Γιώργος Χουλιάρας: επιλεκτική εργογραφία, αρθρογραφία

εάν (ένθετο του 24grammata.com)

Κόντρα στη μελαγχολία των ημερών, 366 ευχές για ένα δίσεκτο έτος. Με την ευκαιρία, σημειώνω στοιχεία δημοσιεύσεων, που κάποιοι φίλοι είχαν αναζητήσει ανεπιτυχώς.

• Ποιήματα για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα δημοσίευσε το περιοδικό The Iowa Review παρουσιάζοντας, στο τεύχος φθινοπώρου 2011, τη συνεργία «3 x 3» Γιώργου Οικονόμου & Γιώργου Χουλιάρα, που μετέφρασαν χιαστί τα ποιήματά τους Αυτοκράτωρ, Οι βάρβαροι δεν περιμένουν και Τέλος αίνιγμα από τα ελληνικά στα αγγλικά και τα ποιήματα Η ιστορία της Κασσάνδρας, Ημέρα αποβίβασης και Il Gran Veglio di Creta από τα αγγλικά στα ελληνικά. Το περιοδικό συνδέεται με το διεθνές εργαστήριο συγγραφέων στην Άιοβα, που το 2008 ορίστηκε τρίτη παγκόσμια «πόλη της λογοτεχνίας» της UNESCO.

http://iowareview.uiowa.edu/?q=issue/volume_41_number_2_fall_2011_0 The Iowa Review, Fall 2011 (Vol. 41, No. 2), George Economou and Yiorgos Chouliaras: 3 x 3; Kassandra’s Story; Emperor; Day of Disembarkation; The Barbarians Are Not Waiting; Il Gran Veglio di Creta; End Riddle

ΟΙ ΒΑΡΒΑΡΟΙ ΔΕΝ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ

Σε μια έρημη έρημο κανείς δεν περιμένει

ούτε μένει άσκεπος στην άδενδρη στέπα

σε βουνά, σε δάση, σε υγρά κρησφύγετα

αποφεύγοντας τις ορδές των πολιτισμένων

 

Στίφη που συγκεντρώνονται σε πόλεις

αφού έχουν κατακλύσει την ύπαιθρο

και πλημμύρισαν ναυάγια την θάλασσα

σε πλατείες ακούμε συνεχώς θορυβούν

 

Από κάθε σημείο και με κάθε μέσο

φτάνουν λαχανιασμένοι αγγελιαφόροι

χωρίς τίποτε γραμμένο σε ξένες γλώσσες

που κάθε φορά κόβουμε προσεκτικά

 

Οι άνθρωποι αυτοί όπως πιστεύουμε

ότι ασφαλώς θα πρέπει να είναι

δεν έχουν μάθει να επικοινωνούν

με τρόπο άμεσο και αποτελεσματικό

 

Άδικα αναζητούν για προβλήματά τους

τη δική μας λύση που πάντα έχουμε βρει

γιατί ποτέ οι βάρβαροι δεν περιμένουν

πριν όλους αφανίσει ο πολιτισμός

• TO BHMA βιβλία + ιδέες, στήλη POST–IT (Κυριακή, 02/10/2011)

http://www.tovima.gr/books–ideas/article/?aid=422860&wordsinarticle=post–it

Graecum

Graecum est, non legitur. Είναι ελληνικά, δεν διαβάζεται, σημείωναν αντιγραφείς που δεν γνώριζαν τη γλώσσα, όταν συναντούσαν λέξεις στα ελληνικά, όπως συμβαίνει και σήμερα μεταξύ Ελλήνων σε τυχαίες συναναστροφές με κείμενα ελληνικά, χωρίς όμως να καταγράφουν το αποτέλεσμα της συνάντησης, καθώς δεν γνωρίζουν ούτε λατινικά.

Den symphono omos oti ta Hellenica ypochoroun, δεδομένου ότι ανέκαθεν ήταν εν υποχωρήσει. Άλλωστε με τον τρόπο αυτόν πορευόμαστε για καιρό, κατόρθωμα εν πολλοίς θαυμαστό, αλλά όχι δικαιολογία για το ποιος θα δεχθεί περισσότερα συγχαρητήρια.

Συνεχίζεται έτσι ένας διάλογος με τον εαυτό μας, που φαίνεται προτιμότερος από κάθε μονόλογο με άλλους.

