηγές οι αδελφοί Μπαρμπαρόσα ήταν τέσσερις ο Ισχάκ, ο Αρούτζ, ο Χιζρ (ο διασημότερος από όλους ο οποίος ονομάστηκε αργότερα Χαϊρεντίν) και ο Ιλιάς. Ο Αρούτζ αρχικά έκανε εμπόριο στην Αίγυπτο, την Τρίπολη και τη Δαμασκό, ο Χιζρ και ο Ιλιάς έκαναν εμπόριο στη Θεσσαλονίκη, ενώ ο Ισχάκ έμεινε στη Μυτιλήνη. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές οι Χιζρ και Ιλιάς δέχτηκαν επίθεση πειρατών όταν περνούσαν από τη Ρόδο και ο Ιλιάς έχασε τη ζωή του. Ο Χιζρ αιχμαλωτίστηκε αλλά σύντομα κατάφερε να ξεφύγει και αποφάσισε να γίνει πειρατής. Ο Δημήτρης Αλεξάνδρου αναφέρει στο βιβλίο του ότι ο Αρούτζ, σε νεαρή ηλικία εντάχθηκε στο πλήρωμα μιας πειρατικής γαλέρας η οποία όμως έπεσε στα χέρια των Ιωαννιτών Ιπποτών της Ρόδου με αποτέλεσμα να αιχμαλωτιστεί. Τον αγόρασε όμως ένας Αιγύπτιος εμίρης για να τον κάνει κυβερνήτη σε δικό του πειρατικό και έτσι βρέθηκε στην Αλεξάνδρεια όπου κάλεσε κοντά του και το μικρότερο αδελφό του Χιζρ, ο οποίος κατάφερε από κουρσάρος των ακτών της Μπαρμπαριάς να γίνει ο τιμημένος αρχιναύαρχος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα ο οποίος είναι και ο πιο γνωστός γεννήθηκε κατ΄ άλλους το 1473 και κατ΄ άλλους το 1478 και πέθανε στις 5 Ιουλίου το 1546 στην Κωνσταντινούπολη. Ο τάφος του βρίσκεται στο Μπεσίκτας της Κωνσταντινούπολης. Μάλιστα τον περασμένο Ιούλιο ο δήμος Φάτιχ της Κωνσταντινούπολης διοργάνωσε εκδήλωση μνήμης για τη 460η επέτειο του θανάτου του Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα.
Ο Έλληνας απόγονος των Μπαρμπαρόσα

Στην καταγωγή των Μπαρμπαρόσα αναφέρεται ο καταγόμενος από τον Παλαιόκηπο της Μυτιλήνης Γεώργιος Ρούγγος, ο οποίος φαίνεται ότι είναι απόγονός τους, σε συνέντευξη που πρόκειται να δημοσιευτεί στο βιβλίο του Δημήτρη Αλεξάνδρου «Γκρεκίγια: Οι Έλληνες της Τυνησίας». «Το ότι κατάγονται από τη Λέσβο δεν το αμφισβητεί κανένας» επισημαίνει ο κ. Ρούγγος παραθέτοντας την εκδοχή του Γεώργιου Λεονάρδου σύμφωνα με την οποία η καταγωγή των Μπαρμπαρόσα ήταν ελληνική από την περιοχή Κιρχανάς του χωριού Παλαιόκηπος, αλλά και την εκδοχή του Θέμη Καραβασίλη οποίος συμφωνεί ότι η καταγωγή τους ήταν ελληνική και ότι γεννήθηκαν στον Παλαιόκηπο. Ο κ.Ρούγγος όταν μιλάει στους αδελφούς Μπαρμπαρόσα χρησιμοποιεί το ελληνικό όνομα Άρης για το Αρούτζ ή Χορούτζ και το όνομα Χρίστος για το Χιζρ (Χαϊρεντίν). Μάλιστα αναφέρει και ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Θέμη Καραβασίλη «Παλαιόκηπος» σύμφωνα με το οποίο: «Λέγεται ότι πατέρας του Βαρβαρόσα, ο Γιακούμπ, ήταν εξισλαμισμένος από τον Παλαιόκηπο και με τη γυναίκα του δούλευαν μαζί στο τσανακλίδικο (αγγειοπλαστείο) στη θέση που μέχρι σήμερα είναι γνωστή με την τουρκική ονομασία «Κιρχανάς». Το γιο του Γιακούμπ σε ηλικία δύο χρόνων, ενώ έπαιζε κοντά στη βρύση του αγγειοπλαστείου, μαζί με ένα άλλο αγόρι, άρπαξαν πειρατές και τα πούλησαν σε μια πλούσια οικογένεια που τα μεγάλωσε σαν αδέλφια. Αυτοί οι δύο έγιναν περιβόητοι πειρατές». Ο κ.