Τα μουσεία των Ιωαννίνων

24grammata.com/ μουσεία/

αποκλειστικά στα 24grammata.com

(συντονισμός: Δημήτρης Μαρκάκης)

γράφει και μας ξεναγεί στην πόλη του ο κ. Κωνσταντίνος Π. Βρέλλης

Μερικά από τα επιφανέστερα  Μουσεία της περιοχής Ιωαννίνων, οργανωμένα σύμφωνα με τόπο που βρίσκονται και προσπελάζονται.

Απαραίτητος οδηγός για κάθε επισκέπτη στην πρωτεύουσα της Ηπείρου

Μέσα στην Πόλη των Ιωαννίνων:
Ξεκινήστε από το (ανακαινισμένο) Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων [Τηλ. 26510.01050].  Βρίσκεται πολύ κοντά σε δυο υπέροχα κτίρια που αξίζουν επίσης την προσοχή του επισκέπτη. Το ιστορικό κτίριο της VIII Μεραρχίας και το κτίριο που στεγάζει τις κεντρικές υπηρεσίες του Δήμου Ιωαννιτών. Ο πλούτος των εκθεμάτων του είναι ταξινομημένος σοφά και οι επιστήμονες που το πλαισιώνουν είναι –το λιγότερο– εξαιρετικοί. Επισκεφθείτε το στην διεύθυνση Πλατεία 25ης Μαρτίου 6 (γενικότερη τοποθεσία «Λιθαρίτς(ι)α»), αφού ενημερωθείτε απ’ τον περιεκτικό ιστότοπο www.amio.gr. Εάν μείνετε στα Γιάννενα, αξίζει να γνωρίσετε και τα «αδέρφια» του – τα Μουσεία Άρτας, Νικόπολης και Ηγουμενίτσας. Αν μένετε στα Γιάννενα, αξίζει να ενημερώνεστε για τα παιδαγωγικά του προγράμματα.
Κατηφορίστε μέχρι την πύλη του Κάστρου που βρίσκεται κοντά στον μώλο των καραβιών. (Εάν έχετε χρόνο, προγραμματίστε επίσκεψη στο νησάκι και τα Μοναστήρια του – τα καραβάκια αναχωρούν ανά 20-25 λεπτά). Από αυτή τη μεγάλη πύλη του Κάστρου περνάτε μέσα. Το πρώτο κτίριο που βλέπετε στα αριστερά σας είναι το Σουφαρί Σε(α)ράι, που τώρα στεγάζει τα Αρχεία του Κράτους της περιοχής της Ηπείρου. Κατευθυνθείτε στο Δημοτικό Εθνογραφικό Μουσείο Ιωαννίνων [Τηλ. 26510.26356]. Στεγάζεται στο Τζαμί του Ασλάν Πασά και είναι εύκολο να το βρείτε λόγω του ίδιου του κτιρίου – ειδικά του μιναρέ.  Πρόκειται για Μουσείο με εξαιρετική διαφοροποίηση και ποικιλία στο σύνολο των εκθεμάτων του και ενώνει στοιχεία του Μουσουλμανικού, Εβραϊκού και Χριστιανικού κόσμου. Η πολυπληθής συλλογή του Φώτη Ραπακούση  [Τηλ. 26510.78730] εκτίθεται στο ίδιο κτιριακό συγκρότημα του τζαμιού. (Ενημερωθείτε από το www.museumrapakousis.gr).
Ρωτήστε, ή περιπλανηθείτε μέσα στο κάστρο, προς αναζήτηση της τοποθεσίας της ακρόπολης (Ίτς-Καλέ), στο πιο ψηλό –φυσικά– σημείο του κάστρου. Αφού χαρείτε τη θέα, περάστε στο κτίριο που στεγάζει το Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων [Τηλ. 26510.25989]. Τόσο το ίδιο το Μουσείο, όσο και το γειτονικό «Θησαυροφυλάκιο», που φιλοξενεί εξαίρετα δείγματα αργυροχρυσοχοΐας, κοσμημάτων, κ.α., αποτελούν άξιους θεματοφύλακες μιας κληρονομιάς που θα έπρεπε να μελετηθεί σε βάθος, αντί να λειτουργεί μόνο ως μνημειακή αναφορά των περιόδων που αφορά. Δεν θα σαστίσετε με την πληθώρα των εκθεμάτων,  αλλά θα καλλιεργηθείτε με τον Χαρακτήρα και την Ομορφιά τους. Και αν θέλετε, ενημερωθείτε απ’ την ιστοσελίδα της 8ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων: http://8eba.culture.gr/.

