“Nations & Nationalism since 1780”

ΜΙΑ ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ E.J.HOBSBAWM

24grammata.com – free ebook

[download]

Το κείμενο αυτό πραγματεύεται την ιστορική εξέλιξη του εθνικισμού ως ιδεολογία από τη γέννησή του στον απόηχο των επαναστάσεων στην Ευρώπη μέχρι τα τέλη του 20ου. Όπως και οι περισσότερες ιδεολογίες που καθόρισαν την ιστορική εξέλιξη της ανθρωπότητας, ο εθνικισμός ξεκίνησε από μια ελίτ μορφωμένων ως η ιδεολογική απάντηση στην καταρρέουσα μοναρχία. Ήταν στην αρχή «επαναστατική» ιδεολογία με πολιτικό νόημα. Καθότι αποτέλεσε κάτι κατασκευασμένο και καινοφανές τα όρια και ο ορισμός του έθνους ως έννοια ήταν στην αρχή αόριστα και ασαφή, σε έναν κόσμο πολύ διαφορετικό από τις κοινωνίες του 20ου «που έχουν λήξει τα πάντα». Ο πατριωτισμός-εθνικισμός σαν ιδεολογία στην συνέχεια πέρασε στα μεσαία στρώματα, οι οποίοι έγιναν και οι κύριοι υποστηρικτές του. Την ίδια εποχή που αναπτυσσόταν παγκόσμια ο καπιταλισμός, η άνοδος του έθνους-κράτους και της εθνικής οικονομίας λειτούργησε καταλυτικά. Είναι αυτή η εποχή της δημοκρατικοποίησης της πολιτικής, που οι κυβερνήσεις αρχίζουν να αντιλαμβάνονται την δυναμική της νέας αυτής ιδεολογίας και πλέον προσπαθούν να την ενσωματώσουν στο πρόγραμμά τους. Στα μεσαία στρώματα της κοινωνίας και με την συνδρομή των κυβερνήσεων και του οικονομικού συστήματος, ο εθνικισμός μεταλλάσσεται, και από ριζοσπαστική επαναστατική ιδέα, αποκτά σαφή ξενοφοβικά, ρατσιστικά χαρακτηριστικά. Η περίοδος που ακολουθεί την μετάλλαξη χαρακτηρίζεται από εντάσεις, συγκρούσεις και παγκόσμιους πολέμους καθώς ο εθνικισμός φτάνει στο απόγειό του. Η Ρωσική Επανάσταση έρχεται και συγκλονίζει τον τότε κόσμο, καθώς με τη σειρά της καθορίζει σημαντικά τις εξελίξεις και στα υπόλοιπα κράτη.
Το κείμενο είναι διαιρεμένο στα εξής κεφάλαια:
1) Μια καινούρια ιδέα: το έθνος-κράτος (η γέννηση του εθνικισμού και το πρωτογενές του στάδιο)
2) Λαϊκός πρωτο-εθνικισμός (στοιχεία που μπόρεσαν να συγκροτήσουν πρωταρχικές συλλογικές ταυτότητες σε κοινότητες, πριν τη γέννηση του έθνους-κράτους. Αυτές οι ταυτότητες οδήγησαν στη συνέχεια στο έθνος και στον εθνικισμό-πατριωτισμό)
3) Η κυβερνητική οπτική (η συνειδητοποίηση από τις κυβερνήσεις της ανερχόμενης αυτής ιδεολογίας και της δυναμικής της, η σχέση των
κυβερνήσεων με αυτές τις ιδέες, και η ενσωμάτωση του εθνικισμού-πατριωτισμού στο κυβερνητικό-κρατικό πρόγραμμα.)
4) Η μετάλλαξη του εθνικισμού (1870-1918). (η μεταστοιχείωση του εθνικισμού ως ιδεολογία, η άνοδός του ως κίνημα, η εμπόλεμη σχέση με αντίπαλες ιδεολογίες, και η επιρροή που άσκησε στις κοινωνίες και στους λαούς μέχρι και το τέλος του Α’ ΠΠ)
5) Το απόγειο του εθνικισμού (1918-1950) (η απόλυτη μαζικοποίηση του εθνικισμού σαν κίνημα, το πώς καθόρισε τις εξελίξεις στον μεσοπόλεμο μέχρι και τον Β’ ΠΠ)
6) Ο εθνικισμός στον 20ο αιώνα (η εξέλιξη και η φθορά του μετά τον Β’ ΠΠ, μετά την πτώση της ΕΣΣΔ, και η σημερινή προοπτική του)

24grammata.com – free ebook

[download]