[από το προς έκδοση Λεξικό Αναμνήσεων]

# Ημερολόγιο 2012 της Εταιρείας Συγγραφέων (εκδόσεις Λιβάνη)

• Ελυτήρια: Λύτρα & ελατήρια της ποίησης του Ελύτη, ομιλία για τα 100χρονα του ποιητή, Δήμος Τριφυλίας & Ένωση Μεσσηνίων Συγγραφέων, Κυπαρισσία, Οκτώβριος 2011

«Αναζητώντας λύτρα και ελατήρια στην ποίηση του Ελύτη, αναφερόμαστε σε τρεις βασικές σχέσεις: στη διαπλοκή ελληνισμού και κοσμοπολιτισμού, στην εμπλοκή λυρισμού και αποφθεγματικότητας και στη συμπλοκή του άυλου χαρακτήρα τους με την υλικότητα των λέξεων. Η ποίηση είναι τα λύτρα, που εισπράττει ο αναγνώστης από τον ποιητή, ο οποίος αναφορτίζει έτσι τα ελατήρια που έχει, ώστε να σκηνοθετεί κάθε φορά τη δική του απαγωγή.»

• Χαρτιά και πέτρες: ποίημα από τη συλλογή «Fast Food Classics (Στίχοι ταχυφαγείων)», Ύψιλον, 1992 [επίσης: «Δρόμοι της μελάνης», Νεφέλη, 2005]

Αναφορά στο άρθρο Stones (papers, humans) by Neni Panourgiá: JMGS, Vol 28, No 2, Oct 2010. “The title of the article comes from a Yiorgos Chouliaras poem. Poems from Chouliaras are featured at Poeticanet (http://poeticanet.com/en/poets.php?show_cat=30) and Mediterranean Poetry (www.mediterranean.nu/?p=509). Listen to Chouliaras read his poem Papers and Stones.” Ανάγνωση:

http://www.press.jhu.edu/journals/journal_of_modern_greek_studies/MGS_28_2.html

 

• Glasovi (Φωνές / Voices): Μετάφραση Ana Jankovič Čikos στα κροατικά για το περιοδικό Republika εισήγησης στη διεθνή λογοτεχνική συνάντηση του Ζάγκρεμπ (Zagreb Literary Talks) το 2010, με θέμα «Βιβλικά μοτίβα σε σύγχρονες ευρωπαϊκές λογοτεχνίες». Το κείμενο αρχίζει με το λήμμα Φωνές από το Λεξικό Αναμνήσεων και καταλήγει: εν αρχή ην ο λόγος.

http://www.dhk.hr/Republika/80644%20Republika%2007-08%202011%20KB.pdf

# Παράλληλα είχε παρουσιαστεί το βιβλίο USREDIŠTUVODE (Στο κέντρο του νερού), που αποτελεί επιλογή ποιημάτων μεταφρασμένων στα κροατικά από τον Nikola Đuretić. Το βιβλίο εγκαινίασε τη σειρά ποίησης Εrato των εκδόσεων Đuretić.

http://maillists.uci.edu/mailman/public/mgsa-l/2010-October/012709.html

• Μεταφρασμένο στα αγγλικά, το λήμμα Κυνοκεντρισμός (Cynocentrism) από το Λεξικό Αναμνήσεων φιλοξενείται, ως τμήμα του διαλόγου με ποιητές, στη διασκευή και μετάφραση, από τα ιρλανδικά στα αγγλικά, της νουβέλας Lacertidae (Dublin, 2011) του ποιητή Gabriel Rosenstock.

• Βιβλιοκρισία. “How many Greeks does it take to buy a watermelon?” Review of Culture and Customs of Greece by Artemis Leontis (Greenwood Press, 2009) Journal of Modern Greek Studies, vol. 28, no. 1, May 2010.

http://muse.jhu.edu/journals/mgs/summary/v028/28.1.chouliaras.html

• Αναφορά σε κριτικό δοκίμιο. An essay on three Greek poets by Maria Koundoura in the May/Summer 2011 Writer’s Chronicle is available via the University of Michigan Modern Greek Program website:

http://www.lsa.umich.edu/modgreek/windowtogreekculture/literature

GO TO ‘We Are All Greek:’ The Case of Three Contemporary Greek Poets PDF

# Στον ίδιο ιστότοπο, μεταφράσεις στα αγγλικά από τον Peter Hasiakos & τον συγγραφέα των ποιημάτων Πρόσφυγες και Ανυπεράσπιστη πόλη.

http://www.lsa.umich.edu/modgreek/windowtogreekculture/literature

GO TO Poems / Yiorgos Chouliaras PDF (Refugees & Defenseless City)

>>> Άλλες προδημοσιεύσεις από το Λεξικό Αναμνήσεων:

