ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΡΕΙΝΑΛΤΟ ΑΡΕΝΑΣ

24grammata.com/ κινηματογράφος

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΡΕΙΝΑΛΤΟ ΑΡΕΝΑΣ
Η ποιητική, ευαίσθητη, αλλά και σκληρή  ταινία “πριν πέσει η νύχτα”  (Before Night Falls) του Tζούλιαν Σχνάμπελ (Julian Schnabel), βασίζεται στην αυτοβιογραφία του Κουβανού συγγραφέα Ρεϊνάλτο Αρένας (Reynaldo Arenas). Ο Αρένας γεννήθηκε στην Κούβα το 1943 και αυτοκτόνησε εξόριστος στη Νέα Υόρκη το 1990. Η εξιστόρηση της ζωής του αποτελεί την κατάθεση ψυχής ενός ανθρώπου που πίστεψε στην Επανάσταση και θέλησε να ζήσει ελεύθερος στις προσωπικές του επιλογές. Γιος αγράμματων χωρικών μεγάλωσε σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας. Η νικηφόρα κατάληψη της εξουσίας από τους αντάρτες του Κάστρο το 1959 τον βρίσκει ένθερμο υποστηρικτή του νέου καθεστώτος και γεμάτο προσδοκίες. Στην ταινία καταγράφεται το κλίμα ευφορίας των πρώτων χρόνων της επανάστασης, όταν ο κόσμος αισθανόταν απελευθερωμένος και είχε κυριολεκτικά επιβάλει μια «ανεπίσημη» σεξουαλική επανάσταση, κάτι που ο Αρένας θεωρούσε αυτονόητο με την έλευση του νέου καθεστώτος. Όμως ο Κάστρο έβαλε στόχο να οικοδομήσει μια ισχυρή κρατικοκαπιταλιστική οικονομία κατά τα πρότυπα της σταλινικής Ρωσίας, απαιτώντας θυσίες από την εργατική τάξη. Σύντομα όλες οι μορφές ελευθερίας στα ήθη και στις τέχνες αποκηρύσσονται σαν «ανήθικη συμπεριφορά», διανοούμενοι διώκονται και εξαναγκάζονται σε δημόσια αποκήρυξη του έργου τους, η ομοφυλοφιλία ποινικοποιείται ως αντισοσιαλιστική – μικροαστική παρέκκλιση!

Έτσι όταν είκοσι ετών, το 1967 εκδόθηκε το πρώτο του μυθιστόρημα, “Ο Σελαντίνο πριν την αυγή”, που κέρδισε το κρατικό βραβείο, το μοναδικό από τα έργα του που κυκλοφόρησε στην Κούβα, είναι ακόμη μέσα στο πνεύμα της επανάστασης, και προσλαμβάνεται υπάλληλος στην Εθνική βιβλιοθήκη. Αυτό δεν ισχύει για την επόμενη συγγραφική του δουλειά… Απαγορευμένος στην Κούβα αναγκάζεται να εξάγει λαθραία τα έργα του στο εξωτερικό. Το 1969 κερδίζει στη Γαλλία το βραβείο καλύτερου ξενόγλωσσου διηγήματος για το βιβλίο του “El Mundo Alucinante”. Το 1973 συλλαμβάνεται με την με την ψευδή κατηγορία της σεξουαλικής παρενόχλησης. (Λόγο της ομοφυλοφιλίας του αποτελεί στόχο κάθε κακόβουλου.) Οδηγείται στην φυλακή του Ελ Μορόν (El Morro) όπου θα εκτίσει ποινή φυλάκισης δύο ετών σαν κοινός εγκληματίας ποινικού αδικήματος. Επιβιώνει “δανείζοντας” την πέννα του συντάσσοντας επιστολές προς τις οικογένειες των συγκρατούμενων του.

Αλλά ποιος είναι ο Ρεϊνάλτο Αρένας; Είναι εχθρός του λαού ως ομοφυλόφιλος; Ακούστε τον ίδιο να εξομολογείται… «Γράφω και επιβιώνω. Γεύομαι τον έρωτα και την ελευθερία. Η μουσική δίνει χαρά στις μέρες μου. Σήμερα ανακάλυψα τη θάλασσα. Την ξεγνοιασιά της άμμου, τα παιχνίδια με το νερό.»

Το Μάη του 1980 ο Κάστρο επιτρέπει σε όσους έχουν καταδικαστεί να εγκαταλείψουν τη χώρα. 250.000 Κουβανοί εκπατρίζονται. Μαζί τους και ο Αρένας. Εγκαθίσταται στη Νέα Υόρκη. Ξεκινά μια περίοδος που βρίσκει την αναγνώριση για το έργο του και τη δυνατότητα να ζήσει σύμφωνα με τη φύση του. Η ανεξαρτησία όμως που ονειρεύεται πόρρω απέχει από την πραγματικότητα των Ηνωμένων Πολιτειών. Το Αμερικάνικο όνειρο γίνεται εφιάλτης του. Το 1990 μόνος και άρρωστος αυτοκτονεί. «Δίνω τέλος στη ζωή μου γιατί δεν μπορώ να εξακολουθήσω να εργάζομαι. Κανένα από τα πρόσωπα που με περιβάλλουν δεν ευθύνεται γι αυτή την απόφαση. Μόνο ένας είναι ο υπεύθυνος: ο Φιδέλ Κάστρο». Αυτά τα λόγια έγραψε ο Κουβανός συγγραφέας Ρεϊνάλντο Αρένας, λίγο πριν αυτοκτονήσει. Δύο χρόνια μετά το θάνατό του κυκλοφόρησε η αυτοβιογραφία του με τον τίτλο “Πριν πέσει η νύχτα” (Before Night Falls), μία ανατριχιαστική προσωπική και πολιτική μαρτυρία, την οποία ολοκλήρωσε λίγες μέρες πριν βάλει ο ίδιος τέρμα στη ζωή του, επισφραγίζοντας την ήδη διαδεδομένη φήμη του ως μιας από τις κεντρικές προσωπικότητες των λατινοαμερικανικών γραμμάτων, για το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Όσες προσπάθειες κι αν έγιναν να αποσιωπηθεί αυτό το βιβλίο, όπως και το υπόλοιπο έργο του, δεν στάθηκαν ικανές να σκιάσουν την οδυνηρή πορεία του Αρένας από τον υπόκοσμο της Αβάνας και τις φυλακές της Κρατικής Ασφάλειας ως τον αγώνα για επιβίωση στις Η.Π.Α.

«Οποιος διαβάσει το βιβλίο “Πριν πέσει η νύχτα” του Ρεϊνάλντο Αρένας αντιλαμβάνεται ότι είναι μια από τις ανατριχιαστικές μαρτυρίες για την εξέγερση και την καταπίεση» έγραψε για το βιβλίο ο Λατινοαμερικάνος συγγραφές Μάριο Βάργκας Γιόσα ενώ ο Φερνάντο Σαβατέρ χαρακτήρισε ως “ακατέργαστα διαμάντια μαύρου χιούμορ” ορισμένα επεισόδια του βιβλίου.
www.koinotopia.gr