Εάν βρεθείτε κοντά στο κέντρο των Ιωαννίνων, αξίζει να βαδίσετε λίγο για να βρεθείτε στο Λαογραφικό Μουσείο Ιωαννίνων [Τηλ. 26510.20515] (ακολουθήστε την Μιχαήλ Αγγέλου μέχρι το 42). Μετά, μπορείτε να συνεχίσετε μέχρι να βρείτε τη Δημοτική Πινακοθήκη Ιωαννίνων [Τηλ. 26510.75131] (πολύ κοντά στο «Άλσος», στην οδό Κοραή 1, σύμφυτη με την 28ης Οκτωβρίου στην αρχή της).

Στη γενικότερη περιοχή των Ιωαννίνων:
Ξεκινήστε από το Σπήλαιο Περάματος [Τηλ. 26510.81650]. Δεδομένου ότι σε κανένα κείμενο δε μπορεί να χωρέσει το ευγενές δέος που αποπνέει, σας συνιστούμε  να έχετε ελεύθερη τουλάχιστο μία-μιάμιση ώρα από το χρόνο σας, για να την αφιερώσετε εδώ. Ενδιαφέρον το http://spilaio-perama.gr/web/.
Μπορείτε να ακολουθήσετε την Εθνική οδό (αφού βγείτε από την πόλη – δεν στρίβετε στον κόμβο της Πεδινής και προχωράτε προς τον κόμβο της Εγνατίας οδού προς Ηγουμενίτσα). Μετά, κατευθυνθείτε προς τον Αρχαιολογικό χώρο της Δωδώνης. Το τηλέφωνο του φυλακίου, είναι 26510.82287. Μη μείνετε μόνο στο Στάδιο και κάποιο Ιερό. Περιπλανηθείτε στον χώρο που φιλοξενεί το αρχαιότερο Μαντείο της Αρχαίας Ελλάδας. Χρησιμοποιείστε τη φαντασία σας για να επισκευάστε τις φθορές που αφάνισαν μέρος αυτής της Ιστορίας γιατί ακόμη και οι ειδήμονες προβληματίζονται για την αποκατάσταση τους επί χρόνια. Και όχι άδικα. Μεγάλη η ευθύνη. (Δοκιμάστε το www.dodoni.gr. Αν και όχι εστιασμένο στο αντικείμενο μας, είναι χρήσιμο ως γενική πληροφόρηση.)