Ρούγγος παραθέτει και πληροφορίες από ένα ανέκδοτο χειρόγραφο ενός δασκάλου, ονόματι Παναγιώτη Λημναίου, οι οποίες προέρχονται από κάποια φήμη που μεταδίδονταν από τους γεροντότερους. «Ο γράφων ενθυμείται καλώς τον αείμνηστον Ευστράτιον Βάρκαν (εκ Μεσάγρου) χρηματίσαντα δήμαρχον Γέρας, να διηγείται ότι οι Τούρκοι ιστορικοί ήλθαν ενταύθα ίνα προβώσιν εις έρευναν και διαπιστώσουν χαρακτηριστικά επί των επιγενομένων ανάλογα με τα του Βαραβαρόσα, και εύρουν τοιαύτα επί μελών μιας οικογενείας διακεκριμένων επί ευρωστία και το αγέρωχον της μορφής του. Φημολογείται ότι η οικογένεια με χαρακτηριστικά παρόμοια με εκείνα που σημειώνονται στην παρακάτω μαρτυρία είναι η Παλαιοκηπιανή οικογένεια των Ρούγγων».Ο κ.Ρούγγος καταθέτοντας την προσωπική του εκτίμηση για την καταγωγή του αναφέρει ότι το όνομα Ρούγγος μπορεί να προέρχεται από την εκ παραδρομής λάθος γραφής του Ρούσσος, που σημαίνει κοκκινωπός, ότι αρκετοί στο σόι του είχαν μεγάλη σωματική δύναμη και ότι τα γένια σε κάποια άτομα της οικογένειας είναι κοκκινωπά. «Όλα αυτά βέβαια είναι εικασίες, ενδείξεις. Δεν υπάρχει καμία απόδειξη, πράγμα που δεν είναι εύκολο σε τέτοιου είδους ζητήματα» προσθέτει ο κ. Ρούγγος.

Από τη Μυτιλήνη στο Ελ Μετλίν
Θα χρειάζονταν βιβλία ολόκληρα για να γραφούν οι περιπέτειες και οι δράσεις των αδελφών Μπαρμπαρόσα. Ο κ. Αλεξάνδρου, που πριν από λίγους μήνες επισκέφτηκε την Ελ Μετλίν και συνομίλησε με τους κατοίκους της, λέει ότι η εκδοχή τους για την ελληνική παρουσία στην περιοχή τους είναι πως μετά την κατάληψη της Λέσβου το 1462 οι Τούρκοι μαζί με άλλα παιδιά άρπαξαν και δύο αδέλφια, τους αδελφούς Μπαρμπαρόσα, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν Μυτιληνιούς ως έμπιστα πρωτοπαλίκαρα και ως τσούρμο στα καράβια τους. «Αυτό το τσούρμο, τα πρωτοπαλίκαρα του Έλληνα Μπαρμπαρόσα, έκλαψαν τον καπετάνιο τους όταν «δοξασμένος» πέθανε στην Πόλη. Τότε, ο σουλτάνος τους έδωσε ένα κομμάτι γης στη Μπαρμπαριά, στο παλιό άντρο του Χαϊρεντίν, στα βόρεια παράλια της Τυνησίας κοντά στη Μπιζέρτα. Εκεί όπου αργοσαλεύει η γαλάζια Μεσόγειος και τα ελαιόδεντρα την κάνουν χάζι, όπως και στο νησί τους. Ονόμασαν “Μυτιλήνη” το χωριό που έκτισαν, εξ ού και το όνομα Ελ Μετλίν. Εκεί που στέκουν ως σήμερα, κοντά τεσσεράμισι αιώνες μετά, διατηρώντας λέξεις, γεύσεις, χρώματα, αναμνήσεις και χαρακτηριστικά της Λέσβου» επισημαίνει ο κ.