ΝΙΚΟΣ ΚΑΧΤΙΤΣΗΣ (1926-1970): Βιογραφικό, εργογραφία, βιβλιογραφία

24grammata.com/ ιστορία της Λογοτεχνίας

Βιογραφικό Σημείωμα
Ο Νίκος Καχτίτσης γεννήθηκε στη Γαστούνη της Ηλείας, γιος σιδηροδρομικού υπαλλήλου. Τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια πέρασε στη Μανωλάδα και την Πάτρα. Ασχολήθηκε από νεαρή ηλικία με την εκμάθηση ξένων γλωσσών και κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας υπηρέτησε ως αξιωματικός διερμηνέας. Από το 1952 ως το 1954 έζησε στο Καμερούν, συνεργαζόμενος με την Αθηναϊκή εφημερίδα Ελευθερία ως ανταποκριτής και συνέχισε κατόπιν τα ταξίδια του σε Αφρική και Ευρώπη ως το 1956, οπότε εγκαταστάθηκε στο Μόντρεαλ του Καναδά, όπου εργάστηκε ως διερμηνέας σε δικαστήρια και ως καθηγητής αγγλικών και γαλλικών, παντρεύτηκε και απέκτησε ένα γιο. Το 1970 προσβλήθηκε από οξεία λευχαιμία, αρρώστια που τον οδήγησε στο θάνατο τον ίδιο χρόνο. Είχε προλάβει να επιστρέψει στην Πάτρα, όπου και τάφηκε σε οικογενειακό του τάφο. Από τα μαθητικά του χρόνια στην Πάτρα στράφηκε με ενδιαφέρον προς το γράψιμο και την τυπογραφία και εξέδωσε τα χειρόγραφα μαθητικά περιοδικά Η Μέλισσα, Η Ουλή, Ρίψασπις, Ο Λωτός, Η Σάλπιγξ, Η εικονογραφημένη Γάνδη και Η πολιορκημένη Γάνδη. Την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία πραγματοποίησε το 1947 με τη δημοσίευση του αφηγήματος Ο θάνατος του Κροκεβιλέ στο περιοδικό του Πύργου Βωμός. Ακολούθησαν δημοσιεύσεις νεανικών κειμένων του σε περιοδικά όπως ο Ρυθμός (Πατρών), Ο νέος άνθρωπος (Πατρών) και η Διάπλασις των Παίδων. Από το 1959, και ενώ ζούσε στον Καναδά, δημοσίευσε αφηγήματα στο περιοδικό Διαγώνιος της Θεσσαλονίκης. Ακολούθησαν εκδόσεις πεζογραφημάτων του στη Θεσσαλονίκη και τον Πύργο, πάντα σε περιορισμένα αντίτυπα και το 1967 εξέδωσε, στο τυπογραφείο που είχε στήσει στο σπίτι του στον Καναδά, το μυθιστόρημά του Ο ήρωας της Γάνδης. Εκεί πραγματοποίησε εξέδωσε έργα φίλων του, τη νεανική ποιητική συλλογή του Vulnerable Point 1949 και τα δύο τεύχη του περιοδικού Ο παλίμψηστος. Επανεκδόσεις έργων του έγιναν μετά το θάνατό του από τους εκδοτικούς οίκους Κέδρος και Στιγμή. Το πεζογραφικό έργο του Νίκου Καχτίτση απηχεί την βαθιά επίδραση που δέχτηκε από τα ρεύματα του ευρωπαϊκού αισθητισμού και συμβολισμού και από συγγραφείς όπως ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, ο Τζέημς Τζόυς, ο Χάινριχ Φον Κλάιστ, ο Γκιγιώμ Απολλιναίρ, η Βιρτζίνια Γουλφ και άλλοι, καθώς επίσης τη στενή σχέση που τον συνέδεε με τη μεταπολεμική πεζογραφική παραγωγή της Θεσσαλονίκης, κυρίως με τη λεγόμενη σχολή του εσωτερικού μονολόγου (Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, Γιώργος Δέλιος κ.α.). Η γραφή του επιδιώκει την αναγωγή της πραγματικότητας στο επίπεδο του Μύθου, κυρίως μέσω της καταλυτικής παρουσίας της μνήμης και της γλώσσας του, που στρέφεται συχνά προς το παρελθόν και αγγίζει κάποτε δομικά τα όρια της εκζήτησης. Πρέπει τέλος να σημειωθεί η ιδιάζουσα θέση που κατέχει η επιστολογραφία του Νίκου Καχτίτση στο σύνολο του λογοτεχνικού έργου του. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Τάκη Δόξα βλ. Δόξας Τάκης, «Καχτίτσης Νίκος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας8. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Ζήρας Αλεξ., «Καχτίτσης Νίκος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό4. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985 και Παπαδημητρακόπουλος Η.Χ., «Νίκος Καχτίτσης», Η μεταπολεμική πεζογραφία · Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ’67Δ΄, σ.8-28. Αθήνα, Σοκόλης, 1988.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία
• Δαλακούρα Βερονίκη, «Νίκος Καχτίτσης», Το Βήμα, 25/5/1985.