• Updike (μνημόσυνο)

• Θυμάρι

[e-poema] http://www.e-poema.eu/poem.php?id=188

 

• Missing

• Φρόυντ

• Άγγελοι

Missing Freud Angels [e-poema] http://www.e-poema.eu/poem.php?id=240

• Χαστούκια [Πλανόδιον]

http://bonsaistoriesflashfiction.wordpress.com/2011/12/10/giorgos-chouliaras-chastoukia/

• Βέρα

• Βουτιά

• Γάμος

[(Δε)κατα #27, Φθιν. 2011 http://www.dekata.gr]

 

ΒΟΥΤΙΑ

 

Μετά από μια επέμβαση στο μάτι, έπρεπε το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας και της νύχτας να είμαι μπρούμυτα στο κρεβάτι, με το κεφάλι κατακόρυφα προς τα κάτω. Πρόκειται για μία από εκείνες τις στάσεις, που είναι πιο δύσκολο να υιοθετήσεις από όσο να φανταστείς.

Για να στηρίζεται το μέτωπο καθώς αναπνέεις, χρησιμοποιούσα ένα παραλληλεπίπεδο τούβλο, από ξύλο και ύφασμα, τυλιγμένο σε πετσέτα, που μεταχειρίζονται όσοι κάνουν γιόγκα.

Το πρώτο βράδυ ήταν ανυπόφορο και σηκώθηκα τουλάχιστον οκτώ φορές. Έπρεπε όμως γρήγορα να προσαρμοστώ και ανακάλυψα, όπως και άλλοι στη θέση μου, φαντάζομαι, ότι ακουμπώντας στο τούβλο μια πλευρά από το μαξιλάρι απάλυνε τη δυσφορία, ενώ ένα δεύτερο μαξιλάρι, λίγο πιο χαμηλά από το στέρνο, μαλάκωνε την πίεση στη σπονδυλική στήλη.

Κλείνοντας τα μάτια στο σκοτάδι, καθώς έπεφτα στο κρεβάτι με το κεφάλι προς το στρώμα, αναμνήσεις φωτός έγλειφαν την όραση, όπως όταν βρίσκεσαι πολύ βαθιά σε θολό νερό.

Θυμήθηκα μια επίσκεψη παιδί σε οφθαλμίατρο, μετεκπαιδευμένο στο εξωτερικό. Ρώτησε αν έκανα βουτιές. Μπορεί να ξεκολλήσει το μάτι σου, είχε πει. Θυμωμένος, διέκοψα τις βουτιές από ψηλά βράχια και εξέδρες στη θάλασσα.

Τώρα, καθώς βυθιζόμουν, με το σώμα μου σε σχήμα τορπίλης και κρατώντας με τα δύο χέρια τα αφτιά από το μαξιλάρι, ήξερα ότι έπρεπε να βουτήξω μέχρι τον βυθό αναζητώντας το χαμένο μάτι μου

 

• Μητέρα του Μπουνιουέλ

• Σύννεφα

http://www.e–poema.eu./poem.php?id=349&pid=

 

ΣΥΝΝΕΦΑ

 

Για εβδομάδες ούτε σταγόνα βροχής, όταν παιδιά και μεγάλοι, ο ιδιοκτήτης και πελάτες του καφε-ζυθοπωλείου, ακόμη και μια γριά ασθμαίνοντας, ανεβαίνουν τη στενή σκάλα, που βγάζει στην ταράτσα του ψηλότερου, διώροφου κτηρίου, γιατί νόμισαν πως, μακριά στον ορίζοντα, είχε αρχίσει να σχηματίζεται η ιδέα ενός σύννεφου και σκέφτηκαν μήπως, κοιτώντας από ψηλά, δουν καλύτερα.

Από γέρο Κρητικό άκουσα πρώτη φορά την ιστορία, που συνδέω όμως με ανάμνηση από τη νότια Ισπανία, που καταγράφει ο Μπουνιουέλ στα απομνημονεύματά του. Είχα μεταφράσει ένα απόσπασμα, μόλις κυκλοφόρησαν στα αγγλικά, για το περιοδικό, που βγάζαμε μια άλλη εποχή. Από πού κοιτάζουν, είχα αναρωτηθεί, μήπως φανεί καμιά ακτίνα του ήλιου σε βροχερά μέρη, όπου μιλούν αγγλικά.