Αλεξάνδρου. «Καθώς περπατήσαμε γεμάτη γαλανές εικόνες και δυνατά συναισθήματα φτάσαμε μπροστά στο υδραγωγείο της Ελ Μετλίν. Την είσοδο την φτιάξανε πρόσφατα με κίονες ελληνικούς μαρτυρώντας 500 χρόνια μετά την ελληνική καταγωγή και ρίζα τους! Μοιάζει απίστευτο! Στο υδραγωγείο. Και εμείς στην Ελλάδα να τα πετάξουμε όλα!» προσθέτει. Παράλληλα αναφέρει ότι κοντά στο υδραγωγείο πλησίασαν τον ίδιο και την παρέα του τέσσερις νέοι και ρώτησαν αν είναι Ιταλοί . «Όταν άκουσαν ότι είμαστε Έλληνες τα πρόσωπά τους φωτίστηκαν, γέμισαν χαρά και ο πιο θαρραλέος ομολόγησε: Οι δικοί μας παππούδες ήταν από τη Μετλίν της Ελλάδας. Ήταν Έλληνες! Γκρεκίγια, όπως τους λέγανε εδώ οι ντόπιοι!».Κάτοικοι της Ελ Μετλίν αφηγήθηκαν ότι οι μακρινοί τους παππούδες ήρθαν από την Ελλάδα για να βοηθήσουν τους ντόπιους εναντίον των Ανδαλουσιανών αλλά καθώς βρήκαν βουνό, νερό, θάλασσα και πολύ εύφορη γη, δηλαδή μια άλλη Μυτιλήνη, όπως το νησί τους, παρέμειναν εκεί.Στο παρελθόν, οι κάτοικοι της Ελ Μετλίν καλλιεργούσαν αμπέλια και έβγαζαν κρασί, όμως επειδή εξισλαμίστηκαν σταμάτησαν την αμπελοκαλλιέργεια. Τα φαγητά τους μοιάζουν με εκείνα της Μυτιλήνης ενώ χαρακτηριστικό της κουζίνας τους είναι το στριφτό μακαρόνι που το ονομάζουν μακαρόνι νταρ. Κάποιοι που ταξίδεψαν στη Μυτιλήνη λένε πως τα ήθη και τα έθιμα που έχουν για το γαμπρό την παραμονή του γάμου είναι ίδια όπως στο νησί, και πως τα κεντήματά των γυναικών μοιάζουν με εκείνα που κεντούν οι Μυτιληνιές.Σήμερα, οι κάτοικοι της Ελ Μετλίν ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την αλιεία και υποδέχονται φιλόξενα τον κάθε επισκέπτη από την Ελλάδα και τη Μυτιλήνη προσφέροντας χουμούς και διηγούμενοι ιστορίες για τους θρυλικούς Γκρεκίγια. Κείμενο – Φωτογραφίες: ΑΠΕ –
A l’entrée de Metline
Il y a deux ans, une enquête sur place dans la ville tunisienne de METLINE réalisée par le journaliste Stratis BALASKAS (qui est actuellement le rédacteur en chef du journal quotidien Empros), a fait l’objet d’un article qui a été publié au magazine “Geo”, du journal athénien “Eleftherotypia”. Sarandos STAVRINOS, un étudiant de troisième cycle au département de l’anthropologie sociale de l’université de la mer d’Egée à Mytilène, s’est basé sur le reportage de M. BALASKAS, et a voyagé en Tunisie pour visiter METLINE. Il nous décrit aujourd’hui ses premières impressions concernant ce voyage et surtout son contact avec une communauté qui insiste à le soutenir, puisqu’elle est formée en partie de descendants de soldats Ottomans Mytilèniens, descendants de Khayr ed-Dine Barberousse! Il faut dire que même si toute l’histoire est simplement une légende, il s’agit d’une merveilleuse légende pour qu’elle fasse l’objet d’intérêt. Ainsi l’existence de METLINE, d’une ville à l’autre bout de la Méditerranée, avec le même nom que la capitale de mer d’Égée Mytilène, est à elle seule, quelque chose d’intéressant.
