“έρημη χώρα” του Τόμας Στερνς Ελιοτ

24grammata.com culture WebTV

Τόμας Στερνς Ελιοτ (Thomas Stearns Eliot)
Ποιητής, δοκιμιογράφος και θεατρικός συγγραφέας (1888-1965)
Ακολουθούν βιογραφικά και βίντεο με την απαγγελία της “έρημης χώρας”  του ίδιου του Ελιοτ

Λίγα λόγια για τον ποιητή
Ζενάκος, Αυγουστίνος  http://www.tovima.gr
Για πολλούς ο Τ. Σ. Ελιοτ ήταν ο μεγαλύτερος αγγλόφωνος ποιητής του 20ού αιώνα. Μεγαλύτερος ακόμη και από τον Εζρα Πάουντ, τον άνθρωπο στον οποίο ο Ελιοτ αφιέρωσε το αριστούργημά του «Ερημη χώρα» αποκαλώντας τον «il miglior fabro» («ο καλύτερος τεχνίτης»). Θεωρείται ο ηγέτης του μοντερνιστικού κινήματος στην ποίηση. Με την πειραματική προσέγγισή του στη στιχουργική αναζωογόνησε την αγγλοαμερικανική ποίηση και με τα κριτικά του δοκίμια τάραξε την ορθόδοξη σκέψη της εποχής του.

Γεννημένος το 1888 στο Σεντ Λούις του Μιζούρι, ο Τ. Σ. Ελιοτ δεν δέχθηκε την παραμικρή πίεση από την οικογένειά του να διαλέξει «πρακτική» σταδιοδρομία. Αντ’ αυτού του προσφέρθηκε η δυνατότητα να λάβει βαθιά μόρφωση, φοιτώντας αρχικά στην Ακαδημία Smith του Σεντ Λούις, ύστερα στην Ακαδημία Milton της Μασαχουσέτης και τελικά στο Πανεπιστήμιο Harvard. Πήρε το πτυχίο του το 1909, ύστερα από τρία χρόνια αντί για τα συνήθη τέσσερα, και το 1910 ταξίδεψε στο Παρίσι, όπου παρακολούθησε διαλέξεις φιλοσοφίας. Από το 1911 ως το 1914, στο Harvard και πάλι, μελέτησε ινδική φιλοσοφία και σανσκριτικά. Και το 1914 γνώρισε και συνδέθηκε φιλικά με τον αμερικανό ποιητή Εζρα Πάουντ.

Το πρώτο σημαντικό ποίημα που δημοσίευσε ο Τ. Σ. Ελιοτ ήταν το «Ερωτικό τραγούδι του Τζ. Αλφρεντ Προύφροκ», στη συλλογή «Ο Προύφροκ και άλλες παρατηρήσεις» («Prufrock and Other Observations», 1917). Ο «Προύφροκ» θεωρείται η απαρχή της μοντέρνας ποίησης. Οπως και οι ρομαντικοί ποιητές πριν από αυτόν, ο Τ. Σ. Ελιοτ επεδίωκε να αναμορφώσει την ποιητική, να δημιουργήσει ένα είδος λόγου που θα μπορούσε να απαγγείλει ένας μορφωμένος άνθρωπος, δίχως να είναι ούτε «ούτε σχολαστικός ούτε χυδαίος». Το 1919 δημοσίευσε τη συλλογή «Ποιήματα» και ξεκίνησε να εργάζεται στην τράπεζα Lloyd’s.

Το 1922 ο Τ. Σ. Ελιοτ δημοσίευσε την «Ερημη χώρα» («The Wasteland»). Μια περίπλοκη σύνθεση σε πέντε μέρη, η «Ερημη χώρα» πραγματεύεται την απελπισία και την παρακμή, την «αποσπασματική» ευαισθησία της αστικής ζωής του 20ού αιώνα. Ακόμη περισσότερο, ο Τ. Σ. Ελιοτ δημιούργησε μια, περισσότερο «άχρονη» παρά διαχρονική, διατριβή πάνω στη σύγκρουση του ηθικού μεγαλείου και του ηθικού «Κακού». Πολλοί θεωρούν ότι η «Ερημη χώρα» δεν είναι το μεγαλύτερο ποίημα που έγραψε ποτέ ο Τ. Σ. Ελιοτ. Είναι σίγουρα όμως το πιο γνωστό.

Πολύ σπάνια ο Τ. Σ. Ελιοτ μιλούσε για την προσωπική του ζωή. Το 1915 παντρεύτηκε τη Βίβιαν Χέι-Γουντ, η οποία προοδευτικά μετά το 1933 υπέφερε από ψυχική ασθένεια. Ο Τ. Σ. Ελιοτ έχει κατηγορηθεί πολύ τόσο για το ότι ήταν με κάποιο τρόπο υπεύθυνος για την αρρώστια της συζύγου του όσο και για το ότι δεν έκανε αρκετά για να της συμπαρασταθεί τον καιρό της δοκιμασίας της.

Από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1920 ως τον θάνατό του, ο Τ. Σ. Ελιοτ εργάστηκε ως επιμελητής εκδόσεων στον εκδοτικό οίκο Faber & Faber. Από αυτή τη θέση πρόσφερε απλόχερα την υποστήριξή του σε πολλούς νέους ποιητές.

Αλλα διάσημα έργα τού Τ. Σ. Ελιοτ είναι τα: «Οι μεταφυσικοί ποιητές» (δοκίμιο, 1921), «Τετάρτη των τεφρών» (ποιήματα, 1930), «Τέσσερα κουαρτέτα» (ποιήματα, 1943), «Κοκτέιλ πάρτι» (θεατρικό, 1949).

Το 1948 του απονεμήθηκε το βραβείο Νομπέλ λογοτεχνίας. Το 1957, δέκα χρόνια μετά τον θάνατο της Βίβιαν, παντρεύτηκε τη Βάλερι Φλέτσερ, με την οποία έζησε ως το τέλος της ζωής του, το 1965.

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=poJBnjvmk9E#!