Στη Θεσσαλονίκη δεν ήταν όπως στο Αιγαίο, αν και το βόρειο κύμα του θερμαϊκά έβρεχε την προκυμαία, γιατί νερό, συχνά, ερχόταν από ψηλά. Η πόλη τότε πλησίαζε το Όρεγκον ή την Ιρλανδία. Για μια στιγμή ο Βαρδάρης αποταμίευε σταγόνες της βροχής, που αμέσως ξόδευε όπου έβρισκε. Έσβηνε το σκοτεινό χαμόγελο στις μαύρες ομπρέλες και ξεκοιλιασμένες σέρνονταν στα πεζοδρόμια της Αγίας Σοφίας.

Το καλοκαίρι όμως, μερικές φορές, περνούσε καιρός χωρίς να βρέξει καθόλου. Οι πιο τολμηροί, που ίσως φαντάζονταν τι θα θυμόταν ένας ισπανός σκηνοθέτης στο μέλλον, ανέβαιναν στις πολεμίστρες του Λευκού Πύργου. Έναν Αύγουστο, όταν επιτρεπόταν να έχουν επισκέπτες τα μνημεία, ανέβασαν τραπεζάκια και έψηναν καφέ, βυζαντινό, όπως τον ονόμαζαν.

Αν ήταν ακόμη ανοιχτά, θα μπορούσες από εκεί να δεις τι ήρθε και τι έρχεται. Στόλοι εχθρών και φίλων, καταιγίδες, πρόσφυγες, δικτατορίες, τα καραβάκια με κολυμβητές και ηδονοβλεψίες από Περαία, Μπαξέ Τσιφλίκι, Μηχανιώνα. Εμείς περιμέναμε να φανεί φθινόπωρο, μήπως δούμε καμιά περίεργη ξένη ταινία.

Σύννεφα στις σχέσεις μας εμφανίστηκαν αργότερα.

ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ 2012

• Δοκίμιο για τον Αναγνωστάκη (με τίτλο «‘The Issue Is What You Say Now’ Lives of the Poets: Manolis Anagnostakis») και μετάφραση-απόδοση αυτοβιογραφικού μονόλογου-συζήτησής του με τον Μισέλ Φάις (“I am left–handed, essentially”) στον τόμο, με εισηγήσεις από συμπόσιο στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης, ManolisAnagnostakisPoetryandPolitics, SilenceandAgencyinPost–WarGreece, edited by Vangelis Calotychos (Rowman & Littlefield, 2012).

https://rowman.com/ISBN/9781611474657

 

• Εισήγηση για τον Ουάλας Στίβενς (Wallace Stevens). Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, 12 Ιουνίου, 7 μμ. ΚΥΚΛΟΣ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ 6 συναντήσεις για την ποίηση (Βαλαωρίτης, Δάλλας, Πατρίκιος, Πάουντ, Μπόρχες, Στίβενς) κάθε δεύτερη Δευτέρα από Ιανουάριο έως Ιούνιο 2012. http://www.dekata.gr

 

Τέλος, επιστρέφοντας στο 2011 Back to 2011 (after departing from Ireland)

• Ποίημα αναρτημένο σε γέφυρα του Δουβλίνου από τον φορέα καλλιτεχνών UpStart ενόψει εκλογών (μετά την αναχώρηση του συγγραφέα από την Ιρλανδία).

 

Yiorgos Chouliaras poem as Upstart Irish elections poster (Photo taken Feb 19, 2011)

Poem translated into English by David Mason & the author from the original Greek

 

http://www.flickr.com/photos/boomingback/5458207999/in/set-72157625855499671/#/

(includes Dublin poster location map) Poster campaign by Upstart http://upstart.ie/index.html

UpStart is a non-profit arts collective which aims to put creativity at the centre of public consciousness during the Irish General Election Campaign in 2011. We plan to do this by reinterpreting the spaces commonly used for displaying election campaign posters in Dublin City. The objectives of UpStart are to encourage a debate on the role of the arts in this state. Our aim is to highlight the importance of creativity and ingenuity when society is in need of direction and solutions, and to emphasize the value of the arts to public life. We believe that the future development of the country requires a healthy cultivation of the Arts. UpStart comprises artists and writers from Ireland and abroad and are non-aligned to any political party. UpStart respects and follows Dublin City Council litter regulations and operates within the requirements of Irish law.

 

Όταν μιλά η πείρα

 

Χρόνια κάνω αυτήν τη δουλειά

και έμαθα πολλά.

Τα περισσότερα δεν ισχύουν πια.

 

(Γιώργος Χουλιάρας, ‘Μυστικά του επαγγέλματος’

Fast Food Classics, Στίχοι ταχυφαγείων, 1992)