Un midi chaud d’août passé (7 août 2003 plus exactement), les roues de l’avion de “Tunis air”, la compagnie aérienne tunisienne, ont freiné sur la piste d’atterrissage de l’aérodrome de Carthage. Après les procédures administratives à l’aéroport, tu commences à se distraire en apercevant en face Hafedh avec son oncle Mahmoud. L’Emotion était grande, en fait la personne avec laquelle j’avais échangé de manière inexpérimentée plusieurs e-mails, mais aussi plusieurs coups de téléphone, pendant les quatre derniers mois, est maintenant ici, en face de moi! C’était en fait le début d’une nouvelle amitié forte avec cette personne qui n’était pas vraiment un ami que j’avais connu “par hasard”, mais plutôt un parent avec lequel je sens que je me rencontre avec après de nombreuses années d’absence! A côté de Hafedh, Mahmoud son oncle, avec ses yeux bleus et son nez caractéristique, qui vous laissent dire directement qu’il est un descendant du Roi Soliman le magnifique!
La chaleur en dehors de l’aérodrome était forte, et devenait plus intolérable lorsque nous prenions la nouvelle autoroute qui relie Tunis à Bizerte, en fait, nous tombons dans un embouteillage peu plausible, où chacun, fait de sa tête! La situation commence à me rappeler l’état de circulation à Mytilène dans les heures de pointe. Désormais, tout le décor commence à me devenir plus familier. Alors que les vitres de la voiture sont descendues, faute de système de climatisation, parvient à mes oreilles par le lecteur de cassettes de la voiture voisine, la version arabe de la célèbre chanson greque “combien tu me manques!”. Hafedh me dit qu’il s’agit de la chanson arabe “Yè Ghayib” de Fadhl Chaker, qui a paru cet été, et il a été surpris lorsque je lui ai confirmé qu’il s’agit effectivement d’une chanson grecque très célèbre!
Aux frontières de METLINE
Désormais, nous avons laissé la ville “brûlante” de Tunis avec son embouteillage et nous nous sommes approché de Bizerte, ancienne ville et fort, avec une histoire s’étendant des ans des pirates jusqu’au colonialisme français récent. Soudain, sur une déviation de l’autoroute, je vois un panneau avec le nom de METLINE! Mon cœur commence alors à battre fortement. Après la ville d’El Alia, nous prenons une route où, de part et d’autre, s’étendent des arbres de cyprès, de roselières, et d’oliviers. L’environnement me devient de plus en plus familier aussi bien que nous nous approchons vers notre destination finale, et je peux même dire qu’il s’agit du même paysage que celui de mon île! Un autre panneau nous informe que nous sommes à un kilomètre seulement de la ville de METLINE. Hafedh n’a pas arrêté de dire qu’il croit de jour en jour, que ses ancêtres éloignés venaient de notre île, bien qu’il est, et ceci est une vérité, très attaché à son pays la Tunisie. L’histoire nous raconte qu’alors que la peur et la terreur des mers régnaient au 16ème siècle, les soldats de la flotte ottomane de Khayr ed-Dine Barberousse, utilisait la Tunisie en tant que base stratégique dans leur guerre contre les Espagnols qui ont occupé plusieurs villes de tunisienne dont Bizerte, Tunis, Jerba…
Hafedh ne cesse également de me rappeler que le livre “les jardins du nord” rédigé par Mme Souad Guellouz, écrivain francophone très célèbre originaire de METLINE, a évoqué cette origine des Metlinois, qui conformément à ce que disent certains vieux ici, sont venus en tant que soldats de la flotte ottomane avec Sinan Pacha en 1574. D’ailleurs, cette cité n’était mentionnée dans aucune source historique avant le 16ème siècle!