Βγαίνοντας στην Εθνική οδό Ιωαννίνων-Αθηνών, πορευθείτε προς το Μουσείο Ελληνικής Ιστορίας Παύλου Βρέλλη [26510.92128]. Έργο ενός και μόνου ανθρώπου που κινήθηκε από προσωπικά οράματα μετουσίωσης της Ιστορίας σε σκηνές Τέχνης και κόπιασε ξεκινώντας σε ηλικία 60 χρόνων. Μόνη βοήθεια η περιστασιακή συμμετοχή παλιών μαθητών και φίλων που πίστεψαν σε εκείνον. Τα κέρινα ομοιώματα, για τα οποία φημίζεται, είναι το αίτιο της επίσκεψης των περισσότερων επισκεπτών. Η τελική εικόνα είναι πληρέστερη και εντονότατη συναισθηματικά, αποτέλεσμα της πολύτροπης δημιουργίας του καλλιτέχνη, που έφυγε από κοντά μας στις 23/10/2010. Επισκεφθείτε τον ιστότοπο: www.vrellis.gr για να ανασύρετε κείμενα και φωτογραφίες. Το παλιότερο www.vrellis.org είναι μάλλον απαρχαιωμένο και θα μετατραπεί σε κάτι χρησιμότερο και ευρύτερα προσπελάσιμο.
Φεύγοντας από το Μουσείο του Παύλου Βρέλλη, βγείτε ξανά στην Εθνική οδό (προς Ιωάννινα) και στρίψτε δεξιά, λίγο μετά τη γέφυρα της Εγνατίας οδού. Προσέξτε τη σήμανση και ρωτήσετε πως θα φτάσετε στο χωριό Ελληνικό, για να επισκεφθείτε το νεότευκτο Μουσείο Θόδωρου Παπαγιάννη [26510.89220]. Ο καταξιωμένος διεθνώς γλύπτης, Τόλμησε να επιστρέψει στον τόπο του και χρησιμοποιώντας ένα τμήμα του άλλοτε πολύβοου σχολειού στο οποίο μεγάλωσε, το μεταμόρφωσε σε μια συλλογή-παρακαταθήκη της Τέχνης του. Χαρείτε καταθέσεις που απαλλάσσονται απ’ τη φόρμα, όσο και συνθέσεις που αφηγούνται τον βίο του μόχθου και της ίδιας της γης. Αφιερώστε χρόνο στο http://www.mcap.gr/  και θα καταλάβετε το ανεκτίμητο του να βρίσκεται εν ζωή ο ιδρυτής ενός τέτοιου μοναδικού χώρου. Επιπρόσθετα, ο (Ιδεαλιστής και Δάσκαλος) γλύπτης οργανώνει δρώμενα που αφορούν νέες δημιουργίες, με έργα μαθητών του και φίλων του, όσο και δικά του.

Μια ματιά χώρους και άλλων διαμερισμάτων του Νομού Ιωαννίνων, θα μπορούσε να περιλάβει χώρους όπως:
Το Μουσείο Αβέρωφ – Μέτσοβο [26560.41210] http://www.averoffmuseum.gr/
Το Λαογραφικό Μουσείο Αγάπιου Τόλη στους Κήπους Ζαγορίου (δε γνωρίζουμε αν όλα τα εκθέματα έχουν αναπτυχθεί) [26530.71826] Το Μουσείο Πολέμου στο Καλπάκι (αρχαία Ελαία) [26530.42140] Το Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων, στο Χάνι  Εμίν-Αγά / Τέροβο [26540.22297] Την Πινακοθήκη Χαρακτικής του Δήμου Ζίτσας [26580.22810] Το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης (ανάμεσα από το Πνευματικό Κέντρο και την υπαίθρια λαϊκή αγορά της Αγίας Μαρίνας) [26580.37644].

Δυστυχώς, ΔΕΝ θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν χώροι, όπως το Μουσείο Ελαφότοπου (όπου επί 17 και πλέον χρόνια συναντά κωλύματα με τη στέγασή του, παρ’ όλο που ο εμπνευστής του Μιχάλης Οικονομίδης έχει εξαντλήσει τα δικά του αποθέματα επικοινωνιακής –και όχι μόνο– υπομονής).

Για εξαιρετικό υλικό σε πολλά από τα προαναφερθέντα, ιδίως όσα εποπτεύονται από το Υπουργείο Πολιτισμού, ανατρέξτε στο σύνδεσμο του Υπουργείου Πολιτισμού (το γνωστό με το όνομα «Οδυσσεύς»): http://odysseus.culture.gr/a/6/ga611.jsp?ok_ms=1&ok_ax=1&ok_ek=1&district=11&keyword1=&sxesi=and&keyword2=

 18/12/2011
Κωνσταντίνος Π. Βρέλλης