• Δανιήλ Γιώργος, Ο λεπιδοπτερολόγος της αγωνίας Νίκος Καχτίτσης. Αθήνα, Νεφέλη, 1981.
• Δασκαλόπουλος Δημήτρης, «Μνήμη Νίκου Καχτίτση», Τα Βήματα του χρόνου· Σημειώσεις νεοελληνικής λογοτεχνίας, σ.77-86. Αθήνα, Διάττων, 1987.
• Δανιήλ Γιώργος, Αίγλη και άγχος• Το έργο του Νίκου Καχτίτση 1926-1970. Αθήνα, Εστία, 1986.
• Ζήρας Αλεξ., «Καχτίτσης Νίκος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό4. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985.
• Θρύλος Άλκης, Κριτική για το Η ομορφάσχημη, Καινούργια Εποχή, Φθινόπωρο 1960, σ.255.
• Κιτσόπουλος Γιώργος (εισήγηση), «Ανέκδοτα κείμενα του Νίκου Καχτίτση», Το παραμιλητό12, Άνοιξη-Καλοκαίρι 1992, σ.235-249.
• Κοτζιά Ελισσάβετ, «Η επιστροφή του Νίκου Καχτίτση», Η Καθημερινή, 23/5/1985.
• Κοτζιάς Αλέξανδρος, Μεταπολεμικοί πεζογράφοι · Κριτικά κείμενα. Αθήνα, Κέδρος, 1982.
• Κούρτοβικ Δημοσθένης, «Νίκος Καχτίτσης», Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς· Ένας κριτικός οδηγός, σ.120-121. Αθήνα, Πατάκης 1995.
• Μπουφέα Αλεξάνδρα Δ.Φ., «Ο Νίκος Καχτίτσης και ο πρώιμος ερωτικός δεσμός του με τη γραφή», Ελίτροχος12, Άνοιξη-Καλοκαίρι 1997, σ.197-199.
• Νιάρχος Θανάσης Θ., «Ο πυκνοκατοικημένος κόσμος του Μ.Καραγάτση», Η λέξη44, 5/1985, σ.398-399.
• Παπαγεωργίου Χρίστος, «Ελκυστική αφηγηματική δύναμη πέρα απ’ την άκρη της πένας», Διαβάζω156, 3/12/1986, σ.61-62.
• Παπαδημητρακόπουλος Η.Χ., «Μνήμη Νίκου Καχτίτση», Αυγή (Πύργος), 3/6/1970.
• Παπαδημητρακόπουλος Η.Χ. – Πετρόπουλος Ηλίας, Μνήμη Νίκου Καχτίτση. Αθήνα, έκδοση του περιοδικού Φάσμα, 1972.
• Παπαδημητρακόπουλος Η.Χ., Αναφορές στο έργο του πεζογράφου Νίκου Καχτίτση. Αθήνα, ιδιωτική έκδοση, 1972.
• Παπαδημητρακόπουλος Η.Χ., «Ο πεζογράφος Νίκος Καχτίτσης (1926-1970)», Φιλολογική Καθημερινή, 24/10/1976.
• Παπαδημητρακόπουλος Η.Χ., «Νίκος Καχτίτσης · Καταξιωμένος και άγνωστος», Το Βήμα, 19/5/1985.
• Παπαδημητρακόπουλος Η.Χ., «Νίκος Καχτίτσης», Η μεταπολεμική πεζογραφία · Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ’67Δ΄, σ.8-28. Αθήνα, Σοκόλης, 1988.
• Παυλόπουλος Γιώργης, «Νίκος Καχτίτσης · Πέντε ανέκδοτες επιστολές στον Γιώργη Παυλόπουλο και ένα σατιρικό κείμενο», Ακτή13, Χειμώνας 1992, σ.33-48.
• Σταματίου Κώστας, «Η ‘περίπτωση’ Καχτίτση. Σημαντικότερος λογοτέχνης ή αλληλογράφος;», Τα Νέα, 15/6/1985.
• Τσακνιάς Σπύρος, «Νίκος Καχτίτσης, Ο εξώστης», Η λέξη45, 6/1985 (τώρα και στον τόμο Επί τα ίχνη, σ.87-90. Αθήνα, Σοκόλης, 1990).
• Τσίρκας Στρατής, Κριτική για τα Ο εξώστης και Η περιπέτεια ενός βιβλίου, Ταχυδρόμος599, 2/10/1965.
• Χατζίνης Γιάννης, «Νίκου Καχτίτση: Ο ήρωας της Γάνδης», Νέα Εστία85, ετ.ΜΓ΄, 1η/1/1969, αρ.996, σ.67-68.
• Χατζίνης Γιάννης, «Νίκου Καχτίτση:Ο εξώστης», Νέα Εστία78, ετ.ΛΘ΄, 1η/12/1965, αρ.922, σ.1957.
Αφιερώματα περιοδικών
• Νεοελληνικός Λόγος, 1974.
• Υδρία22-23 (Πάτρα), 5/1979.
• Διάλογος11 (Λεχαινά), 1980.
• Η λέξη50, 12/1985.
• Αντί298, 1985.
• Το Τέταρτο8, 1985.
• Ο Χάρτης1, 1986.

Εργογραφία
(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις)
Ι.Ποίηση
• Vulnerable Point 1949. Μόντρεαλ, 1968 (και ελληνόφωνη έκδοση με τίτλο Τρωτό σημείο 1949· Πρόλογος, μετάφραση και σημειώσεις: Γιώργου Δανιήλ. Θεσσαλονίκη, Εγνατία, 1979).
ΙΙ.Πεζογραφία
• Ποιοι οι φίλοι. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό Διαγώνιος, 1959;
• Η ομορφάσχημη· [Άσκηση]. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό Διαγώνιος2, 1960.
• Το ενύπνιο. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περιοδικό Διαγώνιος, 1960;
• Ο εξώστης. Θεσσαλονίκη, 9164.
• Η περιπέτεια ενός βιβλίου. Πύργος, 1965 (και Μόντεραλ, 1965).
• Ο ήρωας της Γάνδης· [Μυθιστόρημα]. Μόντρεαλ, 1967.