Et Soudain…
Soudain, METLINE se trouve désormais devant nous, construite au sommet d’une colline, elle possède un paysage qui rappelle intensément les villages de la “Gera” avec les oliveraies, les cyprès, mais aussi avec la mer qui s’étend devant nous à côté d’une plaine magnifique qui rappelle intensément l’île de Mytilène. Conformément toujours à la légende locale, le Sultan Ottoman a offert ce morceau côtier de terre aux soldats de Barberousse pour passer calmement avec leurs familles les années restantes de leur vie. Il paraît cependant, que ces gens avaient conscience de leur lieu d’origine et ont donné au village le nom de Mytilène (ou Metilini comme on le prononce en Grec), dont la prononciation a été peu à peu modifiée pour qu’il devienne ensuite METLINE! Hafedh m’affirme également qu’il s’agit clairement de mot d’origine non arabe.
Alors que nous entrons dans la ville, qui compte environ 10.000 habitants, les surprises se succèdent : partout prédomine le bleu ciel et le blanc. Ces couleurs règnent au niveau des maisons, des portes, des entrées, et même des trottoirs aux bords des routes. Presque partout dans la ville, dans les cours des maisons existent des pots de fleurs avec des basilics mais aussi des belles-de-nuit! Mais la surprise maximale qui m’a réellement laissé stupéfié, ce sont les habitants de METLINE. Tu ne crois pas tes yeux et tu te demandes, en fait leurs visages te paraissent très familiers, tu t’attends même à ce qu’ils parlent grec, lorsque soudain ils t’embrassent et étreignent, d’abord le père et la mère d’Hafedh et ensuite les autres membres de sa famille. En même temps ils entendent mes premiers mots grecs : “bonjour”, “que fais-tu?”, “Mon frère”, tu “viens”… Tu tournes surpris et regardes Hafedh, celui-ci en souriant et sans parler, ferme les yeux en faisant signe avec sa tête, peut-être pour qu’il ne perturbe pas ma grande émotion et me dit : “Les cours de grec via l’Internet avaient commencé à attribuer des bénéfices!”.
Les parents de Hafedh, Mokhtar et Yasmina, sont vraiment des personnes polies et aîmables, ils venaient et me serraient la main en disant “Asslema”, en même instant les mots qui étaient entendus avec une grande fréquence étaient “METLINE, Mytilène kif kif”, en fait j’ai compris ensuite que ceci signifie que “METLINE et Mytilène, c’est la même chose”. Il faut dire que ce-ci était réellement une vérité, en fait du premier instant, ces “parents perdus” te font sentir que nous sommes “kif kif”!!
Ces personnes avec des yeux bleus comme les eaux bleues de la mer d’Égée, avec des peaux blanches comme ceux que tu rencontres à l’île de Xanthis, et roux, tout comme leur ancêtre éloigné Barberousse. Kais, le roux, le cousin de Hafedh, ce descendant authentique de Barberousse ne perdait pas l’occasion de se montrer fier être d’être le petit-fils de Barberousse!
A mon arrivée à la maison de Hafedh, la joie était peinte aux cœurs de ses parents qui attendaient avec impatience “Khouya” (leur frère). La mère de Hafedh m’a préparé un plat de macaroni traditionnelle locale (qui rappelle la macaroni traditionnelle de Mytilène), cette macaroni était piquante à cause de l’harissa (une épice tunisienne fabriquée à partir de piments rouges séchés); de plus, du couscous et de la salade “Mechwiya” (salade avec des piments, tomates, oignons et ails grillés) m’ont été servi! En fait il s’agit de plats très piquants qui te font transpirer abondamment! Heureusement qu’en fin apparaissent les plats de pastèque frais, de figues et de pèches!!
Les parents perdus
L’après-midi j’ai eu l’occasion de connaître Omar, l’oncle de Hafedh, qui est cordonnier. A peine il m’a vu, j’ai senti qu’il attendait de me rencontrer depuis longtemps! La surprise, mais aussi l’émotion, étaient réellement grandes. J’ai senti qu’il était très heureux de me rencontrer et j’attendais même à ce qu’il prononce d’anciens mots grecs!
Ensuite nous avons visité, moi et Hafedh, le centre ville de METLINE, où se localisent deux grands cafés, et où partout émergent des personnes très amicales, polies et braves qui venaient te serrer la main, tandis que le pauvre Hafedh, avec sa patience caractéristique, répétait continuellement que j’étais venu de l’île grecque de Mytilène et que je suis l’ami de Stratis Balaskas, l’autre grec qui a visité METLINE depuis deux ans, alors les sourires devenaient plus larges! Il faut dire également que j’étais vraiment impressionné par le fait que tout le monde acceptait d’être photographié avec grand plaisir… En même temps d’autres gens remercient la position de la Grèce concernant la cause palestinienne et la dernière guerre contre l’Irak, et te laissent ainsi fier d’être grec!
Ville et Légende
Aux alentours de quatre milles Ottomans (ou Mytilèniens) sont recensés à METLINE. La population totale de la ville atteint approximativement les dix milles. L’autre partie des Metlinois est d’origine andalouse. Les andalous sont arrivés à METLINE à partir de 1609, après avoir été expulsés et chassés de l’Espagne. La ville tunisienne de Testour (que j’ai également visité lors de mon séjour en Tunisie), est la plus grande la ville andalouse de la Tunisie, et là où une grande partie de ses habitants préservent jusqu’à maintenant les clés de leurs anciennes maisons en Espagne!
Aux alentours de METLINE et dans une région montagneuse très proche de la mer, se trouve un marabout relatif à un saint appelé “Sidi Bouchoucha”, qui conformément à la légende locale était un militaire ottoman, arrivé à METLINE avec d’autres militaires d’origine grecque. Il s’est installé dans cette région et est devenu moine. A l’intérieur de ce bâtiment sacré on trouve des traces de sang de taureaux et de poulets abattus et consacrés.
Le premier contact des Metlinois avec les autres Tunisiens, s’est fait aux alentours de 1881 lorsque les Français arrivent en Tunisie et occupent Bizerte, à ce moment là, de nombreux Metlinois ont décidé d’aller à Bizerte pour combattre les forces françaises avec les autres Tunisiens. On trouve même près de l’entrée de la ville un monument mémorisant les martyrs Metlinois tombés dans les combats contre l’occupation française.
Une douce brise vent a juste commencé à souffler, avec plein d’odeurs et de parfums très semblables à ceux de l’île de Mytilène. Je prends un souffle profond et je regarde. Le soleil envoie ces derniers rayons. A l’ancien port de METLINE et dont les Metlinois l’appelle “Skala”, exactement comme à Mytilène, deux chalutiers entrent tandis que de nombreux Metlinois font un tour sur le quai. Au-delà, des enfants courent de manière insouciante, en jouissant les charmes de l’été, mais aussi la fraîcheur de la mer.
Je suis parti pour Bizerte pour retourner après deux jours, à la veille du mariage de Hafedh. Le matin, j’ai eu l’occasion d’être présent pendant la coutume Metlinoise du sacrifice du taureau : le taureau escorté des parents du mari et de la mariée, et de musiques traditionnelles, parvient décoré dans la maison du marié, le boucher l’égorge, et un peu plus tard, la viande du taureau sera découpée pour servir dans la préparation des menus traditionnels, qui seront servi aux invités pendant le repas, mais aussi pendant le soir du mariage. Cette tradition du sacrifice du taureau est relative plutôt à la région de METLINE et de Bizerte, en fait dans les autres régions de la Tunisie, ce sont les agneaux qui sont abattus au moment des mariages. La nuit du mariage, le mari prends le dîner avec ces amis et ces proches, et se rend ensuite avec eux à la place principale de la ville pour saluer les gens, ensuite, avec l’escorte d’un groupe de musique traditionnelle, il retourne à sa maison avec tous ces proches et ses amis, là où l’attend sa future femme, dont l’apparition est accompagnée d’intenses youyou féminins, marque traditionnelle d’accueil! Juste après, une autre cérémonie commence avec un orchestre de musique contemporaine, et tout le monde, petits et grands, hommes et femmes, dansent et affichent leur dextérité!
Tu souris?? Belle légende ou vraie histoire, aucune importance n’a… Sa valeur cependant, est énorme!! SARANTOS STAVRINOS
http://noctoc-noctoc.blogspot.gr